Nieuws Coronavirus
De horeca: corona-broeinest bij uitstek, of valt het mee?
Opnieuw is een horecagelegenheid het middelpunt van een grote corona-uitbraak: onder de bezoekers van een Nijmeegse kroeg werden tot nu toe 51 besmettingen geconstateerd. Wat is dat toch met die uitgaansgelegenheden – of zien we het verkeerd?

Onder bezoekers van studentencafé Van Rijn in Nijmegen zijn tot nu toe 51 personen gevonden die besmet zijn met het corona-virus. Nog eens 230 voornamelijk jonge mensen zitten in thuisquarantaine, omdat ze mogelijk een besmetting hebben opgelopen. Foto ANP / Marcel Krijgsman
Het is dé plek waar mensen de remmen losgooien, vaak onder invloed van alcohol; de plek waar mondkapjes afgaan, stemmen zich verheffen, mensen te dicht op elkaar kruipen, gaan dansen en flikflooien, waar wolkjes ademdruppeltjes soms langer blijven hangen.
Geen wonder dat restaurants en bars prominent aanwezig zijn in het nieuws als het gaat om corona. In Hillegom bezochten twee dragers van het virus de bruine kroeg De Kleine Beurs: 31 besmettingen waren het gevolg, zo schrijft De Volkskrant. In Utrecht was er een verjaardagsfeest in Beers & Barrels, een eetcafé dat al eerder was beboet wegens het loslaten van de corona-regels: zestien mensen kregen het virus.
En nu dus Nijmegen. Zo’n zes procent van alle besmettingen waarvan de GGD’s de herkomst kunnen achterhalen, voltrekt zich inmiddels in de horeca, blijkt uit de laatste cijfers van het RIVM. Dat is ruwweg een verdubbeling ten opzichte van de afgelopen weken.
In totaal heeft de GGD sinds begin juli maar liefst 430 besmettingen weten te herleiden tot de horeca. Ter vergelijking: dat is meer dan het aantal besmettingen op scholen (57), religieuze bijeenkomsten (29), studentenverenigingen (100) en sportclubs (186) bij elkaar. De cijfers komen zelfs in de buurt van het aantal recente besmettingen in verpleeghuizen (581).
Menselijke slordigheid
Oorzaak is in de regel ordinaire menselijke slordigheid, blijkt bij naspeuring van de afzonderlijke zaken. In café Zwart (Amsterdam) ging een medewerker met klachten toch aan het werk en in restaurant Alte Scheune, net over de grens bij Groningen, schudden bezoekers handen en kropen ze gezellig dicht bij elkaar: achttien besmettingen waren het resultaat.
Aan de andere kant: enige vertekening is er ook. Zo telt ons land, volgens cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek, 61.755 horecabedrijven. Alleen al om die reden is het niet vreemd dat het coronavirus er geregeld toeslaat. Bovendien springt een kroeguitbraak in het oog. De sluiting van een horecagelegenheid haalt de krant, terwijl we over een specifieke verjaardag of borrel waar het misging (288 besmettingen sinds juli) nauwelijks iets horen.
Lees ook: Patrick Wessels: dit gaat er ook nu nog mis met de communicatie coronaregels
Soms is er eigenlijk weinig of niets aan de hand is. In Harlingen sloot een pizzeria veiligheidshalve de deuren omdat een werknemer positief testte na de vakantie. Geen bezoeker raakte besmet, maar het geval haalde wel de plaatselijke krant en kwam zo ook in de tellingen als ‘getroffen’ horecagelegenheid.
Of het loopt met een sisser af, zoals in café De Bestemming in Oldenzaal. Nadat een bezoeker positief had getest, sloot de eigenaar de zaak. Meer dan honderd mensen, bezoekers en medewerkers werden getest en in de lokale media werd het geval breed uitgemeten als cluster en brandhaard. ‘Maar uiteindelijk zijn er geen besmettingen uit gekomen’, vertelt de café-eigenaar desgevraagd aan de telefoon.
Superverspreidingen
Zelfs met de zo tot de verbeelding sprekende ‘superverspreidingen’, waarbij één geïnfecteerde de halve tent aansteekt, valt het achteraf vaak mee. In juli kwam restaurant Big Texas in Wanneperveen in het nieuws als spil van een cluster van tien besmettingen. Al snel bleek dat mee te vallen: een medewerker was thuis door zijn vader besmet en had het virus overgedragen op de vrouw van de restauranthouder. De rest van de positief getesten had niets met het restaurant te maken.
Minder hardnekkig wordt het verband tussen de coronacrisis en de horeca er allemaal niet om. Ook in Spanje, de VS en Zuid-Korea gelden kroegen, clubs en restaurants als een van de motoren achter de uitbraak. Want áls het mis is, is het vaak ook goed mis, zo laten gevallen zoals die in Hillegom en Nijmegen zien.
Of neem de studentenkroeg in Michigan, die in juni weer feest dacht te kunnen vieren, met zang, drank en dans. Liefst 114 corona-gevallen leverde het op, gevolgd door nog eens tientallen besmettingen van derden.