Zwart scenario dreigt: 'Kwart van de winkels in slechtste geval failliet'

Etalagepoppen die nog kerstkleding dragen, begint De Stentor. Lege winkelstraten. In ieder geval tot halverwege februari. En dat terwijl deze maand veruit de slechtste maand is voor de kledingbranche. ,,De ramp heeft zich al voltrokken. Niemand gaat dan nog winterkleding kopen’’, zegt Ronald Kahn. Op 1 januari deed hij de directie van Cool Investments (Coolcat, America Today en MS Mode) over aan zijn kinderen. Ze hadden geen slechtere start kunnen krijgen voor de 280 winkels en 3.000 medewerkers. Kahn is er somber over, bijna verbitterd. ,,Het wordt extreem moeilijk als het ondernemen je onmogelijk wordt gemaakt. Er worden door de politiek op economisch gebied fouten gemaakt die vergelijkbaar zijn met de toeslagenaffaire.’’

Een op de vier kleding- en schoenenwinkels gaat het in zwartste scenario niet redden

Bijna alle winkels hebben wel een webshop, maar online is in de kledingsector goed voor slechts 20 procent van de omzet. Geld komt er momenteel nauwelijks binnen bij de winkeliers, terwijl over een paar weken de bestellingen van de voorjaarscollectie binnenkomen en die leveranciers willen geld zien. ,,Dat is het grote probleem. Er is geen geld en er moeten rekeningen betaald worden. Banken geven niet thuis. Dan ga je dus failliet’’, zegt Jan Meerman van brancheorganisatie INretail. Hij krijgt dagelijks tientallen telefoontjes van winkeliers die niet weten hoe het verder moet. In de zwartste scenario’s van INretail gaat een op de vier kleding- en schoenenwinkels het niet redden. Het zou tot een vreselijke ontslaggolf leiden; er werken 200.000 mensen in de sector.

Hopen op kou en sneeuw zodat winterjas toch nog gekocht moet worden

Meerman hoopt op een koude februari met sneeuw en vorst als het kan, zodat mensen tóch nog die dikke winterjas en dikke trui kopen voor een redelijke prijs. ,,De mindset van de modebewuste mensen is er anders niet naar om in februari nog winterkleding te kopen.’’ Winkeliers gaan wel proberen, zodra ze weer open mogen, toch nog iets van de wintercollectie te slijten. Maar dat zal vooral koopjesjagers trekken. ,,Je moet dan enorme kortingen geven om nog iets te verkopen.’’

Online is de sale overal al losgebarsten. ‘Alles voor de helft’, schreeuwt The Sting over de najaarscollectie op de website. De Bijenkorf lokt met kortingen ‘tot 70 procent’. Dan maak je geen winst, maar er komt in ieder geval geld binnen om de rekeningen te kunnen betalen. Door de lockdown zijn kledingwinkels iets meer online gaan verkopen. Maar kleding en schoenen wil je passen, voelen en zien. ,,Het aandeel online is van 20 naar misschien 25 procent gegaan.’’

Wintercollectie voor de helft van de prijs verkopen

Zelfstandige middenstanders hebben meestal geen florerende webwinkel. Zij houden het hoofd boven water door bij de vaste klanten met de collectie langs te gaan. ,,Wij doen onze wintercollectie tegen inkoopprijs plus de btw weg, dus ongeveer voor de helft van de winkelprijs en bezorgen persoonlijk’’, zegt Joël Timmerman van de exclusieve herenschoenwinkel Schoenenzaken met vestigingen in Groningen en Zwolle.

De winkels hadden door corona al zo’n 40 procent omzetdaling en de lockdown dwingt Timmerman tot een rigoureuze sale van de schoenen die normaliter tussen de 150 en 500 euro kosten. ,,Voor de helft gaan ze weg. Zoveel korting geven we anders nooit. We verdienen nu niets aan de verkoop, we proberen te overleven. Nu komt er geld binnen om de huur te kunnen betalen en de voorjaarscollectie die we in september bestelden te kunnen betalen.’’ Timmerman begon deze week met de sale en kondigde die groot aan via social media en mails naar de vaste klanten en verkocht zo deze week al zo'n 400 paar schoenen, de helft van de niet verkochte wintervoorraad. ,,Een succes, nu gaan we het redden.’’

Nederlanders gaven in het tweede kwartaal van 2020 een recordbedrag uit bij webwinkels (zie grafiek hieronder). Bron: CBS

Primark voorziet een omzetverlies van 725 miljoen euro door lockdowns

Wie geen webshop heeft gaat door extreem zware tijden. En dat zijn niet alleen de kleintjes. De Britse keten Primark, die twintig winkels in Nederland heeft, verkoopt online niets. De collectie, vrijwel uitsluitend budgetkleding tegen uitverkoopprijzen, is op de website wel te zien, maar kopen is er niet bij. Ook in het Verenigd Koninkrijk waar ruim de helft van de 380 winkels is gevestigd, wordt nu geen pond verdiend. Het concern voorziet een omzetverlies van ongeveer 725 miljoen euro door de lockdowns in verschillende landen.

Daar is geen steunpakket tegen opgewassen. Er is weliswaar een tegemoetkoming van de overheid - 2,8 procent van de winkelwaarde - voor de voorraden, maar dat is volgens Inretail ‘een klein pleistertje op een gapend grote wond’. Bovendien, zo stelt Inretail, komen heel veel winkeliers er niet voor in aanmerking. Pas bij 30 procent omzetverlies in een kwartaal volgt een tegemoetkoming in de vaste lasten. En in oktober en november waren de omzetten redelijk.

Suggestie: meer vrijheid voor gebieden met minder besmettingen

Meerman, die zelf ook in het ziekenhuis belandde na een coronabesmetting, wil dat er meer overheidssteun op maat voor de winkeliers komt en dat er wordt gekeken wat er regionaal wél kan. ,,Veiligheid voorop natuurlijk, maar er zijn gebieden met minder besmettingen, misschien kunnen winkels daar onder strikte voorwaarden met een beperkt assortiment toch open. We moeten denken in kansen en niet in beperkingen, maar het lijkt erop dat we nog maar één ministerie hebben, dat van volksgezondheid; VWS regeert het land. We moeten weer een evenwicht zoeken, óók kijken naar de sociale, economische en maatschappelijk gevolgen.’’