Het is een understatement om te zeggen dat het rommelt in de winkelstraat. Het laatste kind van de rekening is winkelketen Esprit, waarvan het moederbedrijf deze maand het faillissement aanvroeg voor de Nederlandse tak van het bedrijf. Een ‘gemis voor de winkelstraat’ noemde retail- en merkenexpert Paul Moers het eerder in gesprek met De Ondernemer.
Opties bij faillissement franchisegever
Welke opties heb je wanneer je als franchiser verbonden bent aan een failliet verklaard bedrijf? Voor ondernemers vaak een wirwar aan regels, voor advocaat Wesley Terhaerdt van Bierman Advocaten gesneden koek. ,,Het is best complex wat er gebeurt bij een franchise-samenwerkingsvorm bij een faillissement”, stelt hij.
,,Het uitgangspunt bij een faillissement is dat de franchiseovereenkomst overeind blijft, daarin staan de afspraken over het gebruik van het concept, concurrentiebepalingen, verplichtingen van beide partijen et cetera.” Dat dit het uitgangspunt is, betekent niet dat het ook altijd echt zo is.
Ga in gesprek met de curator
Voor franchisers is het volgens Terhaerdt cruciaal om direct actie te ondernemen en in gesprek te gaan met de curator. Een houding dat het goed zal komen of je eigen zaak niet zal raken omdat die bijvoorbeeld winstgevend is, is een veelgemaakte fout volgens de advocaat. ,,Wat je vaak ziet, is dat franchisers maar doorgaan zonder goed te kijken naar hun rechten en positie. Dat ze een beetje lijdelijk toezien op wat er gaat gebeuren.”
Je staat als franchisenemer wel los van het faillissement, maar je wordt hoe dan ook geraakt en kunt niet stil blijven zitten
Wesley Terhaerdt Bierman Advocaten
Juist zo’n houding wil je niet aannemen volgens de advocaat. ,,Je staat als franchisenemer wel los van het faillissement, maar je wordt hoe dan ook geraakt en kunt niet stil blijven zitten. Je hebt zelfstandige verplichtingen aan personeel en huur. Je wilt voorkomen dat je niet meer aan je eigen verplichtingen kunt voldoen en mee wordt gezogen in het faillissement.”
Mogelijkheden doorstart
Door in gesprek te gaan met de curator kan de franchiser erachter komen wat zijn of haar verwachting is. Komt er een doorstart? Dan is de insteek heel anders dan wanneer er geen reële toekomst op tafel ligt. Met die antwoorden kan de franchisenemer uitzoeken wat voor hem of haar het beste scenario is.
Er zijn een aantal scenario’s mogelijk: de curator verwacht of realiseert een doorstart voor het bedrijf, dan kan de franchisenemer mogelijk worden gehouden aan de afspraken in de franchiseovereenkomst. Ofwel, de franchisenemer moet de zaak zoveel mogelijk doorzetten zoals ervoor.
Lees ook: Ralph van Dam: ‘Negatief imago van doorstart is onterecht’
Daarnaast kan het zo zijn dat de curator geen doorstart verwacht (zoals bij Esprit) of dat er geen doorstart wordt gerealiseerd, maar dat bepaalde franchisenemers wel zelfstandig doorgaan. De mogelijkheid hiertoe is wel afhankelijk van de franchiseovereenkomst en de curator.
Wanneer er geen doorstart wordt gerealiseerd of als je de franchiserelatie niet meer wilt voortzetten, dan kan het zo zijn dat je als ondernemer niet langer gebonden wilt zijn aan de afspraken uit de franchiseovereenkomst.
Volgens Terhaerdt zal het meestal zo zijn dat in diezelfde overeenkomst een afspraak staat over beëindiging in dit scenario. Mocht die afspraak niet zijn gemaakt, dan kan de franchisenemer alsnog onder de afspraken uitkomen door schriftelijk aan de curator te vragen of de verplichtingen uit de franchiseovereenkomst worden nagekomen. Als er geen antwoord op komt óf als de curator aangeeft dat de verplichtingen niet worden nagekomen, dan ben je als franchiser vrij om van de overeenkomst af te stappen.
Gevolg beëindigen franchiseovereenkomst
Door af te stappen van de franchiseovereenkomst verlies je ook de bijbehorende rechten. Daarbij kun je bijvoorbeeld denken aan het gebruik van de naam van het bedrijf, in dit geval Esprit dus. Het is ook geen gegeven dat de curator iets te zeggen heeft over die bedrijfsnaam. Een bedrijf als Esprit bestaat uit verschillende juridische eenheden in verschillende landen. En daarbij kan het zomaar zijn dat de rechten vallen onder bijvoorbeeld de Duitse holding, die geen deel uitmaakt van het faillissement. Dit kan belangrijk zijn voor ondernemers die door willen gaan onder dezelfde naam van het failliet verklaarde bedrijf.
Om goed te kijken naar de gevolgen van de verschillende opties raadt Terhaerdt dan ook aan om juridische hulp in te schakelen. ,,Het is wat preken voor eigen parochie, maar ik zou het echt aanraden.”
Lees ook: Esprit officieel failliet verklaard: einde van een winkelstraaticoon
Taak van de curator
Het is ook goed om je bewust te zijn van de positie van de curator, en die is wat aan het verschuiven volgens Terhaerdt. ,,Dat is een vraag waar discussie over bestaat. In principe is het de taak van de curator om de belangen van de gezamenlijke schuldeisers te vertegenwoordigen. Dus heeft die als doel om zoveel mogelijk geld binnen te halen en te verdelen over de schuldeisers.”
De discussie onder curatoren gaat over de maatschappelijke belangen. Is een curator niet ook verantwoordelijk voor de belangen van de medewerkers van het bedrijf? In geval van een doorstart kan er één bod zijn dat financieel beter is, maar een ander bod dat beter is voor het personeel. Een recent voorbeeld dat Terhaerdt aanhaalt is een failliete zorginstelling met patiënten die stevige begeleiding nodig hadden. In dat geval heeft de curator hun belangen ook meegenomen. ,,In het geval van Esprit kun je ook stellen dat de curator acht moet slaan op de belangen van franchisenemers.”
In het geval van Esprit kun je stellen dat de curator acht moet slaan op de belangen van franchisenemers
Wesley Terhaerdt Bierman Advocaten
Laatste waarschuwing van de advocaat is dat franchisenemers goed moeten kijken naar bedragen die zij nog aan de franchisegever verschuldigd zijn. ,,Wat kan gebeuren bij een faillissement is dat de curator die alsnog kan innen, terwijl je als franchisenemer juridische mogelijkheden hebt om die niet te hoeven betalen.”
Lees ook: Waarom merken Esprit, Scotch & Soda en Superdry het niet redden en Omoda en PME Legend wel
