Eus Peters (Raad Nederlandse Detailhandel) 'Stijging minimumloon en huur is mooi, maar retail kan het niet betalen'

Bij de ondernemers in de foodsector zijn het de almaar stijgende energieprijzen die de strop langzaam maar zeker om de financiële nek van de winkelier trekken. Bij de non-food-detaillisten is dat anders. Daar zijn het op dit moment juist de huurprijzen en de voorgenomen stijging van het minimumloon, aldus Peters.

Verhoging minimumloon

Met het laatste wil hij graag beginnen. Het minimumloon is slechts een van de componenten van die storm, zegt Peters, maar wel een belangrijke. Op 1 januari wordt het wettelijk minimumloon met 10,15 procent verhoogd. Tegelijk heeft het kabinet een voorstel liggen om per 2024 de standaard werkweek te veranderen van 40 naar 36 uur. In de retail zijn de cao's veelal 38 uur of 40 uur, zoals in de supermarkten en de versdetailhandel.

Voor een werkgever in de retail betekent dit effectief gezien een extra kostenpost van 10 procent om de verkorte werkweek te compenseren, naast de 10,15 procent inflatiecorrectie. ,,In de praktijk levert dat samen een stijging van rond de 20 procent aan loonkosten op voor iemand die 40 uur per week werkt. En dat zijn de meeste in de retail. Dat gevoegd bij andere stijgingen maakt dat een 21-jarige in zeven jaar tijd van 1280 euro in de maand naar boven de 2000 gaat. Dat is gewoon te veel om te dragen.”

,,Wat er nu op de winkelier afkomt is een perfecte storm van shitdossiers als inflatie, lonen en energiekosten. Die natuurlijk verder verre van 'perfect' is." Zeker ook, gaat Peters verder, omdat de andere kosten ook sterk oplopen. ,,De inkoopkosten zijn al gestegen. Maar dat is nog de eigen verantwoordelijkheid van de winkeliers. Het is aan hen om goede afspraken te maken met leveranciers. Maar niemand roept vanuit de overheid de vastgoedsector tot de orde.”

Winkeliers hebben in de huurcontracten afgesproken de huurprijzen te verhogen met de consumentenprijsindex. Die is nu nu extra hoog door de sterk gestegen energieprijzen. Dat leidt op dit moment tot buitensporige huurverhogingen, aldus RND en die roept daarom op de huurstijging te maximeren op vijf procent, de kerninflatie. ,,Immers, anders betalen we twee keer voor de verhoging van energieprijzen."

'Wenkbrauwen eruit gewerkt'

Waarschijnlijk maken winkeliers in de non-food van 2022 en misschien wel 2023 nog wel een goed jaar, maar dat zal in 2024 anders zijn, zegt Peters. ,,De prijs van een tomaat stijgt (door de hoge energieprijzen, red.) veel sneller met de huidige omstandigheden dan de prijs van een jurk. Nu krijgen winkeliers nog bestellingen binnen die misschien wel een half jaar of meer geleden zijn gedaan. Daar kunnen ze wellicht nog wat in de verkoop opleggen en de voorraad herwaarderen (om zo de omzet op peil te houden, red.), maar dat gaat voor 2023 en 2024 niet meer lukken, omdat die bestellingen nu gedaan worden. Dan gaan de echte klappen pas worden uitgedeeld,” sombert Peters.

Vanuit de overheid komt geen signaal van begrip, aldus de voorman van RND. ,,Daar is geen besef van de urgentie. Ze wijzen op de winst die de winkelketens nu maken. Maar dat is uitgestelde omzet na twee jaar van coronabeperkingen, waarbij consumenten veel minder konden winkelen en ook minder besteed hebben in retail en horeca. Winkeliers hebben vorig jaar en dit jaar hun wenkbrauwen eruit gewerkt om die schade in te halen, gegund door de consument die tientallen miljarden niet had kunnen uitgeven. Als je voor corona al omnichannel werkte en enige omzet draaide, is het wellicht nu gelukt om je bedrijf een beetje gezond door corona te loodsen. Anderen hebben echt vaak nog coronaschulden.”

Voor de eigen economie kiezen

De kostenstijgingen drukken op de winstgevendheid van de winkelbedrijven en daarmee op het inkomen van de winkelhouder. Mocht die omvallen, dan kan de leefbaarheid van winkelcentra in gevaar worden gebracht. De overheid moet daarom aan de bak. ,,En dan niet met een eenmalige steunactie, waarna minister Kaag roept dat het de laatste keer is. Want dat werkt juist averechts op het consumentenvertrouwen. Die houdt de hand op de knip, terwijl er liefst 23 miljard aan steun richting de consumenten gaat in de vorm van energiesubsidie.”

Snelheid is geboden. ,,De inflatie neemt zo hard toe dat een loon/prijsspiraal bijna niet te voorkomen is. Politici juichen de stijging van het minimumloon toe, maar zij hoeven het niet te betalen. Dat doet de winkelier en die heeft het geld er niet voor. Dit jaar is de inflatie rond de 10 procent en volgend jaar weer. Een paar procent kan een winkelier wel absorberen, maar dit kun je niet van ons verwachten."