De 30-jarige Brandenburg voelt zich ietwat ontmaskerd. Ondanks dat hij onder zijn eigen naam schrijft. ,,Maar ik moest wel even nadenken over dit interview. De Speld heeft iets mystieks. En dan ga ik met m'n kop op de foto en m'n eigen grappen uitleggen. Dodelijk."Amerikaans fenomeenHij heeft even overwogen bij aankomst van de journalist een act op te voeren, een karikatuur van zichzelf te spelen. ,,Maar daar zou je na twee minuten doorheen prikken. Ik ben in dit gesprek dus volkomen mezelf." Sinds 2011 schrijft hij voor de satirische website, die in 2007 is opgericht door een groep Amsterdamse vrienden. ,,Het viel ze op dat in de Verenigde Staten programma's bestonden als The Daily Show van Jon Stewart, waarin op satirische wijze de realiteit van alledag wordt blootgelegd. Het verbaasde ze dat je in Nederland niet dergelijke shows had. Ja, we hebben Kopspijkers en Dit Was Het Nieuws gehad. Maar dat was het dan ook. Op internet was al helemaal nauwelijks satire te vinden. Die Amsterdamse vrienden zijn daar toen mee begonnen."Van fan tot collegaBrandenburg, die in Utrecht biomedische wetenschappen heeft gestudeerd en in de stad is blijven wonen, is vanaf het begin fan. ,,Ik begon na een tijdje m'n eigen stukjes in te sturen. Lezerspost. Ik had al enige ervaring met satire, omdat ik werkte voor Oorsmeer, een weblog op de site van de VPRO. Na een aantal inzendingen mocht ik bij de hoofdredacteur van De Speld op de koffie komen." Die afspraak vormde het begin van een samenwerking. Eerst schreef hij af en toe een stukje. Tegenwoordig werkt hij een dag in de week op de redactie. Een betaalde bijbaan; De Speld verdient onder meer aan advertenties en door het vullen van een twee keer per week verschijnende rubriek in De Volkskrant. De rest van de week is hij actief voor KWF Kankerbestrijding, waarvoor hij schrijft over wetenschappelijke onderzoeken naar kanker.
Daklozen en FC Twente,,De grappen die je op De Speld ziet, zijn vaak verdraaiingen van de werkelijkheid. Maatschappijkritische satire. Waarbij we vaak twee nieuwsfeiten aan elkaar koppelen." Vorige week nog: Daklozen gooien met muntgeld naar FC Twente. Deels van de hand van Brandenburg. Naar aanleiding van de financiële situatie van FC Twente én het gedrag van PSV-supporters die geld gooiden naar bedelaars in Madrid. ,,Hoe ik daar op kom? De werkelijkheid is vaak zelf al heel bizar. Maar dat wordt vaak pas duidelijker als je die waarheid uitvergroot. Door dat te doen, houden wij mensen een spiegel voor."Hij wil er niet te gewichtig over doen, het is niet het doel van De Speld om de mensheid een andere kijk op het leven aan te leren. ,,Dat verdraaien is slechts één van onze manieren van verslag doen. We vinden het ook heerlijk om de draak te steken met het corporale taalgebruik op andere internetsites." Een voorbeeld daarvan is het item over Koning Willem-Alexander: 'Deze dude is echt een koning. Check zijn awesome leven.' ,,Ook leuk: problemen van volwassenen op dieren of kinderen projecteren. Heb ik bijvoorbeeld gedaan in het bericht Rapport laat geen spaan heel van groep 3. Ik weet niet eens meer hoe ik daar op kwam. In al die rapporten over van alles en nog wat wordt heel vaak hetzelfde wollige taalgebruik gebruikt. Zet die woorden in een verzonnen berichtje over een basisschoolklas en je merkt hoe vreemd dat taalgebruik uit die rapporten is."
A la Herman Finkers,,Zelf ben ik niet zo goed in satire. Ik moet het hebben van de flauwe grappen, van de humor die Herman Finkers ook heeft. Een voorbeeld? Het artikel met de kop Chinese muur krijgt plinten. Onderkop: Rotklusje was blijven liggen. Had niets met de actualiteit te maken. Op de Facebookpagina van De Speld leverde het veel likes op. Hoe ik zo'n bericht verzin? Tja, vaak krijg ik die ideeën als ik nog een beetje dromerig ben, bijvoorbeeld 's ochtends vroeg als ik naar het station fiets. Die probeer ik dan te onthouden en verder uit te werken."Lang niet elk idee mondt uit in een artikel. ,,Net als andere media hebben wij een redactieruimte. Ideeën droppen we in een Google Doc-bestand. Daarin finetunen we onze ideeën, schaven we teksten bij. Soms werken we wel met drie mensen aan één artikel. Ook hebben we een besloten Facebookgroep met alle medewerkers van De Speld. Daarin droppen we onze artikelen voor publicatie. Pas als voldoende mensen het leuk vinden, dan plaatsen we het."
RedactieoverlegBrandenburg doet zijn verhaal in zijn appartement in Utrecht en bewust niet op de redactie van De Speld in Amsterdam. ,,Veel mensen denken dat op onze werkvloer de grappen je om de oren vliegen. Dat is niet zo. Natuurlijk wordt er bij ons wel gelachen, maar voor de rest gaat het er behoorlijk serieus aan toe. We overleggen met elkaar over onderwerpen en tikken onze stukjes. Maar door dit allemaal zo te analyseren, lijkt het net of we onszelf heel belangrijk vinden. En dat vinden we juist helemaal niet."De 30-jarige schrijver beseft echter wel wat de impact is van De Speld. ,,In april verwachten we de grens van 500.000 likes op Facebook te passeren. Maandelijks hebben we een tot anderhalf miljoen unieke bezoekers op onze site." De redactie gaat dan ook niet over één nacht ijs als er iets verschrikkelijks in de wereld gebeurt. ,,Neem de aanslagen in Brussel. Onze volgers verwachten tegenwoordig van ons dat we op belangrijk nieuws reageren. Maar over dat nieuws zelf kun je natuurlijk geen grappen maken."
Reactie op terreurDe Speld reageerde wel op de aanslagen: 'De Speld checkt: Allahoe akbar. Uitspraak is ongefundeerd.' Met in het bericht een uitleg dat beweringen over de grootte van een opperwezen per definitie ongefundeerd en oncontroleerbaar zijn. 'Al was Allah zo groot als een rijstkorrel, zijn omvang zegt niets over zijn transcendente potentie om tot geweld aan te zetten.'Brandenburg: ,,En na de aanslag op de redactie van Charlie Hebdo reageerden we op soortgelijke wijze: Geen doden bij satirische aanval. Op die manier maken we toch een statement. Of we wel eens een grap hebben geweigerd? Natuurlijk, al kan ik me er zo niet eentje herinneren. Nee, toch wel. Ik had bedacht dat het bedrijf De Ruijter zou stoppen met de productie van gestampte muisjes, omdat die te kwetsend zouden zijn voor vrouwen die een abortus hadden laten plegen. Vond de redactie te ver gaan. Terecht, vond ik achteraf zelf. Het had geen achterliggende boodschap, in tegenstelling tot de berichten na de aanslagen in Parijs en Brussel."
Vriezenveen in de spotlightsBrandenburg haalt af en toe z'n oude woonplaats aan in zijn berichten. Het rapport dat geen spaan heel laat van groep 3? Dat ging over groep 3 van zijn oude basisschool De Regenboog, vroeger Immanuëlschool geheten. En de verzonnen kettingreactie na de megatransfer van voetballer Gareth Bale naar Real Madrid had uiteindelijk elke amateurclub in Nederland kunnen treffen, maar raakte... Inderdaad: DOS'37, de club waar Brandenburg in zijn jeugd voetbalde.En dan is er nog het bericht dat de vader van Max de nieuwe trainer van D3 van DOS'37 wordt. De vorige trainer was vertrokken. Het ging al het hele seizoen niet goed met de selectie van D3, 'die ergens onderaan de middenmoot bungelt.' Een bericht waarin het wemelt van de voetbalclichés die regelmatig in de echte sportjournalistiek voorbijkomen. ,,Het is geen doel op zich om Vriezenveen in mijn teksten te verwerken. Maar als ik een onderwerp heb waarbij ik een naam van een school of sportclub nodig heb, vind ik het leuk om er eentje uit mijn oude woonplaats te pikken. Vriezenveen is niet vaak landelijk nieuws. Ik vind het leuk om dan af en toe wat over Vriezenveen te schrijven waar mensen hopelijk om kunnen lachen
Hit op FacebookVeel Vriezenveense volgers van De Speld is het ook opgevallen dat de plaats vaak wordt genoemd in berichten op de website. Ze behoren echter niet tot top 3 van Brandenburg. ,,Mijn populairste bericht? Dan ga ik af op het aantal likes op Facebook: Overvallers preventief bewapend." Geschreven naar aanleiding van een gewapende overval in Deurne, waarbij een juweliersvrouw twee overvallers doodschoot. ,,Mijn bericht daarover - een coproductie met een collega - kreeg 45.000 likes. Zelf was ik niet eens zo heel erg enthousiast over dat bericht. Ik vond het om eerlijk te zijn een beetje populistisch van mezelf. Maar de rest vond het leuk. Uiteindelijk hebben we besloten het te plaatsen." Zelf is hij trotser op zijn bericht over de plinten van de Chinese muur. Flop,,Maar ik heb ook heel veel slechte stukken geschreven", haast hij zich erbij te zeggen. ,,Dat merk je dan ook meteen aan de reacties op Facebook. De meest lullige die je kunt krijgen: zit de stagiair weer achter de knoppen? Tja. Een van m'n slechtste, die ook nauwelijks werd geliket, heb ik recent geschreven. Ging over een wiskundige die verraste op gravel. Normaal zou die alleen op hardcourt kunnen presteren, nu had ie iets wiskundigs bewezen. Op gravel. De kop boven het artikel was al te ingewikkeld. Het helpt als een kop duidelijk is." Niet elk bericht is raak. Maar bij veel Nederlanders zorgen Brandenburg en zijn collega's van De Speld dagelijks voor een lach op het gezicht. Op zijn beurt vindt de ex-Vriezenvener het schrijven voor de satirische website een welkome afwisseling van zijn werk voor KWF Kankerbestrijding. Hij is voorlopig dan ook niet van plan om te stoppen. ,,Welnee, van mijn Speld-geld betaal ik mijn studieschuld af!"
