Niels van Raam van delicatessenwinkel Tapavino in de Bosstraat is zo'n ondernemer die graag vooruit wil. Samen met echtgenote Femke loopt hij al langer rond met het idee om zijn winkel uit te breiden met een proeflokaal. Een plek waar je wijn kunt proeven, speciale bieren én tapas. Van Raam omarmt de landelijke proef waaraan Bergen op Zoom meedoet (zie kader) van harte. "We willen graag de producten die we verkopen laten proeven. Dat is ook wat veel Bergenaren en gasten van buiten de stad willen. Voor ons is zo'n proeflokaal een welkome aanvulling."
René Franken van koffiespeciaalzaak Kaldi in de Kremerstraat wil ook graag meedoen aan de proef. Zijn gedachte: een likeurtje bij de koffie schenken. In het achterhoofd spelen nog tal van andere zaken, van het organiseren van proeverijen en workshops tot een high tea. De wet staat dergelijke activiteiten in Kaldi nu niet toe. "Ik heb geen alcoholvergunning."
De precieze spelregels om deel te nemen aan de proef maakt de gemeente voorlopig niet bekend. De bedoeling van de proef: het out-of-the-box-denken stimuleren, de creativiteit aanjagen en inzetten op het lef van de ondernemer. Vast staat wel dat de gemeente tijdens de proef niet handhaaft op het schenken van alcohol in winkels, zodat een kledingwinkel tijdens een modeshow rustig een drankje mag serveren.
Ook het verbod op proeverijen met alcoholische drank wordt tijdelijk opgeheven. Evenmin wordt toegezien op de verkoop van alcohol in winkels. Omgekeerd wordt het voor horeca-inrichtingen mogelijk om aanvullende producten te verkopen. Mede daarom staat Koninklijke Horeca Nederland achter de proef, zegt regiomanager Monique van Lieverloo. "Je kunt denken aan een café dat ook fietsen gaat verkopen of repareren. In grote steden is dat een hip concept. Of denk aan de samenwerking tussen een grand café en de plaatselijke boekhandel, om een bekende schrijver naar de stad te halen en die in de horeca een podium te bieden."
Wat Van Lieverloo maar wil zeggen: het gaat om het ontwikkelen van creatieve ideeën, zonder remmingen van de wet. "In den lande zie je al tal van vernieuwende concepten, zoals horeca gecombineerd met een kledingwinkel. Maar altijd wel met een aparte ingang en allerlei tussenschotjes, omdat de wet dat eist."
De proef heeft overigens wel degelijk voorwaarden om de reguliere horeca niet in de wielen te rijden. Wie drank schenkt in de winkel, moet dat doen in aanwezigheid van iemand met het certificaat sociale hygiëne. Van Lieverloo onderstreept dat het om een experiment gaat, waarbij investeringen zich misschien niet laten terugverdienen. "Na afloop van de pilot moet alles weer worden aangepast naar de oude situatie en zijn de mengvormen niet meer toegestaan." Koninklijke Horeca Nederland is wel enthousiast over de proef. "De markt is er klaar voor, de consument wil het."
Uitgelezen kans
Centrummanager Koert Vermeulen ziet de proef als een uitgelezen kans om de binnenstad te verlevendigen. "Je moet als ondernemer en als binnenstad mee met je tijd. Je hoort gastvrijheid uit te stralen." In de praktijk van alledag gebeurt er volgens Vermeulen al van alles. "In de horeca kun je mooie schilderijen kopen, luxe zoutvaatjes kopen of een flesje olijfolie aanschaffen. Een kledingwinkel wil ook graag zijn klanten langer vasthouden en schenkt een kopje koffie of op koopavond een glaasje wijn. Maar officieel mag het allemaal niet." In gedoogland Nederland wordt meestal een oogje dichtgeknepen. De proef moet volgens Vermeulen op termijn een eind maken aan die ongewenste situatie. "Een horeca-ondernemer baalt van dat drankje dat in een winkel wordt geschonken en kan een gemeente vragen op te treden. Die moet als toezichthouder op af." Vermeulen ziet volop kansen voor innovatieve ondernemers. "Je krijgt alle ruimte om nieuwe concepten te ontwikkelen die, zoals bij Tapavino, perfect aansluiten bij je bedrijf. En de stad profiteert mee. Het verblijfsklimaat wordt er door verbeterd."
Monique van Lieverloo: 'Na afloop van de pilot moet alles weer worden aangepast en zijn de mengvormen verboden'