Koffie branden zonder geheimen

Vul de espressomachine, voel je barista. Het kan in het eerste koffiebelevingscentrum van Nederland. "Alles op zijn Italiaans", vertelt oud-reclameman Joost Jorritsma over zijn koffiebelevingscentrum CasaBarista in een interview met De Gelderlander.

Pop, pop, pop. Koffie is als popcorn: de bonen barsten open, als je ze brandt. Daarbij worden ze een derde groter en verliezen ze een vijfde van hun gewicht door stoom die ontsnapt. Ongebrande koffiebonen zien eruit als pinda's en smaken naar gras, jute, doperwtjes.

Joost Jorritsma kan het lekker vertellen. De oud-reclameman beheert met zijn compagnon Foort Adriaanse sinds kort in Velp onder de naam CasaBarista Arnhem het volgens eigen zeggen 'eerste koffiebelevingscentrum van Nederland'. De Arnhemse koffiebranderij Peeze kun je misschien ook zo noemen, maar daar gebeurt de productie op industriële schaal; in Velp is het handwerk.

Jorritsma verkoopt en repareert espressomachines, brandt en verkoopt koffie en leidt cursisten op tot barista (koffiebereider). Alles op zijn Italiaans, want Italië is koffieland nummer 1, vindt Jorritsma.

CasaBarista is een winkelketen met dertien zaken, maar het Velpse bedrijf is het enige dat ook koffie brandt. Wie wil, mag erbij komen kijken. Foort Adriaanse staat verschillende ongebrande koffiesoorten uit Brazilië, India en Indonesië af te wegen. Daarmee maken hij en Jorritsma hun hoogst eigen melange, die de geur en de smaak heeft van een klassieke Milanese espresso.

GeheimzinnigJorritsma doet niet echt geheimzinnig over het recept. "Anders dan bij andere branderijen mag bij ons iedereen alles weten." De bonenmelange gaat via een trechter in een horizontaal ronddraaiende trommel, die verhit is tot bijna 200 graden. Je ziet de boontjes door een kijkglas voorbij komen; ze worden steeds bruiner. Na ongeveer twaalfenhalve minuut is het zover: pop, pop, de boontjes barsten open en zwellen op.

Nog even wachten en Adriaanse trekt een schuif weg: de gebrande bonen stromen en springen uit de trommel in een metalen afkoelbak. Lucht blaast door de bak en er draait een spatel in rond. "De hitte moet er snel vanaf, anders garen de bonen te ver door", zegt Adriaanse.

Zijn ze handwarm, dan kunnen ze voor de consument worden verpakt in een zak met een ventiel, want een kilo gebrande koffie verliest in de eerste week 15 liter CO2-gas. Gemalen koffie verkopen ze hier niet. "Die is na twintig minuten oud", stelt Adriaanse.

Het is een mooi proces. Je bent hier in een bedrijf waar het om genot gaat, dat voel je. Net als bij een wijnboer in Frankrijk, een kaashandel, een banketbakker.

KoffiestruikJorritsma doceert ondertussen verder: een koffiestruik wordt door de plukker tien keer per jaar bezocht, want de bessen, waar de bonen in zitten, rijpen ongelijkmatig. Een struik levert een kilo koffie op, wat inhoudt dat er op de wereld net zoveel koffiestruiken zijn als kilo's koffie: meer dan een miljard.

Na aardolie is het het meest verhandelde product. "Koffie zou eigenlijk peperduur moeten zijn", zegt Jorritsma. "6 à 7 euro voor een kilo, zoals in de supermarkt, kan helemaal niet. Dan wordt de boer niet goed betaald. Een kilo Milano kost bij ons 15,75 euro."

CasaBarista Arnhem aan de Hogeweg 1 in Velp brandt elke dinsdag- en donderdagochtend koffie. Ook bij Peeze in Arnhem zijn rondleidingen.