De Patatgeneratie (of Generatie X) is geboren tussen grofweg 1970 en 1985. De aanduiding 'X' wordt vaker gebruikt bij een 'vervreemde generatie'. Generatie X zit klem tussen de Verloren Generatie en Generatie Y.
Lees ook: Speel met je marketing in op de digitale slimheid van Generatie Y
Bijna 20 procent van de Nederlanders behoort tot Generatie X. Bij elkaar zo'n 3,4 miljoen mensen, en koningin Máxima is een van hen.
Patat?
Een 'pragmatische generatie' volgens sociologen, maar Ajax-trainer Leo Beenhakker hekelde de gemakzuchtige Patatgeneratie die te vaak in snackbars zou rondhangen. Hij ergerde zich met name aan de flegmatieke voetbaltalenten Richard Witschge en Bryan Roy.
Wendy/Dennis
De meisjesnaam Wendy was het populairst bij ouders van deze generatie. Actrice en presentatrice Wendy van Dijk (1971) is een voorloopster van de 20.000 Wendy's die volgden. Kim en Linda komen daarna. Bij de jongensnamen piekt Dennis, met Martijn en Sander op zijn hielen.
Voornaamste doodsoorzaken
Kanker en hart- en vaatziekten. Daarnaast verkeersongelukken.
Populairste auto
De Patatgeneratie rijdt vooral Volkswagen Golf (80.000). Daarna zijn de VW Polo en de Ford Focus geliefd.
Gemiddelde levensverwachting van de Patatgeneratie
Vrouwen: 76,38 jaar
Mannen: 70,9 jaar
Elke generatie heeft zijn helden. Dit zijn er drie van de patatgeneratie
Nelson Mandela
Universeel gerespecteerd mensenrechtenicoon in de supercategorie van Mahatma Ghandi en Martin Luther King. Zuid-Afrikaans 'vader des vaderlands'. Voormalig leider militaire vleugel ANC. Zat bijna 30 jaar gevangen op Robbeneiland. Na zijn vrijlating gekozen tot president van Zuid-Afrika. Maakte vreedzaam einde aan de apartheid en voorkwam bloedbad door zijn charisma. 'Madiba' ontving 250 hoge onderscheidingen. Voetballiefhebber en fan van Ruud Gullit.
Madonna
Voluit Madonna Louise Veronica Ciccone, Amerikaanse zangeres en actrice. Fascineert publiek met hits, pikante uitdossingen en controversiële acts. Zingt over seks en religie. Op de bres voor onder meer aidsproblematiek en milieuvervuiling. Bijnamen: Queen Of Pop, Little Nonnie, Maddy, Mo, Boy Toy, Madge, Her Madgesty, Mads, Material Girl, Veronica Electronica, M, Mother of Re-invention, Queen of Dance, Queen of Shock.
Marco van Basten
Doelpuntenmachine die een gefrustreerde natie eindelijk het grote voetbalgeluk schonk op het EK van 1988. Drievoudig Europees voetballer van het Jaar en tweevoudig Wereldvoetballer van het Jaar. Superspits. Zijn volley tegen Rusland is ingelijst als kunststuk. Moest op zijn 30ste stoppen vanwege ernstige enkelblessure. Ongelukkig als trainer. Bedenkt aanpassingen spelregels als Chief Officer for Technical Development, bij de FIFA.
Henny Huisman: 'Als ik ziek was, ging de show niet door. Punt.'
Met programma's als de Soundmixshow en de Playbackshow was hij het kijkcijferkanon van de jaren 80. Henny Huisman maakte televisie in een tijd waarin geld geen rol speelde.
In zijn ogen moet de nieuwe generatie tv-makers bijna 'in armoede' opereren. En dat vindt Henny Huisman, die in de jaren 80 het telefoonverkeer platlegde met zijn imitatieformats Soundmixshow, Playbackshow en Mini Playbackshow, best sneu. ,,Het is allemaal gesponsord. Met dank aan pindakaas. Of TENA Lady. Als Robert ten Brink naar Australië reist, komt de vliegmaatschappij uitgebreid in beeld. Bemoeienis van die geldschieters met de inhoud is onvermijdelijk."
Het budget van zijn hit de Surpriseshow - waarin de presentator droomwensen in vervulling liet gaan - was andere koek: 4,5 ton per aflevering. En waar deelnemers nu voor 250 euro in haastig in elkaar gedraaide reality voor de camera elkaars tenen aflikken, vertrokken Huismans gasten met een enorme beloning. ,,Maar tv was vooral rijk om naar te kijken. Fraaie decors, balletten. Ook al hadden de meisjes kachelbenen, de show was meeslepend qua opzet. Alle wereldsterren kwamen optreden."
,,Michael Jackson is geweest, Madonna, Tom Jones, Take That. Maar de bizarre eisen van Whitney Houston zal ik nooit vergeten. We moesten de draaideur uit de studio takelen zodat haar limousine kon binnenrijden via een tunnel van ongebleekt katoen. Verder moesten we uit Duitsland 430 flesjes speciaal sap importeren en zorgen dat er tien waterkokers in originele verpakking klaarstonden. Allemaal vanwege haar gezondheid. En dan overlijdt ze later door drugsgebruik. Bizar."
Steekt een bepaalde uitzending er voor jou bovenuit?
,,Nee. Maar wat ik wel heel bijzonder vind: Edsilia Rombley, Glennis Grace, Ilse DeLange, Marco Borsato, Gerard Joling en een heleboel anderen zijn allemaal bij mij begonnen. Ik denk dat zo'n 50 deelnemers hun gewone baan na mijn programma hebben opgegeven om van zingen te gaan leven. Borsato heeft ervoor gezorgd dat je van zijn optreden niets meer kunt terugvinden. Hij wil daar niet meer aan worden herinnerd. Jammer. Het begin van je carrière hoort toch ook bij je loopbaan? En wat ik ook nooit zal vergeten: het optreden van Engelbert Humperdinck voor een terminale vrouw. Hij zou haar een roos geven, prikte zich daarbij aan een doorn en maakte enorme stennis. De opnames moesten worden stilgelegd, hij begon vreselijk te piepen. En dat pal voor een doodzieke vrouw. Wat ben je dan voor lul zeg."
Wat was de grootste prijs die je hebt weggegeven?
,,Ik heb voor de Postcodeloterij 7 miljoen uitgedeeld. Bij de 1-2-3 Show ging er een keer een auto met oplegger en speedboot uit. Je kon bij dat programma pech hebben en met 2.000 wasknijpers huiswaarts gaan, maar ook met een waanzinnige buit. Ook bij de publieke omroep was niks te gek. Ik had 20 researchers en 80 man technisch personeel tot mijn beschikking. Als een gast zei dat hij alleen kon ademhalen in Davos, vlogen we daarheen voor een filmpje van 3 minuten. De bruidjes van Ron Brandsteders Honeymoonquiz reisden met een luxe kofferset af naar vijfsterrenhotels in Hollywood. En Jos Brink vroeg de AVRO op een gegeven moment doodleuk om een ton meer per aflevering voor Wedden, dat? Gewoon omdat alleen die graafmachine waarmee iemand een ei opraapte niet langer spannend was. Die bulldozer moest aan een helikopter hangen. Mensen raakten snel verwend. Zo heeft het paar dat de auto met aanhanger en boot won, later gebeld en geklaagd: de trekhaak ontbrak. Of die er nog even kon worden bijgeleverd."
Wat hadden de toppresentatoren van die tijd gemeen?
,,Een enorme werklust en drive. En grote betrokkenheid bij wat we maakten. Nu hoor ik wel eens: mijn dienst zit erop. Of ze rennen weg, om 's avonds achter de desk bij een ander aan te schuiven. Dat kwam niet in ons op. We wisten bovendien van de hoed en de rand. Ik deed ook een paar seizoenen eindredactie. Het programma was veel meer dan nu om de presentator heen gebouwd. Als André van Duin ziek was of Ron of ik ging de show niet door. Punt. Nu bellen ze Beau van Erven Dorens als Gerard Joling niet kan om de autocue voor te lezen."
Waren de omroepen de baas? Of de presentatoren/sterren?
,,Hoewel wij echt de gezichten waren, bepaalden de omroepen. Nu is het veel meer de tijd van de transfers. Kan je elders meer verdienen, dan vertrek je. Niks mis mee, als je dat gewoon toegeeft en niet als Jack Spijkerman allerlei smoezen oplepelt. Ik ben later ook naar de commerciëlen verkast. Maar de KRO heeft Joop van den Ende en mij een keer officieel op het matje geroepen omdat ik de mevrouw die Willeke Alberti nadeed behalve een pruik drie trouwringen meegaf voor haar optreden. Voor iedere echtgenoot van Willeke één. Dat had niet getoond mogen worden, katholieken hebben het huwelijk hoog zitten. Een idioot tafereel: de baas van een groot entertainmentbedrijf en een presentator met zes miljoen kijkers die als schooljongens werden toegesproken voor iets dat werkelijk gebeurd was."
Waarom waren jouw jaren-80-shows zo'n hit?
,,Omdat ik hardop zei wat iedereen misschien stiekem dacht. Een beetje brutaal. Af en toe een pikanterie. Ik zei dat ik Playboy las. En ja, vanwege de foto's en niet om de interviews. En dat sprak aan tussen de onschendbare Fred Oster of keurige Ted de Braak. Daarnaast herkenden kijkers zich in die gewone man of vrouw die voor even in een ster veranderde. De KRO vond het aanvankelijk plat en armoedig: dat Jan de Boer uit de slagerij met zijn witte jas aankwam bij mij en vervolgens veranderde in een macho Tom Jones. Maar ik vond die transformatie geweldig en liet om het verschil tussen voor en na te benadrukken het liefst nog een halve worst uit zijn jaszak bungelen. Het publiek vond dat hilarisch en door het wedstrijdelement tegelijkertijd ook spannend."
Wat is het grote verschil tussen de talentenjachten van toen en nu?
,,Wat over het algemeen het verschil is: Nederland was onschuldiger en liever. Vroeger was zeker niet alles beter, maar de toon was milder, afzeik-tv werd niet gemaakt. Laat staan dat je 'kut' zei in de uitzending. We lieten kandidaten niks ondertekenen, wurgcontracten kenden we niet. Toen kwamen ze om anderhalf uur voor heel Nederland te shinen. Hun passie te laten zien. Nu hoor ik heel vaak: ik wil beroemd worden. Ja, dat kun je ook door met een scheermes De Nachtwacht te bewerken. Van beveiliging hadden we nog nooit gehoord. Misschien waren we wel heel naïef en goed van vertrouwen: de kabels van de show liepen dwars door het hele pand, iedereen had zo de live-uitzending kunnen onderbreken door de stekkers eruit te trekken. Mensen kwamen niet voor narigheid, maar voor gezelligheid. En we wisten ook minder: je had geen idee van ellende in Noord-Korea. Laat Trump een scheet dan weet je het binnen een minuut."
Heb je vrienden overgehouden aan die succestijd?
,,Zeker. Met een bepaalde kern houd je contact. Gerard Joling stond met een grote bos bloemen bij mij op de stoep toen ik een tumor op mijn nier had. Hij beloofde mij meteen een gastoptreden bij De Toppers zodra ik zou zijn genezen. Joop van den Ende zie ik nog regelmatig en op kerstavond ga ik altijd naar André van Duin voor bingo en andere gezelligheid. Met de helaas overleden regisseur Guus Verstraete trok ik ook nog op. Maar er valt onder de noemer 'uit het oog, uit het hart' ook heel veel weg. Mensen kunnen hard zijn. Ook kijkers. Ik heb bakken met stront over me heen gekregen."
Wat voor kritiek kreeg je dan?
,,Toen ik naar de commerciëlen overstapte, was ik een zakkenvuller. Het gekke is: al de prachtige complimenten die je tijdens je carrière krijgt, vergeet je. Je onthoudt de rotdingen. Zo weet ik nog precies voor welke skilift ik stond tijdens mijn wintersportvakantie toen een man zei: jij bent toch van die kinderporno? Ik was totaal van slag, hoewel die opmerking kant noch wal raakte. Ik moest zelfs stoppen met afdalen, het ging niet meer. Mensen roepen de meest rare dingen. Toen ik genezen was van die tumor kreeg ik een mailtje: jammer dat het niet doorwoekerde dan waren we van je af geweest. Ik heb een redelijke olifantenhuid inmiddels, maar dat vergeet ik mijn leven niet meer."
Zou je het allemaal weer overdoen?
,,Soms lijkt het alsof ik zit te klagen. Over de kritiek. Of over mijn moeilijke begintijd met tientallen vruchteloze sollicitaties waarbij ik van Veronica's Rob Out zelf de recensie 'kut' kreeg op een ingestuurd bandje. Nou, het enige dat kut was, was zijn haar. Maar je moet dat niet zien als klagen. Het was de mooiste tijd die ik heb meegemaakt. Alles kon en alles mocht. Het heeft mij echt veel gebracht."
