Hoe een handvest familiebedrijf Breman Installatiegroep weer op koers kreeg: 'We zien onszelf als rentmeesters'

,,Om bij dat punt van jezelf kunnen zijn te kunnen komen: dat is echt een lange termijn-gedragsstimulatie. Dat begint als leider bij jezelf. Ze zeggen wel eens, als het boven niet regent wordt het beneden niet nat'', aldus Bernardo Eenkhoorn. Hij is dan ook met dat regenen in de bestuurskamer begonnen. ,,Iedereen binnen de directie liet zien wie hij was en deelde zijn kwetsbaarheden. Vertelde waar hij van houdt en waarop hij aangaat. Om openheid te creëren, zodat anderen dat een laagje lager ook doen. Want ja, goed voorbeeld doet volgen.”

Mensen in plaats van functionarissen

Bernardo tegen host Cor Hospes: ,,De stimulans om kwetsbaar te mogen en te durven zijn, dat is waanzinnig mooi. Omdat je dan met mensen in contact komt in plaats van functionarissen. Iedereen heeft een functie en vervult die, en daar hoort vaak een houding bij. Een houding waarvan mensen denken dat die van hen wordt verwacht. Misschien dat je heel stoer bent of wat dan ook. Maar we hebben allemaal een andere kant, en die mag er ook zijn.”

Voor elke onderneming is het een uitdaging je waarden scherp na te leven. Helemaal voor een familiebedrijf. Aan ‘nieuwkomers’ is de historie niet op diezelfde manier overgebracht: aan de keukentafel vanaf kleins af aan. ,,Je hebt dus als familie een belangrijke rol te borgen dat die waarden onderdeel van het bedrijf blijven.” Eufemistisch: ,,Wij hebben gezien dat het op een zeker moment bij enkele vestigingen niet helemaal meer was wat het zou moeten zijn.”

Hernieuwd familiehandvest

Het leidde tot enkele pittige maatregelen. 14 onderdelen moesten sluiten of werden overgedragen om ‘de beheersbaarheid meer op orde te maken’. En het bleek de start van het nieuwe hernieuwde familiehandvest. ,,We hebben daarin als familie nog een keer vastgelegd welke waarden we belangrijk vinden, en hoe we die zien in relatie tot het bedrijf. Dat document is ongelooflijk belangrijk om de continuïteit van die familiewaarden binnen het bedrijf te borgen.” Veel familiebedrijven vergeten dat. Omdat het een vanzelfsprekendheid is, denkt Bernardo. ,,Waarom zou je iets wat vanzelfsprekend is nog moeten vastleggen? Het is toch gewoon zo. Er zit geen onderscheid in de manier waarop je bent opgevoed en hoe dat dan in het bedrijf doorwerkt. Je bent op een bepaalde manier opgevoed, dat ga je ook niet vastleggen, dat is gewoon zo.”

De kern van het Breman-gedachtengoed: ,,We zien onszelf als rentmeesters. Dat betekent dat wij het bedrijf te leen hebben van de volgende generatie. Het bedrijf is niet van ons - ja, formeel - maar alleen met de doelstelling om het vervolgens door te geven.” Dat betekent in gedrag, niet verkopen om zelf te cashen. Het betekent ook geen grote bedragen uit het bedrijf halen. Omdat continuïteit vanuit het rentmeesterschap de belangrijkste doelstelling is. ,,Het is liefde voor het nu en voor het later. Vooral in de wetenschap, we zijn allemaal passanten en we doen dit voor de volgende generatie.”

Iedereen is anders, maar niet beter dan de ander

Het gaat in deze podcast ook over gelijkwaardigheid. Zijn opa was daarmee al bezig, vertelt Bernardo in Hart voor Zaken. Natuurlijk, iedereen is anders, maar niet beter dan de ander. Sommigen doen mooie dingen met hun handen, anderen zijn goed met hun hoofd. Weer anderen hebben minder geluk gehad. Ze leven met een beperking, maar dat maakt ze niet minder. Iedereen is gelijkwaardig aan elkaar als mens. Ongeacht je achtergrond, je geloof, je seksualiteit. ,,Je hebt verschillende functies binnen een bedrijf, maar als mens zijn we echt gelijkwaardig aan elkaar.”

Pas op, gelijkwaardigheid is iets anders dan gelijk. De een is directeur en de installateur. En daar horen andere verantwoordelijkheden bij. Maar dat maakt je als mens niet anders. ,,Als je wat hoger in het bedrijf zit, moet je niet denken van: 'oh, nou ben ik de baas en ben ik beter'. Nee helemaal niet. Tegen ons is wel eens gezegd: hoe hoger je komt, hoe meer bazen je hebt. Je werkt voor de mensen en de mensen niet voor jou. Dus het is andersom.”

Winst voor de helft voor werknemers

Gelijkwaardigheid komt ook terug in de medezeggenschap. Medewerkers hebben evenveel in de melk te brokkelen als de aandeelhouders, de familie. Alle besluiten maken ze samen. Er gebeurt niets als niemand het ermee is. Familie en medewerkers zijn gelijk. Ook waar het gaat om de winst. Die verdelen familie en medewerkers 50-50. De aandeelhouders laten hun winstdeel achter in het bedrijf. Als buffer voor continuïteit in mindere jaren. Dat helpt in tijden van crisis voor behoud van werkgelegenheid, zelfs als dit ertoe leidt dat het rendement tijdelijk onder druk komt te staan. ,,Deze structuur zorgt voor een sterke binding tussen organisatie en medewerkers, en dat werkt ook in het voordeel van de klant. Want blije medewerkers, blije klanten'', besluit het lid groepsdirectie Breman Installatiegroep.