Winkelcentra landelijk in zwaar weer, maar Mall of the Netherlands breekt ‘alle records’

Heel even leek het mis te gaan in de luxe Mall in Leidschendam afgelopen zomer. Bezoekers viel het op dat meerdere winkelpanden ineens leeg stonden in het pas in 2021 geopende winkelcentrum. Deze site telde er zeven, waaronder een aantal grote zaken.

Daarvoor hadden meerdere ondernemers ook geklaagd over de verhoging van de huurprijs. Sommigen van hen vertrokken om die reden uit het winkelcentrum. Zou het dan met de Mall dezelfde kant opgaan als met al die andere winkelcentra in Nederland, die steeds minder in trek zijn bij het winkelend publiek?

Waarom gaan winkels weg?

Een half jaar later zijn de lege panden bijna allemaal weer gevuld met nieuwe winkels. Iets wat directeur Jurn Hoeksema van Unibail-Rodamco-Westfield in Nederland vorig jaar ook al aankondigde . ,,In de tweede helft van 2023 hebben we zestien nieuwe winkels geopend’’, vertelt hij trots in het AD. Dat is ook wat de consument volgens hem wil: elke keer nieuwe concepten. Het aantal bezoekers van de Mall is met ongeveer 15 miljoen ook nog nooit zo hoog geweest. Ter vergelijking: de Efteling trekt jaarlijks zo’n 5,5 miljoen bezoekers.

Veel van de ondernemers die het afgelopen jaar vertrokken, hadden volgens hem een aflopend (tweejarig) contract. Sommigen kozen ervoor om te vertrekken vanwege de gestegen huur, bij anderen bleek het concept toch niet helemaal aan te slaan, legt Hoeksema uit. Maar naast de ondernemers die vrijwillig vertrokken waren er helaas ook zaken die noodgedwongen hun deuren moesten sluiten vanwege een faillissement, aldus de directeur. Een probleem dat wereldwijd speelt.

Impact van faillissementen

,,En ja, dan kan je het beste winkelcentrum van de wereld hebben, maar als een bedrijf failliet gaat dan wordt het natuurlijk gewoon heel moeilijk voor ons. Zo hadden we de meubelzaak Rebellenclub, die op verschillende plaatsen de deuren heeft moeten sluiten. En ook Tomo, het circulair warenhuis dat we geopend hebben, is vrij snel failliet gegaan. Dat was een grote unit.’’

Lees ook: Eigenaar Mall of the Netherlands ziet zijn winkels meer verkopen

Ook het Youseum, Europa’s grootste socialemedia-ervaring, moest dicht. ,,Dat zijn dan dingen waar we van de een op de andere dag mee geconfronteerd worden en waar we iets mee moeten. En ja, dat is soms lastig’’, zegt Hoeksema. ,,Je zag het ook op wat kleinere plekken in het Fresh Food gedeelte. Dat waren ook een of twee units. We hebben al met al onze doelstellingen gehaald, maar die faillissementen hebben echt wel impact gehad. Maar ik denk dat we aardig op weg zijn om dat weer te vervangen.’’

‘Focus op bezoekers uit wijde omgeving’

En ondanks het feit dat het aantal bezoekers met 20 procent is gegroeid, is de directeur nog niet helemaal tevreden. ,,Als ik heel eerlijk ben, dan had ik graag wat verder willen zijn. We zien dat het publiek toch nog best lokaal is. En ik denk dat we daar nog een stap kunnen maken.’’ Want nu komen de meeste bezoekers van de Mall vooral uit de regio en iets daarbuiten, weet hij op basis van onderzoek. ,,Dan heb je het over een half uur rijden.’’ Het gaat dan onder meer om de regio Den Haag en Amsterdam.

Hoeksema zou ook graag meer mensen willen trekken uit steden verder weg. ,,Het gebied Midden-Nederland zeg maar. Wat eigenlijk best goed te bereiken is, maar waar we nog niet zo heel sterk scoren. Dat kan beter. We willen echt die landelijke markt beter benaderen. Dat is de doelstelling voor volgend jaar.’’

,,Hoe? Veel marketing is tegenwoordig natuurlijk gewoon digitaal. Maar we zijn ook met andere grote organisaties en bedrijven in gesprek. Zo was ik vlak voor de kerst nog even op bezoek in de Kuip bij Feyenoord om eens te kijken van: joh we zitten in hetzelfde gebied, zouden er niet dingen zijn die we samen kunnen doen? Je moet daar dus op allerlei manieren met partners aan werken”, zegt hij.

,,Maar het is vooral ook laten zien dat we er zijn, dat we 238 winkels hebben, gratis parkeren, ruime openingstijden en dat je hier kan eten, shoppen en drinken. En die boodschap moet je blijven herhalen op al je platforms. Wat je bij ons ziet, is dat we de beste varianten van winkels op één plek hebben. Er zijn bijvoorbeeld heel veel Zara’s in Nederland, maar die van ons is 3700 vierkante meter groot. Wat ook belangrijk is, is dat we meerdere activiteiten en evenementen hebben.’’

Leidende rol Westfield Mall of the Netherlands leidend

Hoeksema beseft wel dat hij met de cijfers van 2023 eigenlijk niet mag klagen in deze voor winkelcentra moeilijke tijden. Want nooit eerder waren er zoveel bezoekers in de Mall. Vooral op de piekmomenten zag het luxe winkelcentrum zwart van de mensen. In de kerstvakantie was het echt een gekkenhuis. Het was zo druk dat je bijna nergens meer kon parkeren. ,,We hadden op 23 december 70.000 mensen binnen. Dat is een nieuw record. Dat hebben we nog nooit gehad.’’

En ook over de huurinkomsten heeft Hoeksema niet te klagen. ,,We zitten gewoon ruimschoots boven het plan dat we gesteld hadden voor de opening. Het derde jaar is qua huurgroei beter dan we verwacht hadden.’’ De omzet van de ondernemers in het winkelcentrum nam ook toe. Volgens hem boekten die gemiddeld rond de 15 procent omzetgroei.

Wat Hoeksema mooi vindt, is dat de Mall tegenwoordig een begrip is als het gaat om retail in Nederland. ,,Of het nou gaat om huurverhoging, veiligheid of faillissementen. Er wordt toch altijd gezegd: ‘Goh, wat vindt Westfield Mall of the Netherlands ervan?’ Wij zijn wat dat betreft leidend geworden.’’

Alleen de bereikbaarheid blijft een probleem. Zo staan de tunnels op de N14 bij Leidschendam en Voorburg, die binnenkort zeven weken dicht gaan, vaak vast. Parkeren blijft ook een probleem, vooral op drukke dagen. Veel bezoekers zoeken dan noodgedwongen een plek in de naastliggende woonwijken, tot frustratie van de bewoners.

Verschillende parkeertarieven

Hoeksema zegt dat de Mall er alles aan doet om die overlast te verminderen. ,,We hebben eigenlijk een soort Operational Mobility Centre waar mensen, zeker op drukke dagen, in samenwerking met de gemeente realtime de situatie monitoren. Ook hebben we mensen bij de in- en uitgangen staan om het verkeer te reguleren. Verder hebben we een park-and-ride bij het ADO-stadion waar mensen hun auto kunnen achterlaten en met de tram verder kunnen. Als veel mensen dat doen, heb je natuurlijk helemaal geen last meer van files.’’

,,We hadden nu ongeveer tussen de 200 en 250 reserveringen per dag in de kerstperiode. Maar gemiddeld heb je daar ongeveer honderd auto’s staan. Dus dat is niet heel erg veel. Maar het is wel weer iets waar we mee experimenteren. En - dat is ook geen geheim - we gaan op een gegeven moment ook iets doen met parkeertarieven. Bijvoorbeeld dat het parkeren volledig gratis is als je in het daluur komt, maar dat je wel iets moet betalen als je langer blijft dan twee uur op piekmomenten. Dan zul je ook zien dat zo’n park-and-ride weer heel snel voller wordt’’, verwacht hij.

Dit zal overigens niet op de korte termijn gebeuren, aangezien dat grote gevolgen heeft voor de omringende wijken. ,,In theorie kunnen wij dat morgen al invoeren. Maar dat is natuurlijk niet zo, want dat heeft impact op de hele gemeente. Dus er moet eerst een plan voor komen met de gemeente.’’

Lees ook: Deze retailer gaf Wormerveer een fijn winkelgebied aan de Zaan

Het zou ook voor verlichting op de weg kunnen zorgen. ,,Misschien is het verstandig om bijvoorbeeld op zaterdagmiddag tussen 11.00 uur en 15.00 uur uur iets te doen op dat gebied. Dat is iets waar we in de toekomst gewoon naar moeten kijken. Want ik heb liever vijftien miljoen bezoekers over vijf jaar die een klein beetje betalen voor het parkeren, dan twintig miljoen bezoekers die allemaal gratis parkeren en eigenlijk niks uitgeven.’’ Overigens hebben de meeste malls van Westfield sowieso twee uur gratis parkeren. ,,En nog eens twee uur extra als bezoekers loyalty members zijn. Dat betekent dat je gemiddeld eigenlijk gewoon nooit betaalt.’’

Nike én andere buitenlandse retailer

Ook de komende jaren lijken er goed uit te zien. ,,Twee echt grote retailers die met ons begonnen zijn in 2021 hebben een nieuw contract met ons afgesloten voor een grotere unit. De ene is Nike, die bijna gaat verdubbelen. De andere is getekend, maar kunnen we nu nog niks over communiceren. Maar je ziet dat retailers hier komen met een nieuw concept en beginnen met een redelijk bescheiden footprint, en nu zeggen: ‘Hé, hier zit meer in, ik wil het verdubbelen.’ Dat is tof.’’

Daarnaast ziet de directeur ook dat een aantal retailers die voorheen niet echt geïnteresseerd waren in de Mall, nu toch vragen of er nog plek is. ,,Binnen een maand of drie kunnen we ook echt een heel mooie naam aankondigen van een buitenlandse retailer die hier met een groot concept komt.”