Jack Ma (Alibaba) bezoekt walhalla glastuinbouw Nederland voor opzet kassengebied China

Cees van der Wel heeft een kleine melkboerderij in de buurt van Nieuwkoop. Daarnaast is de minister van Stikstof in het Ondernemerskabinet mede-eigenaar van een veevoerbedrijf en secretaris van coöperatie Boeren met Perspectief. Deze samenwerking heeft inmiddels zeventig leden uit het Groene Hart.

Net als veel boeren keek hij reikhalzend uit naar de regeling voor piekbelasters die maandag door Van der Wal (VVD) werd gepresenteerd. ,,Het gaat niet op voor mij en de leden van de coöperatie”, zegt hij. ,,Het RIVM heeft uitgezocht dat er in Zuid-Holland maar vier piekbelasters (boeren die meer dan 2.500 mol stikstof deponeren op stikstofgevoelige natuur/red.) zijn gevestigd. Het merendeel van de piekbelasters, zo’n 1.800 stuks is gevestigd op de Veluwe en de Gelderse Vallei. Het was voor ons dus niet zo spannend.”

Agractie vindt het jammer dat niet alle regelingen voor boeren tegelijk zijn opengesteld. ,,Johan Remkes adviseerde de overheid dat boeren een royale keuze moeten krijgen tussen de opties omschakelen, innoveren, verplaatsen of stoppen”, aldus de organisatie. ,,Het kabinet kiest nu echter op dit moment alleen voor de optie stoppen, waardoor boeren die door willen geen keuze hebben.”

Van der Wel kan zich vinden in de visie van Agractie. ,,Het probleem is echter dat de overheid veel te weinig uitvoeringskracht heeft. Hoe lang zijn ze niet bezig geweest om deze website over piekbelasters in de lucht te krijgen? De lancering is maanden uitgesteld. De energie bij overheid zit vooral om veehouders te laten stoppen en veel minder op investeren in de sector, ontwikkeling en innovatie. Als het gaat over regelingen voor innovaties, die overigens gewoon op de plank liggen, verschuilen zich achter ‘juridische onzekerheid’. Ik krijg te horen dat ze pas vanaf 2025 gaan overwegen om met regelingen te komen voor innovatie.”

Een aantal boeren binnen coöperatie Boeren met Perspectief investeren in een zogenoemde ‘stikstofkraker’. Met een innovatieve oplossing scheiden zij vaste mest van urine, waardoor tot 60 procent van de stikstofemissie kan worden gereduceerd. Het idee is die reductie van stikstof deels te gebruiken om bedrijven die te veel stikstof uitstoten aan een vergunning te helpen door vrijgespeelde emissieruimte te verleasen. Maar deze ontwikkeling staat nog in de kinderschoen.

,,Het is dan ook zonde dat er zo weinig oog is op het departement voor dit soort innovatieve benaderingen”, gaat Van der Wel verder. ,,Voor de stikstofkraker zijn geen regelingen voor onze boeren. Nu duurt het 10 jaar om de investering terug te verdienen. Met 50 procent subsidie zou het 5 jaar duren en zetten boeren vandaag die stap. We worden niet beloond om te innoveren. Zo blijft iedereen een beetje op zijn stoel zitten.”

Veeboeren krijgen ook te maken met emissieregels provincies

Om het werk en leven van de veehouder nog ingewikkelder te maken komen provincies ook nog eens met reductiedoelstellingen voor ammoniak, het Rijk heeft hen die opgeteld. Van der Wel: ,,Provincies moeten in 2030 zorgen dat de hoeveel ammoniakemissie is gereduceerd. Het is een forse opgave voor ons. Het gaat betekenen dat wij als veehouders alle zeilen bij moeten zetten om straks op provinciaalniveau aan die opgave te voldoen. Daar hebben we echt innovatie voor nodig.”