De hoofdlocatie van de Boeren en Beestenboel is de Dorpsstraat in Bunschoten. Aan deze weg liggen tientallen antieke boerderijen. Sommigen zijn vervallen. De verf is afgebladderd, de tuin onverzorgd. Er zitten ook pareltjes tussen: prachtig opgeknapte woonhuizen, met daarachter schuren en een hooiberg. Ze spreken van een welvarend verleden en zijn in ere hersteld.
BurgerhuisClaudia van de Scheur-Koelewijn woont in zo'n statige boerderij. De hoeve dateert van 1911. De woonruimtes zijn modern aangekleed, het is een echt burgerhuis geworden. Van het boerenleven is aan de Dorpsstraat praktisch niets meer over, zegt Van de Scheur-Koelewijn. "De agrariërs zijn weggetrokken. Ze mogen niet meer boeren in de stad. Nu wonen ze in de polders buiten Bunschoten.''
Herman Verweij is zo'n polderbewoner. Hij heeft vijftig melkkoeien. Die kosten hem iedere dag een flinke smak geld. Zoals vrijwel elke melkveehouder heeft hij het hartstikke zwaar. De bank houdt hem overeind, geeft hij toe. "Sinds de Tweede Wereldoorlog hebben we niet meer zo'n diepe crisis gehad.'' Maar Verweij denkt er niet aan om het bijltje erbij neer te gooien. Hij groeide op tussen de koeien. Zijn familie bestond hoofdzakelijk uit agrariërs. Iets anders kende hij niet.
Taboe"Ik vind het woord boer een geuzennaam. Een boer is een doorzetter. Iemand anders was allang gestopt met zijn bedrijf.'' Zijn bedrijf verkopen, ziet hij als falen. ,,Een boerderij gaat over van vader op zoon. Vaak zijn er meerdere kinderen die zo'n bedrijf willen overnemen. Als jij dan degene bent die de boerderij overneemt en later verkoopt, is dat niet leuk. Dat geeft druk. We praten daar als boeren nauwelijks over. Het is een soort taboe.''
Verweij houdt van zijn dieren. Misschien nog wel meer dan van mensen. "Als je veel met mensen omgaat, ga je vanzelf van dieren houden. Die zeggen niks. Als ze eten nodig hebben, vragen ze er niet om. Juist daarom moet je goed voor ze zorgen.'' Hij is altijd met zijn vee bezig. "Ik doe bijvoorbeeld nooit boodschappen. Dat doet mijn vrouw. Ik heb geen idee in welk schap van de supermarkt de spullen liggen die ik nodig heb.''
CrisisNiet veel verder woont boerin Petra Schaap. Ook hier is crisis. "De melkprijs is zodanig dat veel melkveehouders omrollen. Dat is zorgelijk. Wij moeten ook pas op de plaats maken. Maar ik maak me nog geen zorgen dat we het niet gaan redden.''
Opgegroeid als Spakenburgs meisje, wiens vader 'in de vis' werkte, werd Schaap verliefd op een Bunschotense boerenjongen. Het stond vast dat die de boerderij van zijn vader zou voortzetten. Zo belandde Schaap in de polder, tussen 130 koeien. Ze heeft er nooit spijt van gehad. Ze kijkt door het raam. "Is het hier niet prachtig?'' Vanuit de boerderij kijk je kilometers ver. De weilanden staan vol bloemen. Koeien grazen in de wei.
LieverdVoor het raam heeft Schaap een telescoop staan. Ooit gekocht om de sterren mee te bestuderen, maar inmiddels in gebruik om koeien te tellen. In de zomer, als ze buiten staan, kan er zomaar één kwijt zijn. Die is dan meestal in de sloot gevallen. "En dan gaan voorbijgangers 112 bellen'', foetert Schaap. "Ze kunnen beter even aanbellen bij de boer. Die krijgt zijn koe ook wel uit de modder.''
Alleen op papier krijgen de dieren namen. In de praktijk noemt Schaap hen bij hun nummer. Koe 3 is favoriet. "Een lieverd'', vindt Schaap. "Ze komt vanzelf naar je toe om te knuffelen.'' De kinderen zijn gek op haar. Eigenlijk geeft het oude beestje te weinig melk. Normaal zou het dier rijp zijn voor de slacht. Maar de lievelingskoe van de kinderen naar de slager brengen, kan Schaap niet over haar hart verkrijgen. "Ze maakt deel uit van het gezin.''
[Author] JOHAN HARDEMAN
- Herman Verweij, agrariër : Boer vind ik een geuzennaam. Iemand anders was allang gestopt
