Cruise raakt uit de gratie

Daarmee is Nederland een opvallende uitzondering in een groeiende markt. In heel Europa steeg het aantal cruisepassagiers met 3,1 procent tot 6,6 miljoen. Wereldwijd groeide het aantal cruisevakanties afgelopen decennium 20 procent harder dan het aantal vakanties aan wal.

Dertig op de duizend Amerikanen maakten afgelopen jaar bijvoorbeeld een cruise, 27 op de duizend Britten deden dat ook en 22 op de duizend Duitsers. Nederland steekt daar, met slechts zes op de duizend cruisende inwoners, schril bij af.

Dat het aantal Nederlandse cruisepassagiers achterblijft en zelfs daalt, noemt voorzitter Erik Schuffel van brancheorganisatie CLIA 'uitermate teleurstellend'. ,,Ook in Nederland gaan we absoluut voor groei.'' Waarom dat maar niet lukt? CLIA wijst erop dat internationale rederijen de Nederlandse cruiseterminals in Amsterdam, Rotterdam en IJmuiden afgelopen jaren vaker links hebben laten liggen. Deden in 2014 nog veertien schepen van MSC de Nederlandse terminals aan, vorig jaar deed dat geen enkele. Schuffel: ,,Juist de mogelijkheid om in je eigen achtertuin op te stappen, is ontzettend belangrijk.''

Toch liep in het Caribisch gebied het aantal Nederlandse cruisepassagiers in 2015 het hardst terug: min 19 procent. En de Caraïbengangers schepen niet in Nederland in, maar pakken eerst het vliegtuig. Daar komt bij dat het beperkte aantal opstapmogelijkheden in Nederland een beetje een kip-of-ei-verhaal is. Reders kiezen vaker Duitse havens als vertrekpunt, omdat Duitsers nu eenmaal meer te porren zijn voor een cruise. Ook speelt mee dat populaire noordelijke vaarbestemmingen zoals de Noorse fjorden en IJsland dichterbij Hamburg en Kiel liggen dan bij Amsterdam en Rotterdam. Dat scheelt al snel een dag varen en dus brandstof en personeelskosten.

Nog een argument in het nadeel van ons land: Nederland heeft geen eigen cruiserederijen, zegt Schuffel. ,,Duitsland heeft met TUI en AIDA Cruises twee sterke reders. Die hebben hun thuismarkt opengebroken.'' Holland America Lines (HAL) heeft weliswaar wortels in Rotterdam en vaart onder Nederlandse vlag, maar maakt deel uit van het Amerikaanse beursgenoteerde cruiseconcern Carnival Corporation.

Negatief imago

In Nederland kampen cruisevakanties bovendien met een negatief imago. Nederlanders associëren cruiseschepen met driemaal daags in de rij staan voor een buffet, prijzige drankjes, massaliteit en weinig tijd om door te brengen op de bestemmingen, blijkt uit onderzoek van TNS-NIPO. Daar ligt een taak voor de reders, zegt Schuffel. ,,Mensen die een cruise hebben gemaakt, komen steevast enthousiast terug. We moeten beter laten zien hoe gevarieerd het aanbod is.''

Marketingdirecteur Nico Bleichrodt van HAL heeft er vertrouwen in dat Nederlanders binnen een paar jaar om zijn. ,,Het duurde ook lang voor Nederland warmliep voor all-inclusive vakanties. Maar die zijn inmiddels niet meer weg te denken.'' Bleichrodt spreekt uit ervaring: voordat hij bij HAL in dienst trad, werkte hij meer dan 20 jaar voor all inclusive-pionier Club Med.

De reders hebben de hoop om de Nederlandse passagier aan boord te krijgen nog niet opgegeven. Want als hij eenmaal is ingescheept, is de Nederlander geliefd. ,,Nederlanders letten op de prijs bij de aanschaf van een reis, maar eenmaal op vakantie willen ze vooral genieten,'' verklaart Schuffel. Dan kijken ze niet op een drankje of excursie meer of minder. Juist omdat er nog zo weinig Nederlanders op cruise gaan, is er volgens hem veel te winnen. ,,De Nederlandse cruiseterminals timmeren hard aan de weg.'' Zo heeft Amsterdam, de populairste bestemming in Nederland, zijn kade verlengd tot 630 meter, zodat er meerdere schepen tegelijk kunnen liggen. Rotterdam, dat afgelopen jaar 99.500 passagiers trok, verwacht er volgens de CLIA dit jaar 137.000.