Nieuws Actueel

De eerste doedelzakdocent van Nederland

Paul McCartney marcheerde decennia geleden via de tv de huiskamers binnen met zijn monsterhit Mull of Kintyre. Op slag was half Nederland in de ban van de doedelzak. Die liefde bekoelde snel, de doedelzak bleek niet het meest toegankelijke instrument te zijn. Dat moet eindelijk eens veranderen, meent Annemieke van Doesburg. De Borculose doedelzakspeler en muziekdocent begint daarom als eerste in ons land met lessen aan individuele belangstellenden.

Alice Plekkenpol | Foto: Jan Houwers 6 september 2016

Doedelzak

"Jong of oud, ervaren of beginner, het maakt niet uit. Iedereen kan bagpipes leren spelen", meent Annemieke. Zelf gebruikt ze liever de Engelstalige term. Die vindt ze minder oubollig dan doedelzak. "Het instrument heeft bij velen een ouderwets imago. Ik kom nog steeds vooroordelen tegen, bijvoorbeeld dat het alleen maar lawaai maakt. En dat het minder geschikt is voor vrouwen. Onzin! De mensen beseffen vaak niet hoe veelzijdig pipes zijn."

BlokfluitDe 24-jarige Borculose is al haar halve leven verliefd op de doedelzak. Twaalf jaar geleden zag de familie Van Doesburg een doedelzakband optreden. Vooral haar ouders waren meteen verkocht. Sindsdien is het gehele gezin nauw betrokken bij het Borculose gezelschap Highland Valley Pipes, Drums and Dancers. Annemieke begon, zoals bijna elk kind, op blokfluit. Al snel verruilde ze die voor de doedelzak. "Daar heb ik geen spijt van gehad, zal ik ook nooit krijgen."

Sinds enige tijd is Annemieke zzp'er en bouwt ze aan een bestaan als doedelzakspeler. "Ik geef onder meer muzieklessen en workshops op scholen. Natuurlijk gaat de doedelzak steeds mee. Met in mijn achterhoofd de stille hoop dat een enkeling er echt door geraakt wordt. Dat gebeurde onlangs tijdens een kinderkamp. Ik stapte onverwacht, al spelend en in volledig tenue, in de kring jongeren. Ze staarden mij vol verbazing aan. Bij een stoere puber viel de mond open. Op zo'n moment is het echt de muziek die spreekt."

DoorzettingsvermogenZe windt er geen doekjes om: doedelzak spelen is niet eenvoudig. "Je leert het niet binnen drie weken, het kost tijd en moeite." Kinderen die eraan beginnen, hebben volgens haar enig lef en doorzettingsvermogen nodig. Doedelzak spelen is tevens een goede conditietraining. Niet alleen het blazen op de pipes vergt een fysieke inspanning, ook het dragen van het tenue. "Het is gemaakt van wol, en dan ligt er ook nog een plaid over de schouder. Vooral in de zomer is het erg warm. Toch verschijn ik altijd volledig gekleed. Dat wordt van mij verwacht."

Geregeld wordt ze ingehuurd om te spelen tijdens speciale gelegenheden, zoals een feest of een begrafenis. "Na afloop komen mensen soms naar mij toe en zeggen: 'Ik heb zó'n laag kippenvel'. Dat geeft voldoening. Samen met mijn vader heb ik opgetreden tijdens de uitvaarten van mijn grootouders. De muziek vormde voor mij een mooie ontlading."

BurenMusiceren doet ze ook thuis. "Vaak gebruik ik dan een oefenfluit, dus zonder zak. Dat dempt het geluid. Dat is wel zo prettig voor de buren, die al vaak genoeg ongevraagd meegenieten."

Goedkoop is een doedelzak niet. "Gelukkig kun je bij ons eerst een instrument huren. Bovendien zijn er betaalbare tweedehands bagpipes verkrijgbaar."

Annemieke heeft zich ten doel gesteld de doedelzak meer te promoten. "Ik wil het instrument bekender maken in Nederland, vooroordelen weghalen. Zo zijn er nog te weinig vrouwen die bagpipes spelen. Terwijl het qua blazen niet uitmaakt of je man of vrouw bent. En kinderen leren het op een kleiner exemplaar."

CompetitieGezelschappen als de Highland Valley Pipes, Drums and Dancers zijn er vrij weinig in Nederland. "We spelen regelmatig met elkaar, maar geen competitie. In Schotland gebeurt dat wel. Daar hebben ze zelfs een wereldkampioenschap voor bands. Ook een muziekschool alleen voor piping.Het is echt een eldorado voor doeldelzakspelers. Ik ben er een paar keer geweest en voel mij er helemaal thuis. Het niveauverschil is er wel groter dan bij ons, veel Schotten spelen beter dan ik."

Dus blijft ze zich verder bekwamen in de muziek. In november doet ze in Utrecht examen voor een internationaal erkend diploma. Omdat nog een aantal Nederlanders de proef aflegt, komt een examinator uit Schotland over om de prestaties te beoordelen. "Het is behoorlijk pittig, al sinds vorig jaar ben ik bezig stukken in te studeren."

Had ze niet liever in Schotland willen wonen en werken? "Nee. Hier heb ik echt een missie."