Ondernemen na corona: lessen van de pandemie volgens futurist Igor Beuker

Corona heeft onze levens en business opgeschud. De luchtvaart, financiële sector en reisbranche verloren het afgelopen jaar tussen de 9 en 14 procent markwaardering, blijkt uit onderzoek van McKinsey & Company onder de top 5000 wereldbedrijven. Hightech (+41 procent), media (+30 procent) en retail (+25 procent) groeien dan weer als kool. KLM ligt aan het infuus, terwijl bol.com doodleuk 45 procent omzetgroei in een kwartaal boekt.

Virtuele corona-programma's

Ook bij mij als spreker moest het roer om. Zowat alle live boekingen werden gecanceld. Ik heb virtuele programma’s en shows ontwikkeld voor merken en organisaties om hun thuiswerkende personeel toch geïnspireerd, gemotiveerd en opgeleid te houden. Ik liet een virtuele avatar van mezelf maken die nu de wereld overgaat in een TEDx talk. Ik wijs in mijn keynotes op het belang digitalisering en zou schijnheilig zijn als ik het niet zelf zou omarmen. Practise what you preach!

Keren de live events straks weer terug? Uiteraard. Live communicatie is machtig en prachtig en zal nooit verdwijnen. Dat geldt ook voor festivals, musea, kunst en cultuur. Maar wie denkt dat de klok na de pandemie terug wordt gezet naar 1 januari 2019 toen er nog niet aan de hand was, heeft het mis. Of bedrijven nu deep low of juist sky high gaan, we zijn allemaal weer startups die vanaf nul moeten beginnen. Trends worden versneld en het speelveld is veranderd. Laten we hopen dat corona de ‘great reset’ wordt die onze economie nodig had.

Digitale transformatie in versnelling door corona

Welke lessen kunnen we trekken? Om te beginnen heeft corona digitale transformatie een megaboost gegeven. Een miljard mensen werken vanuit huis en een groot deel zal dat ook na de pandemie blijven doen. Managers en medewerkers verwachten volgens onderzoeksbureau Gartner dat ongeveer 50 procent van alle werkenden na de pandemie deels zal thuiswerken. Voor corona was dit 30 procent.

Digitale transformatie heeft retail tijdens corona de boost gegeven die het nodig had. De branche is eindelijk wakker geworden, na twee decennia in de ontkenningsfase waarin winkeliers Coolblue en bol.com de schuld gaven van teruglopende omzetten. Europese consumenten geven dit jaar naar verwachting rond de 717 miljard euro uit bij webwinkels en handelsplatformen, aldus Thuiswinkel.org, 12,7 procent meer dan in 2019. Winkeliers combineren hun fysieke winkel met een webshop en zetten digitaal in voor een betere klantbeleving. Komt de klant liever niet naar de winkel om kleding te passen? Dan leidt de ondernemer hem of haar tijdens een digitaal winkeluurtje per videocall langs de collectie.

In deze serie artikelen verkent De Ondernemer de kansen van digitale transformatie. Weten welke post-corona trends waardevol kunnen zijn voor je bedrijf? Download de whitepaper!

Omnichannel als musthave

Digitaal komt vaak eerst, maar de consument beweegt zich nog steeds in de echte wereld. Omnichannel is geen buzzwoord maar een keiharde must-have. Je bedrijf moet net zo sterk aanwezig zijn in de fysieke als digitale wereld. De moderne consument is en blijft dictator. Laadt je website te traag of heeft je restaurant vijf slechte reviews op TripAdvisor? Dan word je meteen weggeswipet. De klant wil aanbod plus service op maat - en snel graag.

Je kunt de dictator pleasen door hem beter te kennen dan hij zichzelf kent. Maar waarom denken we allemaal dat je voor goede klantgerichtheid Amazon of Coolblue moet zijn? Het mkb kan dat beter. De kruidenier op de hoek kent mij al tien jaar. ,,Zo, meneer Beuker, lekker kleurtje opgedaan. Zeker weer op Ibiza geweest? En hoe is het met je zoon?” Veel ondernemers hebben de persoonlijke relatie met de klant waarvan Coolblue alleen maar kan dromen.

Kracht van goed CRM-systeem

Je kunt scoren door dichtbij de klant te staan. Daarvoor zijn geen megabudgetten voor advertenties en technologie nodig zoals bij de corporates. Gebruik slimme tools zoals een goed CRM-systeem waarin je vastlegt wie je klanten zijn. En dat ervoor zorgt dat klantenservice in één oogopslag ziet wie er belt en wat hij of zij al besteld heeft. Wie niet sterk is, moet slim zijn. Zeker in het post-corona tijdperk. Want zullen klanten dan nog steeds lokaal kopen en ondernemers supporten zoals ze nu doen? Ik betwijfel het.

Een andere les die de pandemie heeft geleerd, is dat we moeten leren omgaan met onzekerheid. Want hoe de wereld er na de pandemie precies uit komt te zien, is wild guessing. Is het fileprobleem straks deels opgelost of springen we weer massaal in de auto? Gaan we veel meer virtueel werken en minder reizen? Dat vragen vliegmaatschappijen, hotels en evenementenbedrijven zich in hun post-corona-strategie zich natuurlijk af. Maar hoe maak je een strategie als de inzichten van de pandemie nog niet bekend zijn?

Industry 4.0

Mijn antwoord: scenario’s maken en trends bekijken. Agile was ooit een toverwoord maar zal de komende tijd bepalend zijn voor succes of falen. Zorg ervoor dat je bedrijf flexibel en wendbaar is en snel kan inspelen op veranderingen. De horeca heeft tijdens corona laten zien dat het mogelijk is. Hotels verhuren kamers aan thuiswerkers en restaurants switchen naar virtuele kookworkshops, afhaal en to-go. Het is niet altijd een vetpot, maar toch.

Ondertussen is er echter een veel grotere beweging gaande, waarin corona slechts als een rimpeling in het water zal zijn: de Vierde Industriële Revolutie. Industry 4.0 is een scala aan trends zoals Internet of Things, 5G, Kunstmatige Intelligentie, Augmented Reality, Virtual Reality, bio- en nanotechnologie. Deze revolutie wordt overigens niet gedreven door technologie op zichzelf, maar door de (veranderende) behoeften van de consument.

Industry 4.0 zal de komende dertig jaar voortrazen en elke industrie op z’n kop zetten. Waarom? Technologie groeit exponentieel en de maatschappij zal steeds sneller veranderen, maar mensen denken lineair en bedrijven zullen de versnellende veranderingen niet kunnen bijbenen. Nieuwkomers kunnen een industrie binnen een paar jaar op zijn kop zetten. Bij Talpa riepen ze tien jaar lang Netflix is een hype en YouTube niet meer is dan een platform voor kattenvideo’s. Twee jaar geleden namen ze StukTV over, nota bene een YouTube-kanaal.

Corona als aanjager

Corona heeft het proces van versnellende verandering alleen maar aangejaagd. Misschien zal het virus achteraf een warming up blijken voor digitale transformatie. Wat kun je doen? Kijk science fiction films en werk aan je verbeelding. Dit tijdperk vraagt om een nieuwe, open mindset en trend-gedreven innovatiecultuur. Als je op wetenschappelijk bewijs gaat wachten, innoveer je te laat.

Wat wordt het nieuwe normaal? Blijft de consument post-corona veel meer in eigen land? Of gaan we weer met z’n allen op vakantie? Ik kijk als futurist ook naar de historie. En die leert dat mensen flexibel en weerbaar zijn, maar ook snel vergeten. Aardige kans dat we in 2022 gewoon weer in overvolle Transavia-toestellen naar de Canarische Eilanden vliegen op vakantie.

Maar business as usual wordt het wat mij betreft niet. De belangrijkste les van corona is dat we moeten stoppen met het kapotmaken van onze planeet. Moeder Aarde heeft ons teruggestuurd naar onze kamers om na te denken over onze honger naar macht en geld.

Sustainability is the new profitability

We moeten toe naar People, Planet, Profit. Sustainability is the new profitability. Daarvoor is op de beurs Sustainability Index nodig, een duurzaamheidsindex. Op die index wordt de beurswaarde van bedrijven ook bepaald door de score op duurzaamheid. Dan kan je bedrijf misschien wel rendement opleveren voor de aandeelhouders, maar wordt het alsnog laag gewaardeerd wegens een slechte score voor onze planeet.

De ondernemingen van de toekomst? Dat zijn de Patagonia’s, zoals het duurzame kledingbedrijf dat zijn Black Friday-winst niet aan aandeelhouders, maar aan milieu-organisaties geeft. De ondernemers van de toekomst? Dat zijn de Boyan Slat’s; sociale ondernemers en innovators zoals de Nederlander die met zijn bedrijf oceaanplastic opruimt. Met nog tien Boyan’s zijn onze oceanen niet voor 2040 maar in 2030 weer schoon.

Dus ondernemer, hoe wil je dat jouw toekomst eruit ziet? En die van je kinderen? Ga je doen aan greenwashing of authentiek het goede voorbeeld geven? Werknemers van de toekomst letten op zingeving, want het gaat vooral om hun toekomst. Met de juiste mindset en exponentiële technologieën kunnen we veel van wat we reeds kapot gemaakt hebben, weer herstellen.