Lees ook: Van anti aanbaklaag naar milieuschandaal
Met hart en ziel werkte hij 37 jaar in de teflonfabriek van Dupont in Dordrecht, waar decennialang met C8 teflon werd gemaakt voor antiaanbaklagen in pannen. Anton was operator en werkte met trots voor de Amerikaanse chemiefabriek, die als werkgever geliefd was vanwege het gulle salaris. "'Mijnheer Dupont' is weer héél aardig geweest, grapten we thuis als de salarisstrook op de mat viel. En ook de dertiende maand was leuk."
Maar de Dordtenaar is zwaar teleurgesteld dat uitgerekend zijn 'geweldige' baas de waarheid verzweeg over de bloedtests die hij kreeg. "Dupont heeft ons allemaal besodemieterd. Ik had het graag van het bedrijf zelf gehoord, over die C8 in mijn bloed."
De bloedtests die Dupont nam, herinnert Anton zich nog goed. Eind jaren '60, de teflonfabriek was net open, moesten hij en zijn collega's maandenlang na de nachtdienst naar het medisch centrum van Dupont voor een bloedprik en röntgenfoto's. "Vanwege de C8, werd gezegd. Maar verder hoorde je niets. Dan zal het wel goed zijn, dachten we." Later werden nog maar eens per jaar bloedmonsters genomen.
De monsters werden onderzocht in Amerika. En pas nu blijkt dat de C8-waarden volgens toxicologen schrikbarend hoog waren en dat ook de afdeling Dordrecht zich daar zorgen over maakte. Het bedrijf wist ook al dat C8 proefdieren ziek maakte en hield er sinds begin jaren '90 al ernstig rekening mee dat C8 kankerverwekkend zou kunnen zijn, zo blijkt uit documenten van Dupont.
"Het was wel duidelijk dat C8 kolerezooi was. Tegen de jongens riep ik altijd: 'je klauwen wassen'." Bij het roken van een peuk of bij het aandraaien van schroeven, waarbij door wrijving hitte vrijkwam, kwamen volgens de Dordtenaar stofdeeltjes C8 in contact met hogere temperaturen. "Dat ademde je in en dan kreeg je een teflonshake", zegt hij, en hij doet voor hoe zijn lichaam dan trilde en schudde. Soms urenlang. "Klappertanden en baden in het zweet. Dan had je het weer ijskoud. Je hart sloeg als een gek op hol. Ik ben na zo'n teflonshake bij de bedrijfsarts geweest. Die zei 'het is van de C8', maar hij wuifde het weg. De belasting op je hart was volgens die arts te vergelijken met het spelen van een spannende voetbalwedstrijd."
Ziek naar huis gaan, was er bij zo'n shake niet bij. "Hup, terug naar je afdeling, werd gezegd." Anton herinnert zich een collega die dagen aan het trillen was. "Ik dacht, die man heeft parkinson, later hoorde ik dat ook dat door de C8 kwam."
Dupont heeft volgens hem altijd een beetje gesjoemeld. En de jongens op de vloer namen het niet altijd even nauw met de veiligheidsregels. "We moesten een maskertje voor en handschoenen aan. Maar er waren ook jongens die gingen 'hupsakee', met hun blote handen in de vaten met C8."
Ook mét de veiligheidsregels was er volgens Anton geen ontkomen aan. "In de loods zag je ook wel stofdeeltjes C8 dwarrelen. En bij het afsluiten van de emmers met C8 stoof het op."
Bovendien hadden ze vaak geen masker op, dat was zelfs onmogelijk bij het schoonmaken van de autoclaaf, een machine waarin C8 bij hoge temperatuur en onder druk wordt gemengd met andere chemicaliën. "Dan dook je met je hoofd erin om twee uur lang dat spul eraf te schrapen. Door de hitte kón je geen masker op. Het was net een sauna."
Anton kreeg op 46-jarige leeftijd een hartinfact door een verstopte aorta. Sinds die tijd slikt hij pillen om zijn bloeddruk en cholesterol laag te houden. "Kwam het infarct door de C8 in mijn bloed? Ik weet het niet."
Van Dupont heeft hij na zijn pensioen niets meer gehoord over de bloedtests. Dat vindt hij wrang. Zeker nu wereldwijd C8 aan banden wordt gelegd, omdat de stof zeer traag afbreekt in het lichaam en het milieu. Zijn vroegere werkgever hoort opnieuw gezondheidsonderzoek te doen, vindt hij: "Ik heb het recht om te weten of de C8 nog in mijn bloed zit. Dat is de plicht van Dupont."
