Een sterilisatiepraktijk voor mannen

In Wijk en Aalburg specialiseerde een huisarts zich zelfs in één ingreep: de sterilisatie van mannen. Een nieuwe trend? De ondernemende huisarts spreekt met het Brabants Dagblad. Van zijn vaste huisartsschap in Wijk en Aalburg heeft hij inmiddels afscheid genomen. Jurriën Wind doet nu iets wat hij nog veel leuker vindt: hij is waarnemend huisarts en houdt zich verder louter bezig met het steriliseren van mannen.Met zijn handen bezig zijn en tegelijkertijd een aangenaam gesprek met de patiënt voeren: dat maakt de sterilisatie voor Wind 'iedere keer weer anders en boeiend'. Geregeld, zegt hij, komen mannen gespannen binnen. "Dat hoort erbij. Als ik zelf naar de tandarts ga, heb ik dat bijvoorbeeld ook", aldus Wind. Maar gaandeweg de ingreep wordt de sfeer dikwijls relaxter.In Wind treffen de mannen die geen kinderwens (meer) hebben een ervaren rot. Als pas afgestudeerde basisarts werkte hij al op de afdeling urologie van een ziekenhuis en deed hij onder meer sterilisaties. Nadat hij zich specialiseerde tot huisarts blééf hij die ingreep uitvoeren.Cursus steriliserenEr zijn meer huisartsen die kunnen steriliseren en dat ook doen, maar altijd op beperkte schaal. Dat komt doordat er in een doorsnee huisartsenbestand normaal gesproken slechts enkele mannen per jaar gesteriliseerd willen worden. Dat gold ook de patiëntengroep van Jurriën Wind.Een jaar of vijf, zes geleden besloot hij zijn horizon te verbreden. Wind ontwikkelde onder meer een cursus steriliseren voor andere huisartsen. Daarnaast besloot hij de ingreep op locatie aan te gaan bieden. "Van Utrecht tot Noord-Holland en de Afsluitdijk. Ik kwam bij wildvreemde huisartsen die patiënten hadden die gesteriliseerd wilden worden. Ik voerde daar dan de ingreep uit, met assistentie van de eigen huisarts."Wind had plezier in het werk dat ook meer ondernemerskwaliteiten vergde dan hij gewend was. "Er is de laatste jaren erg aan ons huisartsen getrokken door zorgverzekeraars en bureaucratie. Nu ben ik dat gevoel kwijt. Ik heb het gevoel dat ik weer zelf dingen kan doen."Inmiddels heeft dokter Wind een eigen sterilisatiepraktijk voor mannen, met praktijkruimtes in Wijk en Aalburg en Eindhoven. De Vasman heet het bedrijf. Een afgeleide van het Latijnse woord vasectomie (het onderbreken van de zaadleider van een man). Afgelopen jaar steriliseerde Wind zo'n honderd mannen, maar zijn ambities reiken verder. "Ik denk aan aantallen tussen de vijfhonderd en duizend."In de zorgwereld wordt met grote interesse naar de vergaande specialisatie gekeken. Al veel langer is het een trend dat huisartsen zorg overnemen van ziekenhuizen. Dat is goedkoper en ook voor de patiënt gemakkelijker: een gang naar de eigen dokter volstaat. Substitutie van de tweede lijn naar de eerste lijn, heet dat in zorgjargon. Maar wat Wind doet, gaat verder. Zorgverzekeraar VGZ reageert: "Er zijn uiteraard veel huisartsen die zich specialiseren, maar die doen het specialistische werk naast het voeren van de (normale) praktijk. Het is op zich best bijzonder dat een huisarts zijn andere taken loslaat. De vraag is ook hoe duurzaam dat is, want iedere huisarts moet zich elke vijf jaar herregistreren en aantonen dat hij of zij het vak in de volle breedte uitvoert en aan nascholing doet." Huisarts Wind zegt echter dat dit punt bij hem niet speelt, omdat hij nog steeds waarnemend huisarts is en ook nascholingen volgt.CombinatieVGZ noemt de specialisatie door huisartsen positief, zeker als zij naar elkaar verwijzen. "Met een praktijkpopulatie van 2.500 patiënten kun je je wel voorstellen dat er in beginsel maar een klein aantal patiënten baat heeft bij een specialistische ingreep. De oplossing hiervoor is horizontaal verwijzen. Hierbij verwijst de ene huisarts naar een gespecialiseerde collega-huisarts, in plaats van naar de tweede lijn." Ook de Landelijke Huisartsen Vereniging (LHV) ziet substitutie toenemen, maar niet de verregaande specialisatie zoals Wind die koos. Ook de LHV wijst erop dat het wel belangrijk is dat huisartsen 'generalisten' blijven die hun patiënten op alle vlakken kunnen helpen. "Uit onderzoek blijkt dat de basis voor de tevredenheid van patiënten over de huisarts vooral ligt in de combinatie van generalistische, persoonsgerichte en continue zorg."Ook voor patiënten is een ingreep bij de huisarts over het algemeen goedkoper dan in het ziekenhuis. Normaal gesproken valt een bezoek aan de huisarts buiten het eigen risico, terwijl de teller in het ziekenhuis direct gaat lopen.Een aantal ingrepen is daarvan uitgezonderd en dus ook bij de huisarts niet 'gratis'. Onder meer de sterilisatie kost bij de huisarts geld. Net als bijvoorbeeld een cosmetische behandeling met botox. Dat komt doordat sterilisatie niet in het basispakket zit. Dat wil zeggen dat je aanvullend verzekerd moet zijn om in aanmerking te komen voor een vergoeding.De hoogte van de vergoeding is per verzekering verschillend. Over het algemeen wordt voor een sterilisatie ongeveer 400 euro vergoed. Normaal gesproken is dat voldoende voor een sterilisatie door een huisarts. Bij de Vasman in Wijk en Aalburg bedraagt het tarief 327,50 euro.Ziekenhuizen hanteren verschillende prijzen. Soms zijn ze iets goedkoper, maar er zijn ook ziekenhuizen die 800 euro in rekening brengen.Afgelopen jaar steriliseerde Wind zo'n honderd mannen, maar zijn ambities reiken verder