Eenmanszaak starten: dit moet je weten over deze rechtsvorm

Wat je moet weten over de eenmanszaak:

1. 01.

   Nadelen van en misverstanden over de eenmanszaak

2. 02.

   Belasting betalen als eenmanszaak

3. 03.

   Hoe zit het met verzekeringen en pensioen?

4. 04.

   Alternatieve rechtsvormen

5. 05.

   Conclusie: de voor- en nadelen

6. 06.

   Stappenplan eenmanszaak oprichten

Wil je een eenmanszaak starten, dan is dat redelijk gemakkelijk. Je hoeft daarvoor namelijk geen notaris in te schakelen en hebt ook geen startkapitaal nodig. Een inschrijving bij de Kamer van Koophandel is genoeg voor het oprichten van een eenmanszaak en dit maakt deze rechtsvorm populair bij iedereen die voor het eerst voor zichzelf begint. Daarnaast profiteren eigenaren van een eenmanszaak van kortingen op de belasting, zoals de zelfstandigen- en startersaftrek.

1. Nadelen van en misverstanden over de eenmanszaak

Hoewel de eenmanszaak laagdrempelig is, zitten er ook wel wat nadelen aan, zoals de persoonlijke aansprakelijkheid. En ook bestaan er misverstanden over deze ondernemingsvorm, die voornamelijk te maken hebben met een spraakverwarring rondom de term eenmanszaak. Veel mensen denken hierdoor dat je geen personeel aan kunt nemen als eenmanszaak, wat in feite wel kan. Hieronder lees je hoe dat precies zit.

Persoonlijke aansprakelijkheid

Een nadeel van de eenmanszaak is de persoonlijke aansprakelijkheid. Komt je zaak in de schulden, dan kan de schuldeiser die verhalen op je privévermogen. Zelfs je partner kan hiervan het slachtoffer worden wanneer je getrouwd bent in gemeenschap van goederen. Vind je dit een bezwaar, dan kun je misschien beter geen eenmanszaak starten.

Personeel aannemen als eenmanszaak

De naam zegt het al: als je voor jezelf begint met een eenmanszaak ben jij de enige eigenaar van het bedrijf. Dat betekent echter niet dat je geen personeel aan kunt nemen onder deze ondernemingsvorm. Het is namelijk niet zo dat er voor een eenmanszaak maar een persoon mag werken. Dit misverstand is ontstaan doordat mensen de termen eenmanszaak en zzp’er door elkaar halen. Een zzp'er is een zelfstandige zonder personeel, maar hoeft geen eenmanszaak te hebben (dat kan ook een vof of maatschap zijn). Andersom is ook waar: een eigenaar van een eenmanszaak hoeft geen zzp'er te zijn.

ZZP'ers zelf over het hebben van een eenmanszaak

In de serie Eenmanszaken spraken wij een vast team van zzp'ers over het hebben van een eenmanszaak. In deze aflevering leggen zij de voor- en nadelen van het hebben van een eenmanszaak uit:

2. Belasting betalen als eenmanszaak

Normaal gesproken betaal je inkomstenbelasting en omzetbelasting (btw) als eigenaar van een eenmanszaak. Wel moet de belastingdienst jou erkennen als ondernemer voor de inkomstenbelasting. Daarvoor geldt dat je 1225 uren per jaar aan de onderneming moet besteden en een bepaalde minimumwinst moet maken.

Erkent de belastingdienst je als ondernemer, dan betaal je ook inkomstenbelasting en maak je aanspraak op voordelen zoals de zelfstandigenaftrek en startersaftrek. De inkomstenbelasting is eigenlijk gewoon de loonbelasting die werknemers betalen, behalve dat die loonbelasting niet automatisch ingehouden wordt en dat je hiervan dus zelf aangifte moet doen bij de belastingdienst.

Belastingaangifte doen

Schrijf je je kersverse eenmanszaak in bij de Kamer van Koophandel, dan meldt de KvK het bedrijf aan bij de belastingdienst. De belastingdienst maakt dan een btw-nummer en een inlogcode aan waarmee je belastingaangifte kunt doen via de site van de belastingdienst. Voor deze aangiftes is het van belang dat je op papier hebt hoeveel je uitgeeft aan en verdient met de onderneming, en het is dus belangrijk alle facturen goed te bewaren.

Hoeveel een eigenaar van een eenmanszaak voor de inkomstenbelasting aan de kant moet zetten hangt van de winst af, maar in veel gevallen is 30 procent van de inkomsten genoeg. De aangifte inkomstenbelasting moet voor 1 mei binnen zijn volgend op het jaar waarover je aangifte doet. Je kunt hiervoor eventueel uitstel aanvragen. Ook laat een deel van de ondernemers deze aangifte door een boekhouder of accountant doen.

Btw-aangifte doen de meeste ondernemers elk kwartaal. Je kunt er ook voor kiezen om de aangifte maandelijks of jaarlijks te doen. De aangifte dien je in via het online portaal van de Belastingdienst. In dit online portaal voer je de btw in die je gerekend hebt over je producten of diensten, oftewel de btw die je in het afgelopen kwartaal ontvangen hebt. De btw die je betaalt hebt over uitgaven van de eenmanszaak kun je hier weer vanaf trekken (voorbelasting).

Lees ook: BTW aangifte voor ondernemers: dit moet je weten

Aftrekposten voor de belasting

Als eenmanszaak krijg je kortingen op je inkomstenbelasting of omzetbelasting. Het gaat dan om de volgende aftrekposten:

• Kleineondernemersregeling

• Zelfstandigenaftrek

• Startersaftrek

• Meewerkaftrek

• De aftrek voor speur- en ontwikkelingswerk

• De stakingsaftrek

• Mkb-winstvrijstelling

Kleineondernemersregeling

Ondernemers die weinig omzet maken hoeven ook minder omzetbelasting (btw) te betalen. Betaal je minder dan 1.883 euro btw per jaar, dan kun je hiervoor een korting krijgen. Moet je minder dan 1.345 euro aan btw betalen dan kan dit bedrag zelfs helemaal kwijtgescholden worden.

Zelfstandigenaftrek

Ben je ondernemer volgens de belastingdienst, maak je een bepaalde hoeveelheid winst en voldoe je aan het urencriterium van 1225 uren, dan maak je aanspraak op zelfstandigenaftrek. Eigenaren van een eenmanszaak kunnen hier in veel gevallen wel gebruik van maken.

Startersaftrek

Maak je aanspraak op de zelfstandigenaftrek, dan kun je als eigenaar van een eenmanszaak misschien ook startersaftrek krijgen. Wel is het belangrijk dat je daarvoor – je raadt het al – een startende ondernemer bent. Ben je pas vier jaar achtereen (of korter) ondernemer, dan maak je aanspraak op de startersaftrek. Een aanvullende voorwaarde is dat je de afgelopen vijf jaar niet vaker dan twee keer gebruik hebt gemaakt van de zelfstandigenaftrek. Daarnaast is er een speciale startersaftrek in het geval van arbeidsongeschiktheid.

Meewerkaftrek

Werkt jouw partner onbetaald mee in de eenmanszaak, dan kun je gebruik maken van meewerkaftrek. Je partner moet minimaal 525 uur voor het bedrijf werken en niet alle uren tellen mee, dus het is belangrijk om goed bij te houden wat je partner precies doet. Ook moet jij als eigenaar van de eenmanszaak voldoen aan het urencriterium van 1225 uur. Afhankelijk van de meegewerkte uren van de partner kan er in dat geval een percentage van de winst afgetrokken worden waarover je geen belasting hoeft te betalen. Hoe hoog die percentages precies zijn vind je op de website van de Belastingdienst.

Aftrek voor speur- en ontwikkelingswerk

Als je bedrijf onderzoek- of ontwikkelingsprojecten uitvoert, kun je ook daarvoor belastingaftrek krijgen. Hiermee probeert de overheid innovatie te stimuleren. De aftrek valt onder de WBSO (Wet Bevordering Speur- en Ontwikkelingswerk). Wil je WBSO aanvragen, dan moet dat altijd van tevoren. Meer informatie hierover vind je op de site van de RVO, die aanvragen behandelt.

De stakingsaftrek

Voor startende ondernemers is het een ver-van-mijn-bed-show, maar ook als je wilt stoppen met je bedrijf is er een aftrekpost, de zogenaamde stakingsaftrek. Als je je bedrijf verkoopt moet je belasting betalen over de stakingswinst en van dat bedrag kun je weer de stakingsaftrek afhalen, die maximaal 3.630 euro bedraagt.

Mkb-winstvrijstelling

Heb je alle bovenstaande belastingvoordelen nagelopen, dan kun je ook nog aanspraak maken op de mkb-winstvrijstelling. Deze vrijstelling is van toepassing op iedereen die ondernemer is voor de inkomstenbelasting. Hierdoor hoef je over een deel van de overgebleven winst geen belasting te betalen. Dat percentage verschilt per jaar, maar voor 2019 is de vrijstelling voor 14 procent van de winst.

3. Hoe zit het met verzekeringen en pensioen?

Als je voor jezelf begint moet je net als elke ondernemer zelf je verzekeringen voor onder andere ziekte en arbeidsongeschiktheid regelen. Ook bouw je niet automatisch pensioen op. Om dit te ondervangen kun je een speciale arbeidsongeschiktheidverzekering (aov) nemen die zich richt op ondernemers en je aansluiten bij een pensioenfonds. Ook kiezen sommige eigenaren van een eenmanszaak ervoor zelf geld aan de kant te zetten voor pensioen en ziekte, al kleven daar ook nadelen aan. Zo is het zeker voor een eigenaar van eenmanszaak moeilijk om genoeg geld aan de kant te zetten voor langdurige ziekte. Een andere optie is een broodfonds. Zo’n fonds bestaat uit een groep ondernemers die samen sparen voor een uitkering bij ziekte. Die uitkering heeft een looptijd van maximaal twee jaar. Dit is vaak goedkoper dan een aov bij een verzekeraar.

4. Alternatieve rechtsvormen

In sommige gevallen kan een eenmanszaak toch niet de beste optie zijn voor jou als ondernemer. Maak je bijvoorbeeld heel veel winst, dan maak je vaak geen aanspraak meer op bepaalde aftrekposten van de eenmanszaak. In dat geval kan het voordeliger zijn om een bv op te richten of voor een ander alternatief te kiezen. Dit zijn de alternatieve rechtsvormen.

• Besloten vennootschap (bv)

• Naamloze vennootschap (nv)

• Vennootschap onder firma (vof)

• Maatschap

• Commanditaire vennootschap (cv)

• Vereniging of coöperatieve vereniging

• Stichting

• Limited liability partnership (LLP)

Besloten vennootschap (bv)

Ter vergelijking: de bv is in veel aspecten de tegenhanger van de eenmanszaak. De bv verschilt van de eenmanszaak doordat een eigenaar van een bv niet persoonlijk aansprakelijk is. Maakt het bedrijf schulden, dan kan de curator niet het privévermogen van de ondernemer aanspreken maar alleen de bv zelf. Daarnaast kun je een bv samen met een partner oprichten en delen van de onderneming verkopen aan aandeelhouders. Wel is het in vergelijking met een eenmanszaak moeilijker om een bv op te richten: daarvoor moet een notaris een akte opstellen. Bovendien maken eigenaren van een bv geen aanspraak op de belastingvoordelen van een eenmanszaak. Maar als een ondernemer een bepaalde winst maakt, maakt diegene sowieso geen aanspraak meer op bepaalde voordelen. Vanaf een winst van ongeveer 100.000 euro per jaar kan het belastingtechnisch voordeliger zijn om een bv op te richten in plaats van een eenmanszaak. Om van een eenmanszaak op een bv over te gaan zul je dus een notaris moeten inschakelen die een akte met statuten opstelt.

• Eigen bv starten? Hier vind je alles over een bv starten

Naamloze vennootschap (nv)

De nv is een ondernemingsvorm die past bij grote bedrijven die veel aandeelhouders nodig hebben. De aandelen zijn vrij overdraagbaar, wat betekent dat ze op de beurs verhandeld kunnen worden zonder tussenkomst van een notaris. Vroeger hoefden deze aandelen ook niet op een naam te staan, vandaar de term ‘naamloze vennootschap’. Per ingang van 2021 mag dit niet meer door nieuwe wetgeving. Het oprichten van een nv vereist een startkapitaal van 45.000 euro en een bezoek aan de notaris.

Vennootschap onder firma (vof)

Een vof heeft meer gemeenschappelijk met de eenmanszaak dan de bv. Het belangrijkste verschil is dat je een vennootschap onder firma (vof) samen met anderen opricht, waarbij iedereen iets inbrengt in de onderneming. Dat kan een geldbedrag of arbeid zijn. De winst wordt meestal na verhouding verdeeld. Net als bij de eenmanszaak is een vof relatief gemakkelijk op te richten en zijn eigenaren van een vof persoonlijk aansprakelijk. Dat betekent dat schuldeisers dus aanspraak kunnen maken op het privévermogen van de oprichters. Wie de verantwoordelijke van de opgelopen schuld is maakt in dit geval niet uit, alle vennoten kunnen hierop aangesproken worden.

Maatschap

Een maatschap is net als de eenmanszaak makkelijk en zonder tussenkomst van een notaris op te richten. Het verschil is dat een maatschap net als de vof door meerdere mensen opgericht wordt. Wat dan het verschil tussen een vof en maatschap is? Dit heeft vooral met aansprakelijkheid te maken. Bij een vof kan een vennoot ook aansprakelijk gesteld worden voor schulden die een andere vennoot gemaakt heeft. Bij een maatschap is dit niet het geval.

Commanditaire vennootschap (cv)

Heb je geen startkapitaal? Dan behoort deze ondernemingsvorm ook tot de opties. Een cv heeft een eigenaar die de bedrijfsvoering bepaalt, maar ook iemand die fungeert als geldschieter. De eigenaar is de zogenaamde beherende vennoot en de geldschieter stille vennoot.

Vereniging

Is winst maken niet je intentie maar draait het om gezamenlijk iets bereiken, dan kun je kiezen voor een vereniging als rechtsvorm. Een vereniging bestaat uit minstens twee leden en de hoogste macht ligt bij de ledenvergadering. Heb je wel een winstoogmerk, dan kun je denken aan een coöperatieve vereniging.

Stichting

Je kunt een stichting oprichten wanneer je een maatschappelijk doel hebt. Deze mag worden opgericht met meerdere bestuurders, je hebt er geen startkapitaal voor nodig. Daarnaast is er beperkte aansprakelijkheid en de mogelijkheid om personeel aan te nemen. Voor de oprichting moet je wel eerst langs de notaris.

Limited liability partnership (LLP)

Deze rechtsvorm komt overgewaaid uit Amerika en Engeland en doet denken aan de maatschap. Deze LLP bestaat niet uit aandeelhouders, maar uit partners. De vorm kenmerkt zich door de beperkte aansprakelijkheid en de fiscale voordelen zoals startersaftrek, MKB-winstvrijstelling en zelfstandigenaftrek. In Nederland is er geen andere rechtsvorm die ook uit deze kenmerken bestaat.

5. Conclusie: de voordelen en nadelen van de eenmanszaak

Een eenmanszaak heeft vele voordelen voor iedereen die voor het eerst een bedrijf wil starten. Zo kun je aanspraak maken op belastingvoordelen als de startersaftrek, zelfstandigenaftrek en kleineondernemersregeling. Ook is het gemakkelijk om een eenmanszaak op te richten. Wel moet je er rekening mee houden dat je persoonlijk aansprakelijk bent. Soms wordt de term eenmanszaak verward met de term zzp’er of freelancer, maar de twee laatste zijn geen rechtsvormen. Je kunt als eenmanszaak ook personeel aannemen. Komt je onderneming goed op stoom en begin je veel winst te maken, dan is overstappen op een bv een betere optie.

6. Stappenplan eenmanszaak oprichten

1. 01.

   Weeg de verschillende rechtsvormen tegen elkaar af en ga na of de eenmanszaak echt de beste optie is voor jou. Houd hierbij rekening met je businessmodel en groeimogelijkheden in de toekomst. Verwacht je snel veel winst te maken of wil je aandelen van je bedrijf verkopen, dan is de eenmanszaak niet de beste optie.

2. 02.

   Maak een financieel overzicht. Hoewel je voor het oprichten van een eenmanszaak geen startkapitaal nodig hebt, is het natuurlijk wel handig om een buffer te hebben en de financiële risico's in kaart te brengen. Vooral omdat er bij de eenmanszaak geen onderscheid is tussen het privé- en bedrijfsvermogen en schuldeisers dus schulden van je bedrijf op je privévermogen kunnen verhalen, of op dat van jouw huwelijkspartner. Wil je dit laatste voorkomen, dan kun je huwelijkse voorwaarden of partnerschapsvoorwaarden opstellen.

3. 03.

   Verdiep je in verzekeringen voor ondernemers. Een andere manier om financiële risico's af te dekken is om een verzekering voor ondernemers af te sluiten. Je kunt daarbij denken aan een arbeidsongeschiktheidverzekering (aov), maar ook een bedrijfsaansprakelijkheidverzekering. Mocht je de premie van een aov niet op kunnen brengen, dan is een broodfonds ook een optie.

4. 04.

   Bereid je voor op de administratieve verplichtingen die bij het hebben van een eenmanszaak komen kijken. De belastingdienst wil aan het einde van het jaar weten hoeveel omzet je gemaakt hebt en hoeveel je uitgegeven hebt voor je bedrijf. Facturen moet je dus zorgvuldig bewaren. Voor het doen van de belasting- of btw-aangiftes kun je ook een boekhouder inschakelen of eventuele boekhoudsoftware aanschaffen.

5. 05.

   Weet je zeker dat je een eenmanszaak op wilt richten? Schrijf je zaak dan in bij het handelsregister van de Kamer van Koophandel. Dat doe je door via de website van de KvK een afspraak te maken. De KvK meldt jouw onderneming dan aan bij de belastingdienst en zorgt er zo voor dat je een btw-nummer krijgt en aangifte kunt doen.