Werkgevers Europa: 'Energiecrisis funest voor bedrijfsleven'

Europese vertegenwoordigers van werkgevers en werknemers lieten er op een 'sociale top' met de Europese politieke elite geen misverstand over bestaan dat er nog veel meer moet gebeuren om hun achterban tegen de gevolgen van de oorlog in Oekraïne te beschermen.

,,In heel Europa vechten bedrijven van klein tot groot om te overleven. Het gevaar is groot dat energie-intensieve bedrijven naar goedkopere landen buiten Europa verhuizen, met dramatische gevolgen voor onze werkgelegenheid en concurrentiekracht, en veel kleinere bedrijven de deuren sluiten met vooral op het platteland rampzalige gevolgen”, aldus werkgeversvoorman Markus Beyrer van BusinessEurope op AD.nl.

Luca Visentini van vakbondskoepel Etuc signaleert alom groeiend nationalisme en nationaal egoïsme, niet in het minst bij rijke landen als Duitsland, ‘die de eigen burgers en bedrijven royaal steunen maar steunmaatregelen voor iedereen op Europees niveau tegenhouden’. Hij waarschuwt voor een nieuwe, ‘langdurige en diepe recessie’, als gevolg van de oorlog maar ook van ‘de vuile speculatie met energie en voedsel’.

'Veel te weinig gedaan om mkb te compenseren'

Brussel en de nationale regeringen hebben tot dusver veel te weinig gedaan om de hoge energieprijzen aan banden te leggen of werknemers en het midden- en kleinbedrijf daarvoor te compenseren, vinden de sociale partners eensgezind. Een tijdelijke ontkoppeling van de gas- en stroomprijs zou de kosten drukken zonder prikkels tot energiebesparing weg te nemen, meent Beyrer. Ook Visentini pleit voor prijsplafonds, die bij een beperkt aantal landen (Duitsland, Nederland) gevoelig blijven liggen. Anders dan Beyrer vindt hij dat de lonen dringend omhoog moeten, want de magere loonsverhogingen tot nu toe zijn absoluut onvoldoende om het veel duurdere levensonderhoud te compenseren.

,,Lonen zijn niet de oorzaak van de inflatie”, aldus Visenti. De bonden zijn niet tegen economische herstelprogramma’s, zegt hij, maar die lossen de acute noden van de werknemers niet op. Energietoeslagen, meer loon en een herverdeling van de belasting op overwinsten wel. Etuc pleit ook voor een nieuw programma van een paar honderd miljard om net als in coronatijd banen te redden en miljoenen werknemers om te scholen naar nieuwe banen, voortvloeiend uit de versnelde digitalisering en vergroening van de economie: ict’ers net zo goed als installateurs van warmtepompen. De Europese politiek staat niet te springen om vers geld op tafel te leggen.

Commissievoorzitter Ursula von der Leyen is niet per se tegen, maar er is binnen bestaande fondsen – coronaherstelfonds, de cohesiefondsen – nog genoeg ruimte, denkt zij.

'Regering Oekraïne sluit sociale partners volledig uit'

Een opmerkelijke uitval deed Visentini naar de Oekraïense regering. Die verdient vanzelfsprekend alle steun in haar oorlog met Rusland, maar Etuc ziet wel met afgrijzen hoe Zelenski een streep haalt door collectief overleg en vakbondsrechten in bedrijven met minder dan 250 werknemers, die 90 procent van de Oekraïense economie uitmaken. ,,Bovendien sluit de regering de sociale partners volledig uit van alle gesprekken over de heropbouw van het land, daarmee de deur wijd openzettend voor buitenlandse multinationals, goedkope arbeid en corruptie.” Volgens Etuc moet Brussel, ook in het kader van de Oekraïense EU-toetreding, voorkomen dat het land ontspoort.