Experts veroordelen zakelijk handelen van VVD-voorzitter Henry Keizer

Op papier ziet het er prima uit. Keizer kocht, met zijn mededirecteuren, in 2012 de commerciële activiteiten van uitvaartvereniging De Facultatieve voor 12,5 miljoen euro. Drie accountants hadden hun zegje over de prijs gedaan en commissarissen en ledenraad gingen akkoord.

Een deal die bijna te mooi lijkt om waar te zijn. 12 miljoen euro voor de overname werd uit het bedrijf gehaald. Zelf betaalde Keizer 30.000 euro, de resterende 470.000 euro werd bij de bank geleend.

Miljoenen aan dividend

En het werd nog mooier. De accountant van het bedrijf becijferde dat het bedrijf ruim 31 miljoen euro waard was ten tijde van de verkoop. Als Keizer het bedrijf dezelfde dag had doorverkocht, had hij met zijn investering van 30.000 euro dus 19 miljoen euro verdiend. Maar ook nu verdient Keizer een aardige cent. De afgelopen jaren keerde het bedrijf al miljoenen aan dividend uit aan de aandeelhouders, Keizer en zijn mededirecteuren.

'Niet ethisch'

Is dat slim zakendoen of is het oplichting en zelfverrijking? ,,Dit riekt naar een overname zoals hedgefondsen dat doen. Je laat de overgenomen partij de overnameprijs betalen'', zegt Gerard van Vliet, directeur van de Nederlandse Vereniging Commissarissen en Directeuren. ,,De deal is volgens de huidige normen niet ethisch.'' Van Vliet doelt op het feit dat Keizer zowel de koper was als de adviseur van de verkopende partij.

Weinig zelfinzicht

Bij Wim Dubbink, hoogleraar ethiek van bedrijf en organisatie aan de Universiteit Tilburg, rijzen de haren te berge bij deze deal. ,,Je hoeft het echt niet aan een hoogleraar te vragen om te weten dat dit enorm stinkt; althans, als klopt wat de kranten schrijven. Zoiets kan en mag gewoon niet. Dat is net zoiets als dat ik mijn mondelinge tentamen zou afnemen bij mijn zoon of dochter. Dat kan niet, ook al denk ik zelf dat ik goudeerlijk ben. Beter gezegd: vooral als ik zelf denk dat ik goudeerlijk ben, kan ik dit niet doen, want goudeerlijke mensen hebben meestal buitengewoon weinig zelfinzicht.'' De vraag is ook hoe de prijs tot stand kwam. De waardebepaling die de accountants maakten, was gedaan op basis van cijfers die Keizer aanleverde. Kloppen die cijfers wel?, vroeg hoogleraar accountancy Marcel Pheijffer zich bij Nieuwsuur af. Wat zich wreekt is dat er geen andere kopers in de race waren. Dat maakt een waardebepaling moeilijk.

Pettenvermening ongewenst

Dubbink: ,,In een vrijemarkteconomie hebben zaken geen vaste prijs. De prijs komt in een onderhandeling tot stand. Dat is niet gewoon een mogelijkheid om de waarde te bepalen, maar de enige waardebepaling bij een verkoop. Daarom is pettenvermenging per definitie ongewenst, hoe goudeerlijk en integer de mensen ook zijn. Sterker: wanneer je goudeerlijk en integer bent, dan begin je per definitie niet aan zo'n deal.''