Familiebedrijf Zeelandia in de race voor prestigieuze prijs

Vandaag hoort het bedrijf of het de prestigieuze prijs wint. De uitslag wordt bekendgemaakt tijdens een bijeenkomst in Den Haag met prominente gasten als prinses Laurentien en rapper Ali B. De Stichting Familie Onderneming looft de Familiebedrijven Award jaarlijks, sinds 2013, uit aan een excellerend Nederlands familiebedrijf.

Zeelandia is stiekem een goed bewaard geheim. Het bedrijf levert niet rechtstreeks aan de consument. Daardoor is het bij het publiek niet zo bekend, zegt algemeen directeur Michiel de Ruiter. Best wel vreemd, want kijk eens naar de statistieken: wereldwijd 2908 werknemers, 20 fabrieken en actief in 100 landen.

Mondiaal voedt het miljoenen monden. Niet gek als je bedenkt dat in 1900 oprichter Herman Doeleman in zijn keukentje in de beschuitgelei roerde en dacht: 'hee, dat kan ik ook aan bakkers leveren'.

Het verhaal is min of meer analoog aan Albert Heijn. Maar qua naamsbekendheid legt Zeelandia het af tegen de grootgrutter. De laatste jaren kruipt het familiebedrijf echter uit zijn schulp. Zeelandia wil zijn naamsbekendheid vergroten. En dat lukt steeds beter. Bijvoorbeeld door vorig jaar de eindronde te halen van de Oscar voor het grootbedrijf, de Koning Willem I Prijs. Zeelandia legde het daarin af tegen Philips. Maar nu is er weer een podium waar het bedrijf, nu in de handen van de nazaten van Doeleman, in de schijnwerpers staat. Michiel de Ruiter is trots op die finaleplaats.

Zeelandia heeft zichzelf ingeschreven voor de Familiebedrijven Award 2017. Waarom?

,,Wil je meedingen, dan moet je inschrijven. We willen graag ons bedrijf meer uitdragen. Dat is ook een expliciete opdracht van de familie. Kijk, wij doen zaken met bedrijven, niet met consumenten. Onze producten liggen niet in de supermarkt. Naamsbekendheid is om twee redenen belangrijk. Ten eerste werf je makkelijker personeel en ten tweede verhoogt het de loyaliteit van je medewerkers. Ze vinden het prachtig als er een mooi verhaal in de krant staat. Zo hoeven ze op verjaardagen niet steeds uit te leggen wat Zeelandia is.''

Blij met de nominatie?

,,Jazeker. Van de vier finalisten zijn we het enige familiebedrijf zonder een familielid in de Raad van Bestuur. De familie is wel vertegenwoordigd in de Raad van Commissarissen en we hebben een jonge telg die bij Operations werkt. Dat we desondanks zijn genomineerd, geeft aan dat we nog steeds als een echt familiebedrijf worden beschouwd. We zijn het eerste Zeeuwse bedrijf dat in deze finale staat. ''

Wat is het Doeleman-dna?

,,Nuchter, werkethiek, klantgericht en mensen die lang bij het bedrijf blijven.''

Familiebedrijf en multinational lijkt met elkaar op gespannen voet te staan. Is dat zo?

,,Wat ons betreft niet. Ik vind het een voordeel. De familie geeft je de tijd om het bedrijf uit te bouwen, stelt rendementseisen die passen bij een groeistrategie voor de lange termijn. Stel dat Zeelandia van een particulier investeringsfonds was geweest. Dan waren we bijvoorbeeld vijftien jaar geleden wellicht niet in Oekraïne begonnen. Dat soort fondsen houdt doorgaans niet van risico's, aanloopverliezen en onzekerheid. Overigens heeft Zeelandia nog nooit rode cijfers geschreven.''

Over overnames gesproken. Zeelandia is er zelf ook niet vies van. Vorig jaar namen jullie de Britse bakkerij-ingrediëntenproducent James Fleming & Co over. Was dat met het oog op de Brexit?

,,Nee, niet specifiek, maar we exporteren best veel vanuit Zierikzee naar Engeland, dus het is wel prettig als je in dat land meer kunt produceren. We weten ook niet wat de Brexit voor ons zal betekenen. Fleming was trouwens onderdeel van een beursgenoteerd bedrijf. Werknemers waren dolgelukkig dat een familiebedrijf hen overnam. Als geste hebben we dozen speculaas uitgedeeld. Kennen ze daar niet.''

Zeelandia groeit explosief. De afgelopen jaren is jullie omzet verdrievoudigd naar 520 miljoen euro. Wat is jullie strategie?

,,We willen blijven groeien en in meer landen voet aan de grond krijgen. Dat heeft te maken met handelsbeperkingen en de smaken die per land verschillen. Een Arabier houdt bijvoorbeeld van heel erg zoet. Dit jaar openen we een fabriek in Kenia. Daarna volgt India. Ook in Afrika en Zuid-Amerika liggen er nog kansen. We kijken ook met een schuin oog naar Iran en Pakistan. We gaan bijna altijd een joint venture aan met een plaatselijke ondernemer. Hij kent de markt, wij bezitten de producten en de kennis.''

Oké, dat is uitbreiding van de markt. Maar ik neem aan dat Zeelandia ook met nieuwe producten probeert zijn marktaandeel te vergroten?

,,Jazeker. We werken hard aan innovaties, onder meer door onze leidende productielanden meer met elkaar te laten samenwerken. Dus, we gaan kennis uitwisselen. Zierikzee is dan nog wel onze grootste fabriek, waar drieduizend verschillende producten worden gemaakt, maar niet alle vernieuwing hoeft daar vandaan te komen. ,Zo heeft onze Italiaanse onderzoeks- en ontwikkelingsafdeling glutenvrij brood ontwikkeld dat tevens erg smaakvol is. Iedereen kan glutenvrij brood maken, maar is het ook lekker? Nou, ons is het gelukt. Zo zul je straks ook natuurbrood van onze grondstoffen in de schappen van de supermarkten aantreffen.''

Wat wordt de trend in bakkerijproducten?

,,Minder suiker en minder zout, en tegelijk smaakvol.''

Tot slot, zenuwachtig voor morgen?

,,Nee niet echt. De nominatie is al mooi, en als we winnen, is dat een tweede kroon op ons bedrijf.''

De Koninklijke Zeelandia Groep is niet heel bekend onder het grote publiek. Hierbij de feiten op een rij.

• Opgericht: 1900
• Hoofdkantoor: Zierikzee
• Product: bakkerijgrondstoffen
• Omzet: 520 miljoen euro
• Medewerkers: 2908
• Productie: 20 fabrieken
• Levert: in 100 landen