Gamedesigner Thomas de Groot brengt werelden samen

Stop je geest in een pc en zeg je lichaam vaarwel. Een scenario dat het goed doet in een sciencefictionfilm, maar Thomas de Groot (38) is serieus. Dat is waar we naartoe gaan, voorspelt hij. "Als de pleuris uitbreekt of als we nieuwe planeten ontdekken, hebben we natuurlijk wat anders aan ons hoofd."

Maar tot die tijd regeert de technologie in het Virtual Reality Lab op het terrein van de Universiteit Twente. De plek waar bollebozen zoals De Groot de echte wereld en de virtuele wereld samenbrengen. Waar we digitaal kunnen voelen, horen en zien.

Thomas de Groot - volle baard en knotje op z'n hoofd - is gamedesigner en onderzoeker bij T-Xchange, een samenwerkingsverband tussen Thales en de Universiteit Twente. Zijn spellen worden ingezet om de inrichting van steden, openbare orde en veiligheid te verbeteren. Bijvoorbeeld bij een overstroming in een gemeente of tijdens een demonstratie van neonazi's.

Als klein jochie speelde De Groot oorlogje en maakte hij kaart- en bordspellen. In zijn tienerjaren codeerde hij zijn eerste games. Urenlang tikte hij in de bieb codes uit geleende boeken over. De Groot koos voor de studie Informatica en rolde daarna door naar de opleiding Kunst & Techniek op het Saxion. Als gamedesigner voelt hij nu een druk op zijn schouders, de verantwoordelijkheid om in deze waanzinnige wereld iets goeds te creëren.

Hij gelooft in de samensmelting van een reële en virtuele wereld. Er ontstaat nu al een wereld die beangstigend veel op de echte wereld lijkt, omdat we steeds meer informatie van onszelf in digitale systemen stoppen. "Spelletjes zijn zo oud als de homo ludens (de spelende mens, red.), maar alle digitale beelden worden steeds sneller en realistischer."

De filosoof in hem spreekt. En dat is niet gek. "Want als gamedesigner ben ik meer bezig met filosofie en psychologie dan met het spel: hoe reageren we als mens op bepaalde situaties?"

Met dank aan de hippe virtual reality bril worden die fictieve situaties, zoals een overstroming of demonstratie, levensecht. De bril bestaat eigenlijk al jaren. "Maar de maatschappelijke relevantie was er in de jaren 90 nog niet." Loopt iedereen straks met een bril op z'n neus? Hebben we ons lichaam niet meer nodig? De Groot begrijpt dat de onbekende, virtuele wereld eng kan zijn. "Maar toen de trein, telefoon en tv werden uitgevonden, was de mens net zo bang."

In de jaren 70 verdwenen kinderen massaal in de televisie. Nu zijn ze soldaten in een oorlogsgebied en winnen ze de Grand Prix in slechts vijftien minuten. De jonge generatie groeit op in een fantasiewereld. En dat is niet zo erg als velen denken, zegt De Groot. "Kinderen worden juist creatief, sociaal en ruimdenkend."

Vraag De Groot naar zijn eigen favoriete spel en hij begint over traditionele bord- en kaartspellen. "Er gaat niets boven iemand recht in de ogen kijken." Dat vindt hij ook meteen het mankement van de huidige generatie computerspellen. We kunnen elkaar alleen horen en zien. "En dan verdwijnen veel sociale regels. Maar wat als je iemand aan kunt raken, dan wordt het lichaam in een spel heel belangrijk. Dan gaan sociale regels ook in een virtuele wereld gelden."

Wat zou de wereld er mooi uitzien als we allemaal weer gaan spelen, zegt De Groot. "Het is er uitgeslagen in het onderwijs, waar we een systeem met cijfers willen. Maar het is tegen onze natuur, want we leren juist door te spelen." Serious gaming is de vakterm die erbij hoort, een spel met een doel dat groter is dan vermaak. Pokémon Go is zo'n app die twee werelden bij elkaar brengt. Maar wist je dat Monopoly ook een serious game is, vraagt hij. "Een spel dat moest aantonen dat de huizenmarkt een wankel systeem is. Serious games zijn van alle tijden, maar de mens vergeet te spelen."