Hoe duurder de wijk, hoe meer Airbnb

Het onderzoek, door student sociale geografie en planologie Maarten Hogeweij, toont voor het eerst aan waar de Amsterdamse woningen in het bestand van Airbnb zich precies bevinden. Hogeweij kwam zo tot een indeling op buurtniveau. Opvallend is dat West enorm in trek is: de Da Costa-, de Frederik Hendrik- en de Helmersbuurt. Airbnb is het minst doorgedrongen in Reigersbos (vier van de 8355 woningen).

Hippe barretjesHogeweij doet zijn bevindingen na een analyse van de 9700 Amsterdamse woningen die in september vorig jaar op het verhuurplatform stonden. Hij concludeert dat hoe duurder de buurt is, hoe meer mensen hun huis verairbnb'en. "Dat geldt eigenlijk alleen niet voor de chique buurten in Zuid. In buurten waar de inkomens het snelst zijn gestegen, is buitenproportioneel veel Airbnb te vinden."

Het voedt de veronderstelling dat Airbnb en zijn klanten zich sterk richten op buurten die in opkomst zijn en waar vaak oorspronkelijke bewoners klagen over gentrificatie. Airbnb zelf verkondigt altijd 'authentieke ervaringen' te willen bieden. Volgens Hogeweij blijkt dat ook uit de Amsterdamse advertenties die hij analyseerde. "De nabijheid van hippe barretjes wordt zeer belangrijk gevonden. De Turkse supermarkt op de hoek wordt eigenlijk nooit vermeld."

VerdringingseffectVolgens sociaal geograaf Cody Hochstenbach versterkt de opkomst van Airbnb in de nieuwe, hippe buurten de gentrificatie: de woningen worden er duurder van. "Het verhuurplatform vergroot de investeringswaarde van een woning: het is niet meer alleen een huis, maar vertegenwoordigt steeds sterker een waarde. Als de prijzen stijgen, treedt ook een verdringingseffect op. Lagere en middeninkomens kunnen worden uitgesloten van zulke buurten."

Volgens Hochstenbach is het een kwalijke zaak dat het voor particuliere verhuurders aantrekkelijk is hun woning aan te bieden als vakantiewoning in plaats van in het middensegment. "Juist dat zijn de woningen waarvan we er in Amsterdam te weinig hebben. Mij valt op dat het bedrijf ook opvallend veel adverteert in buurten waar veel sociale huurwoningen zijn."

WoonbotenWie kijkt naar de prijzen voor een overnachting in Amsterdam, ziet dat de duurste adressen aan de westelijke zijde van de noordelijke IJoevers liggen. Per nacht zijn bezoekers hier gemiddeld 281 euro kwijt. Hogeweij: "Dit heeft waarschijnlijk te maken met het feit dat hier veel woonboten worden aangeboden. Voor veel buitenlandse bezoekers geldt verblijf op een woonboot als een heel authentieke Amsterdamse ervaring."

De ringweg lijkt ook voor toeristen een behoorlijk onoverkomelijke barrière te vormen: geen enkele buurt buiten de Ring scoort een percentage hoger dan één. "Binnen de Ring worden woningen duurder en de bevolking steeds blanker en rijker. Erbuiten is dat niet zo. Daar is men lager opgeleid, etnisch meer divers en minder welvarend. Er is nooit onderzoek naar gedaan, maar ik vermoed dat Airbnb-verhuurders vaker hoogopgeleid, relatief jong en blank zijn. Daarom wonen denk ik meer potentiële verhuurders binnen de Ring dan daarbuiten."