Hoe koffiebars profiteren van kopieergedrag uit tv-series

Nederland is in rap tempo veramerikaniseerd. Tenminste, als het om koffie drinken en eten buiten de deur gaat. De omzet van de horeca is afgelopen drie jaar onafgebroken gestegen. Vooral koffie gaat als een raket, zo laten de cijfers zien. De omzet van cafés en koffiebars kwam volgens de rekenmeesters van het CBS in de laatste drie maanden van vorig jaar bijna 10 procent hoger uit dan in 2015.

Bammetjes

Die stijging is opvallend, gezien onze calvinistische volksaard, waar geen uitspattingen bij passen. We hebben een cultuur van bammetjes meenemen en een thermoskan met koffie, zegt Vincent van Dijk, die trends in de horeca volgt, in het AD. "Waarom zou je een paar euro betalen als je je eigen boterhammen kunt smeren, was lang de gedachte. Nu zie je dat we koffie to go halen, ontbijten buiten de deur en onderweg een broodje kopen."

Millennials

Jongeren tussen 18 en 36 jaar eten vaak buiten de deur, blijkt uit de cijfers: een op de drie doet dat minimaal een keer per week. Er gaat veel geld doorheen, vooral bij millennials, weet Van Dijk. "Die hangen met het grootste gemak de hele dag in de horeca rond." Babyboomers doen dat minder, maar geven wel meer uit.

Friends

Vaker uithuizig genieten hoort bij een ontwikkeling die al langer gaande is. Trendwatcher Van Dijk denkt dat die is begonnen met de komst van zaken als Starbucks en Coffee Company. ,,In het buitenland was het al langer gewoon om buiten de deur te eten en drinken. Denk aan New York. Mensen kopiëren dit gedrag uit series. In Friends hangen de hoofdrolspelers continu in een bar." En in Sex and the City gebruikten de New Yorkse personages hun keuken amper nog. Het delen van foto's op sociale media en 'inchecken' op locaties wakkert de trend aan.

Gemak

Naast genieten speelt gemak een grote rol bij het grootverbruik van de horeca. Neem Harm van Ballegooy (29). Opgegroeid met de gewoonte om boterhammen mee te nemen, gewend geraakt aan veelvuldig horecagebruik. ,,Ik kan op elk moment van de dag kiezen waar ik zin in heb en ik hoef niks te plannen."

Harm van Ballegooy (29)

Ondernemer
Woont in: Den Bosch, alleen.
Geeft uit: circa 240 euro per week.

,,Normaal gesproken heb ik alleen noten, chips, whisky, wijn en pils in huis. Ik woon midden in de binnenstad en ga veel met ondernemers om die allemaal een aardig besteedbaar inkomen hebben. Dan doe je niet snel zelf boodschappen. Als ik wakker word, kan ik niet een boterham smeren, want dat heb ik niet in huis. De dag begint met ontbijt halen, rond half 1 ga ik naar buiten om een belegd broodje te halen en als we de laptops aan het eind van de dag dichtklappen, is het alweer tijd voor een borrel of maken we eetplannen.

,,In de horeca rondhangen, daar heb ik echt talent voor. Welke capaciteiten je daarvoor nodig hebt? Gemakkelijk écht contact maken, open zijn, andere mensen bevragen met oprechte vragen en snel alcohol kunnen afbreken.

,,Mijn ouders zijn van een andere generatie, die vinden het belangrijker om reserves op te bouwen. Als de wasmachine, koelkast en auto op wonderbaarlijke wijze in een week tijd allemaal kapotgaan, wil mijn vader die direct kunnen vervangen. Ik eet liever alles op. Soms sta ik er wel bij stil hoeveel geld er naar eten en drinken buiten de deur gaat. Als ik dit nu eens vier weken niet doe, zou ik zomaar een nieuwe racefiets kunnen kopen.

,,De vele uren in de horeca is geen verloren tijd, ze leveren me ook vrienden op. Ik heb bijvoorbeeld een backgammonclub opgericht met kroeggenoten en ik heb een sportmaatje opgedaan in de kroeg. Afgelopen zomer had ik zo'n goede klik met twee mannen die ik in de kroeg ontmoette dat we uiteindelijk supervaak samen aten. Op een dag bedachten we: wat als we die tientjes eens niet aan wijn, bier en eten uitgeven, maar aan sporten? We waren razendsnel van onze pens af."

Isis Latumeten-Potters (27)

Werkzoekend
Woont in: Rotterdam, met man en zoon (0).
Geeft uit: circa 75 euro per week.

,,Even een andere omgeving, een momentje rust, een koffietje erbij en wat te eten. Ik vind dat een minivakantie. Thuis ben ik ook ontspannen, maar bewust van een kop koffie genieten, doe ik alleen buiten de deur. Los van ontspanning is het ook een sociale activiteit. Als ik met vrienden afspreek, doe ik dat vaak in combinatie met een lunch of een borrel op het terras. En daarmee vind ik het ook een gerechtvaardigde geldbesteding.

,,Eerlijk gezegd is het soms ook een kwestie van luiheid. Op weg naar de supermarkt kom ik langs een broodjeszaak. Als ik honger heb, is het toch makkelijker om daar samen met Mano een broodje te halen. Ik woon in het centrum van Rotterdam, je ontkomt er niet aan.

,,Over de kosten maak ik me zich zelden druk, maar daar is wel een voorwaarde aan verbonden: wat ik koop moet goed zijn. Als de kwaliteit niet goed is, is het geen toevoeging op mijn leven. Een koffie kost ongeveer 3 euro. Als ik thuis met een cupje koffie zet is het nog geen tiende. Dan verwacht ik voor die 3 euro wel lekkere koffie. En goede service; dat is misschien nog wel belangrijker. Kwaliteit kun je eventueel huis nabootsen, maar het relaxte van goede bediening niet. Je kunt natuurlijk ook thuis koffiezetten en op een pleintje opdrinken, maar de ontspanning die goede service met zich meebrengt, ervaar je dan niet. Dat komt ook doordat ik zelf jaren in de horeca heb gewerkt."

Marlène Kox (47)

Blogger
Woont in: Duizel, met haar man en zonen (13 en 14).
Geeft uit aan eten en drinken buiten de deur: circa 100 euro per week.

,,Wat ik ook doe, vroeger of later op de dag beland ik in een leuk zaakje voor een borrel, koffie of wat te eten. Als ik met de hond ga wandelen, stippel ik een route langs een cafeetje uit, een bezoekje aan de Bijenkorf met mijn gezin eindigt in het restaurant van het warenhuis en na het schaatsen duiken we de après-skibar in.

,,Ik knap ontzettend op van een hapje of drankje buiten de deur. Ik heb de laatste tijd veel te veel verdriet gehad. Om een idee te geven: ik verloor mijn moeder na een zwaar ziektebed, ik liet niet veel later preventief mijn borsten amputeren en alsof het niet erg genoeg was, had ik ook nog een rottijd op mijn werk. Dat heeft me extra doen beseffen dat ik van het leven wil genieten. Ik zeg altijd: het leven is al zo kort, dus neem je eigen slingers mee en hang ze op wanneer en waar jij dat wil. Je bent immers een leuker mens als je lekker in je vel zit. Een ander maakt endorfine aan door hard te lopen, ik word gelukkig van eten en drinken. Sparen schiet er daardoor bij in, maar de genietmomentjes en de tijd met familie en vrienden vind ik veel belangrijker.

,,Soms probeer ik mezelf wel een beetje in te perken. Vooral vanwege mijn gezondheid. Als koffietijd voorbij is, komt er wijntijd. Er zit niks tussenin. Dat is natuurlijk niet echt gezond. En qua kosten moet ik opletten, want ik weet goed hoe ik me rijk moet rekenen, terwijl mijn man weet hoe hij echt moet rekenen. Ik kan niet zomaar het huishoudgeld erdoorheen jassen."