Hoe twee Haagse apothekers -op één kussen- succesvol zijn

De vraag was: waar gaan we het gesprek voeren? Logisch zou zijn bij Sonja Keizers. Zij heeft immers aan de Volendamlaan in Den Haag een apotheek onder de naam Pillen en Praten. Maar het wordt toch Transvaal Apotheek, meer centraal in de stad gelegen, in de Kempstraat. Want dat is, bij echtgenoot Paul Lebbink, de meest fotogenieke locatie.

Allebei waren ze op een positieve manier in het nieuws het afgelopen jaar. Keizers omdat ze van haar snel uitdijende patiëntenkring met een dikke 9 hoger werd gewaardeerd dan enige andere apotheek in de regio. En Lebbink toen hij onlangs op eigen houtje besloot een volgens hem nodeloos duur medicijn tegen taaislijmziekte zelf in zijn zaak te bereiden; een actie waarmee hij de nodige heilige huisjes in pillenland omver schopte.

Woekerwinsten

Om met dat laatste te beginnen: Lebbink kwam tot zijn verzetsdaad uit irritatie over een farmaceutische industrie die woekerwinsten maakt over de ruggen van patiënten en belastingbetalers. Voormalig zorgminister Edith Schippers vergeleek die mentaliteit al eens met die van kidnappers (die ervan uitgaan dat hun gegijzelde best een miljoen euro waard mag zijn voor wie hem of haar levend wil terugzien).

,,Ik begrijp de minister wel. Het einde is zoek als je prijzen moet betalen die in geen enkele verhouding meer staan tot de gemaakte ontwikkelingskosten. Maar intussen is het mijn opdracht om zieke mensen beter te maken. En dan knaagt het dat veelbelovende medicijnen wel beschikbaar zijn, maar niet bereikbaar.''

China

Dat gold ook voor Orkambi, een medicijn dat de fabrikant in Nederland levert voor de hoofdprijs, terwijl de bestanddelen in China goed betaalbaar worden aangeboden. Lebbink: ,,Dus heb ik in China een pakketje besteld met de benodigde grondstoffen, om het dan maar zelf te gaan bereiden.''

Keizers valt haar man bij: ,,Paul deelt daarmee een speldenprik uit. Laat zien dat het allemaal zo duur niet hoeft te zijn. Het is sowieso raar geregeld met die prijzen. Op last van de farmaceuten moeten de deals die ze met ministeries sluiten geheim blijven. Dat maakt het makkelijker om verschillende landen tegen elkaar uit te spelen. Best raar natuurlijk in een democratie - dat je niet weet waaraan belastinggeld wordt besteed.''

De twee leerden elkaar kennen toen Keizers (50) stage liep in de apotheek van Lebbink (60). Lebbink: ,,Ik zat hier toen vier jaar. Het werd steeds drukker en jij was mijn eerste stagiair.'' Keizers opnieuw: ,,Daarna heb ik op verschillende plekken gewerkt, op het ministerie van VWS ook nog korte tijd, voordat ik in 2005 mijn eigen apotheek begon.''

Er is veel veranderd sindsdien. De tijd dat de apotheker doosjes over de toonbank schoof en met bonussen uit de farma-industrie flink geld verdiende, ligt inmiddels achter ons. De nieuwe apotheker is zorgverlener. Hij of zij geeft leefstijladvies, checkt of geneesmiddelen wel gecombineerd kunnen worden, en vertelt je hoe je geneesmiddelen je het best kunt gebruiken.

Die rol van zorgverlener in de buurt past niet elke apotheker. Maar sommigen past-ie als een jas. Sonja Keizers en Paul Lebbink zijn al jaren steun en toeverlaat voor hun patiënten. De een zoals gezegd gespecialiseerd in het goede gesprek, dat soms zelfs medicatie overbodig maakt. De ander maakt zelfs geneesmiddelen-op-maat voor zijn eigen, en desnoods ook voor andere patiënten. En zo geven ze allebei op hun eigen manier invulling aan een ooit wat stoffig vak, dat nu in het brandpunt van de actualiteit staat.

Concurrentie

Na de vraag waar de nieuwe minister van zorg, Bruno Bruins, zich zorgen over zou moeten maken, hoeft Keizers niet lang na te denken: ,,Over de neiging van farmaceuten om zich te storten op geneesmiddelen voor hele kleine patiëntengroepen. Ze hebben dan geen concurrentie, waardoor ze overheden en zorgverzekeraars de instrumenten uit handen slaan om hun hoge prijzen te beteugelen.''

Of ze ooit hebben overwogen om samen te gaan werken? Keizers, resoluut: ,,Dat zou niet goed gaan. Ik ben veel planmatiger dan Paul. Hij stort zich er gewoon in. (lacht) Samen een huishouden runnen en kinderen opvoeden, dat gaat nog net. Met een best traditionele rolverdeling: ik bepaal hoe de vaatwasser wordt ingedeeld.'' Lebbink: ,,En ik de koelkast.''

Ze kleuren allebei een beetje buiten de lijntjes. En zijn daarmee opvallend succesvol. Lebbink werkt met zes apothekers in de Transvaal Apotheek, een unicum. Keizers op haar beurt werd met Pillen en Praten al een paar keer onderscheiden als beste (lees: meest klantvriendelijke) apotheker van Zuid-Holland. Wat drijft hen? Alleen het belang van goede zorg? Of ook een beetje ijdelheid? Keizers: ,,We zijn dit niet gaan doen voor het succes of de bekendheid. Als je als apotheek in een toenemende behoefte voorziet, geeft dat veel voldoening.''

Dat geldt wat Lebbink betreft zeker voor wie in een oude volksbuurt werkzaam is: ,,Hier kun je mensen die door de bomen het bos niet meer zien naar de betere medicijnen gidsen. Hier kun je iets betekenen voor mensen die het niet beter weten dan jij. En dat was toch, naar ik hoop, voor elke zorgverlener ooit de reden om voor dit mooie vak te kiezen.''