Hoeder van een stokoud ambacht

Eind vorige week kreeg het van het Nederlands Centrum Voor Volkscultuur en Immaterieel Erfgoed de erkenning als een belangrijke traditie: perkament maken. De 73-jarige Dick Timmerman biedt het een stukje persoonlijke voldoening, maar het betekent ook dat het bijna verdwenen ambacht bescherming gaat genieten.

WerkwijzeTimmerman begon in 1993 met het maken van perkament. Destijds was hij docent beeldende en cultureel kunstzinnige vorming aan het Noordik in Almelo. Door zijn grote passie voor geschiedenis kwam hij in aanraking met perkament. "Ik kende bijna alle materialen al, maar ik had nog nooit gewerkt met perkament." Timmerman probeerde het zelf te maken, maar kreeg ongeveer tien jaar lang nul op het rekest bij de archieven waar hij zijn zelfgemaakte werk liet zien. Tientallen vellen per jaar kon hij direct in de prullenbak gooien. "Het was een zoektocht naar de juiste werkwijze", vertelt hij.

Nu is Timmerman wekelijks bezig met het ambacht. "Natuurlijk is het ook tijdverdrijf, maar ik vind het oprecht erg leuk. Het proces is misschien een beetje vies, maar het eindproduct is geweldig." Dat proces beschrijft de Wierdenaar als 'van de kop tot de staart'. "En zo is het ook echt. We beginnen bij het einde van een dier en werken dan naar voren, richting de kop. Het beest wordt volledig gestript van zijn vel."

HuidPerkament wordt gemaakt van huiden van een dier, bijvoorbeeld geitenhuid, kalfshuid of schapenhuid. De perkamentmaker maakt daarbij bijna geen gebruik van chemische middelen. "Ik lever altijd eerlijk perkament", vertelt hij. "Chemie bestaat nog niet zo lang. We weten niet hoe deze middelen het perkament in de toekomst kunnen beschadigen."

EindproductenDe eindproducten, afkomstig uit de garage van Timmerman in Wierden, gaan naar verschillende afnemers. Zijn klanten zitten door heel Nederland, maar ook in Zweden, België, Frankrijk, Engeland en Ierland. "Als ik ergens op vakantie ben, zoek ik altijd oude bibliotheekjes op. Zo heb ik veel restaurateurs leren kennen", legt Timmerman uit. "Ik neem altijd een stuk van mijn eigen perkament mee. Het is geweldig om te zien hoe mensen daarop reageren. Zij zijn geïnteresseerd in mijn werk en ik in dat van hen."

Het mooiste wat Timmerman ooit heeft mogen afleveren, was een vel aan Henk Pietersma. De kunstenaar hing dit op in de Jacobijnerkerk in Leeuwarden tijdens een expositie van raamschilderingen. "Mijn perkament stelde het Lam Gods voor, hangend voor een prachtige raamschildering van Pietersma. Het was ontroerend mooi om dat te zien." Ook werkt Timmerman mee aan verschillende restauraties. "Soms kan ik een eeuwenoud boek, dat bijna aan zijn einde is, weer laten opknappen door een stukje van mijn perkament", vertelt de maker.

AmbachtNu het ambacht het culturele kader krijgt wat het verdient, blikt Timmerman met een voldaan gevoel terug. "Ik ben een klein radertje in het behoud van manuscripten. Dat geeft een goed gevoel." Toch gaat het volgens de Wierdenaar niet om hem. "Het gaat om het ambacht. Het is zoveel belangrijker dat het perkament maken blijft bestaan.Ik heb mijn dochter de basis geleerd. Zij vindt het ook heel leuk en ik ben blij dat ze mij in de toekomst kan gaan opvolgen."