Zware tijden zakenhotels: 'Kwestie van uitzitten en hopen dat betere tijden aanbreken'

Ondanks het wisselvallige weer in Nederland hebben de hotels aan de kust, de Waddeneilanden en rond traditionele binnenlandse toeristische bestemmingen geen klagen deze zomer. Op sommige plekken is er geen hotelkamer meer te krijgen, ook doordeweeks niet, dankzij de Nederlanders die massaal vakantie vieren in eigen land.

,,Net als vorig jaar zomer gaan de toeristische hotels ook nu weer als een trein”, vertelt expert Nout van Zon van het internationale adviesbureau Simon-Kucher & Partners in het AD. Van het wegblijven van buitenlandse toeristen hebben de toeristische hotels weinig last, in tegenstelling tot zakelijke hotels. Die zijn vooral afhankelijk van internationale gasten die afkomen op grote congressen en evenementen.

Zakenhotels: contrast met 2019 is extreem

De zakelijke hotels zitten al sinds de corona-uitbraak in zak en as. Het contrast met 2019 is extreem, zegt Van Zon. ,,Als er vroeger een groot congres plaatsvond in de RAI, dan zaten alle hotels in de wijde omgeving stampvol. Er zijn zelfs nieuwe hotels uit de grond gestampt om aan die enorme vraag te kunnen voldoen.”

In grote steden is het voor veel hotels die draaien op evenementen en congressen een hard gelag, vindt directeur Dirk Beljaarts van Koninklijke Horeca Nederland. ,,Ze zijn getroffen door coronamaatregelen in het binnenland en buitenland zonder dat zij daar enige invloed op konden uitoefenen.”

Van directeuren van zakenhotels hoort hij sombere geluiden: soms zijn er van de honderden kamers niet meer dan een handjevol bezet. Hij schat dat de bezettingsgraad nu gemiddeld rond de 20 procent ligt, waar dat in 2019 in heel Amsterdam nog 87,2 procent was. ,,En in die tijd lagen de prijzen veel hoger”, voegt hij eraan toe.

Zakenhotels Amsterdam: 82 procent minder gasten, meldt CBS

Dat de zakenhotels hard geraakt zijn, blijkt ook uit recente cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek. De hotels in Amsterdam, die zwaar leunen op het luchtverkeer, de horeca en de cultuursector, telden in het tweede kwartaal van dit jaar 82 procent minder gasten dan in dezelfde periode in 2019. Ook de hotels in andere grote steden ontvingen aanzienlijk minder gasten, van 38 procent minder in Utrecht tot 57 procent minder in Rotterdam.

Hotelketen CitizenM kan erover meepraten. De van oorsprong Nederlandse hotelketen heeft wereldwijd meer dan twintig hotels, waarvan drie in Amsterdam en een in Rotterdam. Cijfers over de bezettingsgraad wil commercieel directeur Lennert de Jong niet delen, maar volgens hem is het beeld wisselend en sterk afhankelijk van de locatie. ,,In Rotterdam hebben we aardig wat binnenlandse toeristen, op de Zuidas kun je als toerist bijna voor een habbekrats een overnachting boeken”, vertelt hij.

De hotelketen kwam vorig jaar oktober met een aantal nieuwe concepten om reizigers te verleiden om een overnachting te boeken in een van de hotels: een strippenkaart voor bedrijven om aan hun personeel uit te delen én een maandabonnement voor particulieren.

Maandabonnement CitizenM: bijna 15.000 nachten verkocht

Via dat maandabonnement voor particulieren heeft CitizenM sinds de start bijna 15.000 nachten verkocht. Animo voor het bedrijfsabonnement was er volgens De Jong ook volop, maar dat leidde echter niet tot boekingen. Bedrijven zijn afwachtend, is de conclusie. Als de pandemie achter de rug is, verwacht de keten alsnog veel vraag.

Beljaarts ziet meer hotels zoeken naar alternatieven om iets van het omzetverlies weg te werken, zoals het creëeren van werkplekken in hotelkamers of de mogelijkheid tot long stay. Maar bij de meeste hotels zetten die volgens hem geen zoden aan de dijk. ,,Je kunt niet verwachten dat alle kantoormedewerkers opeens in een hotel gaan werken; of dat mensen voor langere tijd in een hotel willen overnachten. Van dat soort alternatieven zullen hooguit een paar hotels kunnen profiteren, aangezien er een maximum is aan vraag waarin voorzien kan worden.”

Volgens consultant Van Zon is het voor veel zakenhotels een kwestie van het uitzitten en hopen dat snel betere tijden aanbreken. Hij ziet al een kleine verbetering ontstaan: nu een groot deel van de Europeanen is gevaccineerd, worden heel voorzichtig weer wat zakelijke reizen geboekt.

'Misschien wordt zakenreizen minder, maar het zal zeker niet verdwijnen'

Maar het is mondjesmaat en beperkt zich tot Europa, benadrukt hij. Zolang er restricties in binnen- en buitenland gelden, zullen de internationale zakenreizigers zich nog niet laten zien, zegt Van Zon. Ook verwacht hij dat de daling van het aantal zakenreizigers weleens structureel van aard kan zijn. Zo zei in een onderzoek vorig jaar winter 44 procent van de ondervraagden te verwachten minder vaak voor een zakelijke reden te gaan reizen.

Van Zon schat in dat dit aandeel nu lager zal zijn, aangezien het onderzoek is uitgevoerd op het dieptepunt van de lockdown, vorig jaar winter. ,,Misschien wordt zakenreizen minder, maar het zal zeker niet verdwijnen. Uiteindelijk willen mensen elkaar toch in persoon blijven ontmoeten.”

Beljaarts is er zeker van dat op termijn de zakenhotels weer op volle toeren zullen gaan draaien, net als veel toeristische hotels deze zomer. Zijn hoop is dat het herstel begin volgend jaar inzet. Maar veel zal volgens hem afhangen van wanneer de internationale congressen, beurzen en evenementen weer beginnen en daarmee de internationale zakelijke reizigers en toeristen terugkeren, en van in hoeverre corona in de herfst onder controle blijft.

CitizenM ziet de toekomst rooskleurig in. ,,We hebben voor onze hotels in Nederland steun gekregen, maar het is niet dat we volledig afhankelijk daarvan zijn. We hebben ook hotels in het buitenland”, vult De Jong aan.

Illustratief is dat de keten sinds het begin van de coronacrisis al vijf nieuwe hotels heeft geopend, drie in Amerika en twee in Europa; en er staat nog een twintigtal verspreid over de wereld op stapel. Verder investeert de keten flink in digitalisering. Zo kunnen gasten tegenwoordig de kamerschoonmaak via een app regelen. ,,We bezuinigen niet op de gastervaring, maar we kijken wel kritisch naar kosten en marges.”

Over de toekomst lijkt de keten zich niet zo’n zorgen te maken. ,,We hebben als voordeel dat we zowel eigenaar van het vastgoed als eigenaar van het merk zijn. Daarin zijn we wel een uitzondering op de hotelmarkt. En wat tevens een voordeel is: onze aandeelhouders, waaronder APG, zitten er voor de lange termijn in. Dat geeft ons veel lucht.”

Voor verschillende andere zakenhotels kan het volgens De Jong de komende maanden wel heel spannend worden. Maar zelfs als het komt tot faillissementen, zullen er weer nieuwe partijen opstaan, denkt hij. Want ook hij gelooft dat de internationale reismarkt gewoon weer wordt zoals die ooit was voor corona. ,,Misschien is het pas in 2024, maar het herstel zal komen”, voegt hij eraan toe.