Grootste en enige producent verkoopt jaarlijks 40 miljoen plakjes kokosbrood

Profiel

Bedrijf: Theha
Waar: Harderwijk
Sinds: 1954
Aantal werknemers: 19
Jaaromzet: 4,8 miljoen euro

Als Coca-Cola zou besluiten Pepsi en alle andere colaproducenten ter wereld op te kopen, dan zou de mededingingswaakhond onverbiddelijk ingrijpen. Net zoals Albert Heijn supermarkten moet afstoten als de keten te groot wordt. Of zoals ook de concurrenten van KLM van en naar Schiphol mogen vliegen. Monopolies werken niet, vindt men doorgaans in het Vrije Westen. Daarom zijn ze ook verboden.

Eén producent

Maar wat als er slechts één landje aan de Noordzee verzot is op een bepaald 'exotisch' broodbeleg en er daarom ook maar één producent kan overleven? Die situatie is werkelijkheid voor Bram Theunisse. De 42-jarige Harderwijker maakt kokosbrood - net als zijn vader en diens vader dat voor hem deden. Theunisse is de enige kokosbroodmaker ter wereld. Kokos eten mensen wereldwijd, maar de zoete plakjes kokosbeleg blieven alleen Nederlanders. 'Waarom dat zo is, blijft gissen', zegt Theunisse. 'Kokosnoten vind je op Indonesië, dat is lang onze kolonie geweest. En suikergoed is oer-Hollands. Misschien kwamen alleen wij daardoor op het idee die twee ingrediënten met elkaar te mengen.'

Productie

Theunisse produceert zijn beroemde beleg op een bedrijventerrein aan de rand van Harderwijk. 'Zullen we eerst maar even kijken bij het kokosbrood? We maken 't tot 11 uur 's ochtends.' De productie gebeurt nog grotendeels met de hand, door vier mannen in witte werkkleding. 'De basis van ons product is niet kokos, maar suikerstroop', zegt Theunisse, terwijl hij het deksel van een grote ketel optilt. Binnenin borrelt een kokende bruine massa. Is de stroop klaar, dan voegen ze de overige ingrediënten toe: kokos, maar ook druivensuiker en gelatine. Even roeren en laten afkoelen, en het kokosbrooddeeg is klaar.

Kwaliteit

Het recept dat hij gebruikt is bijna hetzelfde als dat van zijn opa. 'Toen ik de zaak in 2000 overnam, veranderde ik daar wat aan. Financieel stonden we er niet best voor en om de kosten te drukken gebruikte ik wat minder van de duurdere ingrediënten. Dat was de domste beslissing die ik ooit heb genomen, want de verkoopcijfers daalden meteen. De consument is niet gek, die wil iets lekkers.'

Biologisch

Het deeg wordt na het kneden in een bakvorm geperst, net als broodbakkers doen. Daar komt ook de naam kokosbrood vandaan: want net zoals kokosmelk eigenlijk geen melk is, is kokosbrood geen echt brood. Als het deeg in de vorm zit wordt het kokosbrood in de koeling gezet, waar het enkele dagen moet uitharden. Hoe lang dat duurt, hangt af van het soort kokosbrood. Naast witte plakken maakt Theunisse ook roze kokosbrood met framboos, bruin chocoladebrood en kokosbrood met rozijntjes. Steeds vaker zijn die lekkernijen biologisch. Ook bevatten ze steeds minder suiker. 'Dat wil de consument.'

Plakjes

Als de kokosbroden zijn uitgehard, gaan ze naar de snijafdeling. Een ronddraaiend mes snijdt het brood razendsnel in plakjes. De machine maakt een zwaar geluid. Het mes moet moeite doen om door het harde kokosbrood heen te komen. De plakjes vallen daarna als vanzelf in Theunisse-bakjes. 'Vroeger deden we dit allemaal met de hand', zegt Theunisse. 'Mijn opa was een van de eersten die zijn kokosbrood in plakjes besloot te snijden. Veel van zijn concurrenten geloofden daar toen nog niet in.' Die leverden het brood in zijn geheel aan de kruidenier, omdat ze dachten dat de klanten liever zagen dat het in de winkel gesneden werd.

Concurrenten

Opa Theunisse, ook een Bram, was van oorsprong een Zeeuwse bakker. Hij verhuisde met zijn gezin naar Harderwijk omdat zijn vrouw aan tuberculose leed en de gezonde lucht op de Veluwe nodig had. De familie Theunisse zou nooit meer vertrekken. Eerst maakte opa Bram vooral snoepgoed als pepermuntkussentjes en suikerbeestjes, later zou kokosbrood de kern van zijn bedrijfje vormen. Theha had toen zes concurrenten, maar daarvoor was het land niet groot genoeg. Sinds enkele jaren is alleen de Harderwijkse kokosbroodmaker over. De concurrenten sloten de boeken of werden overgenomen door Theha.