'Ik ga de confrontatie aan als dat nodig is'

Hans Bakker (65) is een zwemmer. In de tuin van zijn huis in Bilthoven heeft hij een bad laten aanleggen. Zes uur de wekker. Tien over zes: een half uur baantjes trekken. Elke ochtend, van april tot november. Heerlijk.

Jazeker, het is een fors huis. Dank u. Zijn schaterlach rolt gul door de ruimte. "Ik ben benieuwd waar dat verhaal vandaan komt. Ik vind het niet belangrijk. Wij genieten er enorm van, daar niet van. Het moet een beetje leuk blijven, maar ik zou prima kunnen wonen in een appartement in de Beethovenstraat."

De algemeen directeur van de RAI Amsterdam is niet een man die gebukt gaat onder een overmaat aan onzekerheid.

"Ik heb nooit voor een bedrijf gewerkt dat verlies maakt."

Of hij kan falen? Opnieuw die lach. Hahaha. "Nou en of! Daar leer je van. Falen is goed! Althans, zolang je het kunt betalen."

Terug naar 2005: de Rainbow Experience, een ambitieus driedaags evenement voor homo's. Bakker staat nog maar net aan het roer van het congrescentrum. "Ze zeiden: om het goed te begrijpen moet je een keer een hele avond mee in de homoscene."

Tjongejonge, dan maak je wat mee. "Ik zeg u eerlijk: ik vond dat een buitengewoon leerzame ervaring."

In de Parkhal zou het evenement worden afgesloten met een spetterend feest voor tienduizend mensen. In de hal stond een complete F-16 opgesteld. "Ik had een neefje van mij kaarten gegeven. Die behoorde tot de doelgroep, zeg maar. Om twaalf uur 's avonds belde hij: 'Hans, we zijn hier nu, maar wanneer komen de anderen?' Er kwamen honderd mensen opdagen. Dan heb je wel pijn in je buik, hoor. Echt. Het heeft ons tonnen gekost."

Wat ging er mis?

Bakker: "Een basisfout: de verkeerde mediapartner. Wij hadden helemaal niet in de gaten dat die homowereld zo verdeeld was. We hadden Henk Krol van de Gay Krant gevraagd. Wist ik veel dat de hardcore uit Amsterdam daar niets mee te maken wilde hebben."

Paleis voor Volksvlijt

Bakker staat voor het grote, halfronde raam van zijn kantoor op de negende verdieping van Elicium, in 2010 neergezet in het hart van de RAI. Het oogt als een prachtig schilderij van de stad. "Kijk," zegt hij. "Daar staat De Nederlandsche Bank op de plek waar de RAI in 1895 haar eerste tentoonstelling in het Paleis voor Volksvlijt organiseerde. En daar staat het Okura op de plek waar tot 1961 de oude RAI was. Zolang we hier blijven, wordt een nieuwe stedenbouwkundige ramp tenminste voorkomen."

Sinds zijn aantreden in 2002 gaat het weer goed met de RAI, voor 25 procent eigendom van de stad Amsterdam. Een omzet van 120 miljoen euro met in 2014 een bedrijfsresultaat van 13,7 miljoen euro. Bijna 550 evenementen per jaar met ruim 1,6 miljoen bezoekers en 19.000 exposanten.

Langs de A10 wordt, na ruim twintig jaar discussie, vanaf juni gebouwd aan een nieuw hotel met 650 kamers. Het grootste van de Benelux, ontworpen door toparchitect Rem Koolhaas.

Kosmopolitisch

"Anno 2016 klinkt het misschien een beetje vreemd," zegt hij, "maar de RAI is een luik naar de wereld. Daar komen mensen door naar binnen. Ze zeggen: ik ga naar een congres. En dan zien ze meteen de stad. We doen hier graag alsof we zo kosmopolitisch zijn, maar Nederland was natuurlijk een in zichzelf gekeerd land, tot ver na de Tweede Wereldoorlog."

Mind you. "Je moet rekenen: één euro in de RAI geeft zeven euro toegevoegde waarde in de stad. Dat is ruim achthonderd miljoen euro. Ik weet nog dat ik hier kwam: zaten de internationale bezoekers helemaal tot in Eindhoven in de hotels."

Bijkomend voordeel: bedrijven die naar tevredenheid de RAI hebben bezocht, kunnen later zomaar beslissen dat Amsterdam een mooie plek is om hun hoofdkantoor te vestigen.

De evenementenboer, wordt hij op het stadhuis wel genoemd. Ze zouden, vindt hij, beter zijn bezoekers gratis openbaar vervoer kunnen aanbieden.

Bakker: "We hebben hier wel eens een stock loss sales, weet je wel. Dat is niet echt intelligent. Je zet een heleboel kledingrekken met restanten neer en doet de deuren open. Als we een halletje over hebben, zeg ik: kom vooral binnen. Snelle business, maar het voegt natuurlijk niet echt waarde toe aan de stad."

Nee, de RAI volgens Bakker, dat zijn de grote internationale congressen en internationale beurzen, tegenwoordig goed voor zeventig procent van de evenementen. Dat zijn de nationale iconen: de AutoRAI, de Hiswa, Jumping Amsterdam en straks weer de Huishoudbeurs. "Die loopt nog steeds heel goed," zegt Bakker. "Een dagje uit met vriendinnen, hoe leuk is dat niet? Drie Unoxworsten voor de prijs van één, ik noem maar wat. Als je het een beetje handig doet, haal je zo honderd euro voordeel."

Schuiven met evenementen

De gemeente kan het maar beter laten om haar aandeel in de RAI van de hand te doen, denkt Bakker. "Als iemand vrij kan schuiven met evenementen, dan weet ik wel hoe het afloopt. Dan verdwijnen de lekkertjes naar het buitenland en blijven wij hier in Amsterdam zitten met een wittesokkenbeurs."

Het is al moeilijk genoeg.

De AutoRAI van 2017 gaat niet door. De grote autofabrikanten hebben gezegd: we houden er nog zes, in Detroit, Genève, Frankfurt, Parijs, Sjanghai en Tokio. De rest is nationaal en moet dan ook maar nationaal worden betaald. Dan houdt het in een land als Nederland al snel op.

Maar klagen wil hij niet.

Is Bakker een geboren leider? Een man die met de vuist op tafel weet te slaan? Hij kijkt eens naar zijn tafel en zegt: "Ik houd niet van glazen tafels. Deze had mijn voorganger net gekocht voor 15.000 gulden. Ik dacht: ik kan moeilijk een nieuwe kopen. Hij is nog steeds heel."

Hij heeft in Duitsland gewerkt, tot in de internationale raad van bestuur van TUI aan toe. "Daar is de hiërarchie nog steeds gigantisch. Als de baas daar zegt: we gaan naar links, dan gaat iedereen naar links. Als je in Amsterdam naar links wilt, zegt altijd wel iemand: 'Wie heeft er een flip-over? Laten we even kijken of dit besluit wel gevalideerd kan worden'."

Lastig? "Helemaal niet. In de Nederlandse bedrijfscultuur worden mensen op alle niveaus gestimuleerd om zelf te denken. Dat is kracht."

En als het misloopt, is er altijd nog de verzekeringspolis? Bakker: "Mijn vader was directeur van de SEP, de Samenwerkende Elektriciteits-Produktiebedrijven. Een hele piet. Op een gegeven moment werd daar gebouwd. Waren ze vergeten een hekje voor de liftkoker te zetten en is er iemand in gevallen en overleden. Moest mijn vader zich voor de rechter verantwoorden."

Een donderwolk die je ook als zoon met je meesleept. Hij wil maar zeggen: "Als je de verantwoordelijkheid krijgt, moet je die serieus nemen. Bij een bedrijf als de RAI zitten commercie en veiligheid elkaar wel eens in de weg. Dan ga ik echt de confrontatie aan, ja. Daar schrikken mensen van, maar ik ben de directeur en ik ben uiteindelijk aansprakelijk."

Sinds zijn sabbatical in 2002, voorafgaand aan zijn directeurschap van de RAI, is Bakker rustiger geworden.

"Ik deed bij TUI een job, je kunt het je bijna niet voorstellen. Ik reed 100.000 kilometer per jaar met mijn chauffeur, ik had twee secretaresses. Ik sliep in hotels, had een fax in mijn auto en vloog met private jets heel Europa door. Dat klinkt allemaal erg aardig, maar het is vreselijk. Ik was die man die thuis op zondag het vlees kwam snijden."

Kinderen van school halen

Er was in 2002 even rust. Opnieuw kennismaken met de kinderen. Twee meisjes, een tweeling, destijds tien, en een zoon van acht. "Stond ik daar bij school met die moeders om de kinderen op te halen."

Heel gezellig. Hij kan het iedereen aanraden. Zijn kinderen zijn nu 23 en 22. Hoe groot zijn de verwijten aan vaders adres?

Bakker: "Nooit iets van gemerkt. Mijn vrouw is jurist, die werkte ook. Ze is nu wethouder in De Bilt en 's avonds vaker weg dan ik. Lekker aan de klus. Ach, we hadden in die jaren een gouden fee in huis. Die zorgde voor ze, dus ze kwamen niets tekort. Op dat vlak althans."

Nu lonkt het pensioen. Er lopen nog wat commissariaten, waaronder dat van het GVB. Hij wordt voorzitter van de calamiteitencommissie van het Calamiteitenfonds en in mei van VNO/NCW in Amsterdam. "Ik zal blij zijn als ik straks in de avond en in het weekend vrij ben. Met een vriend heb ik een boot, waarmee we wedstrijden zeilen. Het afgelopen jaar ben ik één keer mee geweest."

Weer die schaterlach. "Hij is tandarts. Hij kan altijd."

Dit is de eerste aflevering van een serie over de top van het Amsterdamse bedrijfsleven. Volgende week: Ingrid de Graaf, lid raad van bestuur van Delta Lloyd.

Geboren: 13 februari 1951 te Den HaagStudie: Bedrijfseconomie in RotterdamGewerkt bij: Holland International, Transavia, TUI Nederland en TUI Group in HannoverSinds 2002 algemeen directeur van de RAI AmsterdamBakker is getrouwd, heeft twee dochters en een zoon en woont in Bilthoven