‘Ik ga gewoon zaaien, verboden of niet’

Heeft u plannen om uw hobbyvijver dit voorjaar vol te leggen met van die mooie, lilakleurige waterhyacinten? Kijk dan maar uit. Dat dreigt tegen die tijd namelijk een serieuze wetsovertreding te zijn. Op last van Frans Timmermans – Eurocommissaris voor ‘Betere Regelgeving’ – dreigt de eichhornia, zoals de waterhyacint officieel heet, verbannen te worden uit onze vijvers. De Europese buitengrens moet niet alleen onpasseerbaar worden voor vluchtelingen, ook ‘agressieve’ uitheemse planten en dieren moeten buiten de deur blijven. Ze planten zich zo snel voort dat ‘inheemse’ soorten het onderspit delven. Dat bedreigt de biodiversiteit. Naast de waterhyacint, die zijn oorsprong vindt in Zuid-Amerika, staan ook de wasbeer, de muskusrat en de Amerikaanse kreeft op lijsten die de ronde doen. Een definitieve lijst is er nog niet, maar wordt snel verwacht. Esther de Vreede is er mooi klaar mee. Ze is eigenaresse van Aqua look in Pijnacker, kweker en leverancier van aquariumplanten. En, u raadt het al: er is geen plant die zo goed verkoopt als de waterhyacint. "Het was een van de redenen dat ik onlangs een ander bedrijf heb overgenomen. Op de nieuwe locatie wil ik de eichhornia laten groeien. Als je dan hoort dat die à la minute verboden kan worden, dan schrik je toch wel even." De Vreede vindt een aantal Europarlementariërs, van links tot rechts, aan haar zijde. Door zijn toch al lange zwarte lijst van uitheemse soorten verder uit te breiden, schaadt Timmermans het bedrijfsleven, vinden zij. Hij zou zich in zijn zucht naar betere regelgeving moeten beperken tot echt gevaarlijke soorten."We moeten wel een beetje flexibel blijven", aldus Annie Schreijer-Pierik (CDA). "De aardappel is ooit uit Zuid-Amerika gekomen. Daar hebben we nu alleen maar voordeel van." Samen met onder meer VVD-parlementariër Jan Huitema stuurde ze Timmermans een boze brief. Juist aan flexibiliteit ontbreekt het nu, vinden de critici. Neem de waterhyacint. "We kunnen niet begrijpen waarom die in Nederland niet verkocht zou mogen worden", stelt kweekster De Vreede. "Onder de 4 graden sterft de eichhornia af, de plant is niet winterhard. Waarom denk je dat wij er zo veel verkopen? Omdat mensen ieder jaar nieuwe nodig hebben." In het zuiden van Europa is de situatie anders: daar zijn de winters immers warmer. "Verbied de plant dan in die landen", zegt De Vreede. In een toelichting op de plannen schrijft de Europese Commissie echter dat de bedreiging die van de soorten op de lijst uitgaat zó groot is, dat het uitroeien een zaak van de hele unie is. "Ook van lidstaten die er nog niet door geraakt zijn of waarvoor het zelfs onwaarschijnlijk is dat ze ooit geraakt worden." Een andere plant die op de lijst staat is de lupine. Die heeft in Europa twee toepassingen: de eiwitrijke bloem dient als sierplant, maar ook als ingrediënt voor varkensvoer en voor vegetarische producten. Na veel onduidelijkheid en discussie lijkt het erop dat alleen de siervariant verboden wordt. Desondanks zit de onrust zit er goed in. "We hopen dat het goedkomt", zegt Annechien ten Have, een Groningse teelster. André Jurrius uit Randwijk, die lupine aan de Vegetarische Slager levert, ergert zich wild aan de bemoeizucht van Europa. "Ze moeten eerst maar eens aantonen dat het schadelijk is. Ik ga het gewoon zaaien, ook als het op de zwarte lijst komt. Ik voel me op geen enkele manier strafbaar." Brancheorganisatie LTO liet eerder al weten sowieso niet blij te zijn met een lupineverbod, al betreft het dan alleen de siervariant. Het eerste punt van zorg is immers hoe controleurs de ene van de andere gaan onderscheiden. Dat is moeilijk, stelt LTO. De stap naar een totaalverbod zou maar een kleine zijn. Daarnaast betekent het feit dat de sierplant wél op de zwarte lijst staat niets anders dan dat iedereen die er een in zijn tuin of plantsoen heeft staan, die moet rooien. In tegenstelling tot de waterhyacint is de lupine namelijk wel winterhard. Welke straf de koene hobbyïst die de nieuwe tuinregels van Timmermans trotseert precies krijgt, kon een woordvoerder van de Eurocommissaris gisteren nog niet zeggen.