Ingrid de Graaf heeft niet veel met macht

Nee, Ingrid de Graaf (46) is niet geboren met een gouden lepeltje in de mond. Kaatsheuvel, Noord-Brabant. Vader was monteur en schopte het tot hoofd verkoop van grote grondverzetmachines. Moeder zorgde voor de kinderen en werkte later voor postorderbedrijf Otto. Haar familie zat in de bloemen. "Als er twee dagen weinig mensen in de winkel van mijn oma kwamen, was dat een probleem."

Een 'zwaar middenstandsgezin'. Hard werken en discipline. Vader en moeder zijn deze week vijftig jaar getrouwd. De Graaf: "Ik werkte op mijn veertiende in een bakkerij. We hadden het niet zo breed thuis. Dat is voor mij een soort van normaal."

Van krantenjongen tot miljonair. Van secretaresse bij het Afval Overleg Orgaan tot lid van de raad van bestuur bij het miljardenbedrijf Delta Lloyd. Je eigen geld verdienen. Eruit halen wat erin zit. "Zo ben ik opgevoed."

Na de middelbare school koos ze voor een studie Nederlands, met literatuur uit de renaissance als specialisme - Vondel, Bredero en Jan Luyken. Ze studeerde af in taalbeheersing en communicatiekunde.

De Graaf: "Prima voorbereiding op wat ik nu doe!"

Hilariteit aan de vergadertafel. Haar vader had liever gezien dat ze naar de secretaresseschool van Philips was gegaan. Dat was tenminste een opleiding met baangarantie. "Ik was eigenwijs. Ik ging gewoon doen wat ik leuk vond en daarna zou ik wel verder zien. Bij Delta Lloyd dacht ik: als ik hier ooit manager word, heb ik het mooi gedaan."

Vriendelijk en dwingendOver een maand zit ze in een speciale vergadering tegenover de aandeelhouders. Door een koersval op de beurs is binnen een jaar drie miljard euro in rook opgegaan. De dividenden staan onder druk.

Ze praat zacht. Het klinkt vriendelijk en dwingend tegelijk.

Dit jaar moeten de verzekeraars voldoen aan nieuwe Europese richtlijnen voor kredietwaardigheid, het gevolg van de bankencrisis. Delta Lloyd moet, kort gezegd, meer kapitaal achter de hand houden om zijn financiële degelijkheid te bewijzen en vraagt de aandeelhouders nu toestemming om voor maximaal een miljard euro extra aandelen uit te zetten voor een kapitaalherstelplan. Voor een groot deel van hen een omstreden verzoek, omdat daarmee de waarde van de bestaande aandelen fors verwatert.

Onderkoeld: "Wij hebben ook andere belangen te verdedigen dan die van de aandeelhouders. Delta Lloyd is een verzekeraar met 4,2 miljoen klanten. Die zijn nog steeds heel tevreden. Ze hoeven zich ook geen enkele zorgen te maken over de vraag of dit bedrijf voldoende geld in kas heeft."

Maar toch, de aandeelhouders. Ze morren. De komst van de schatrijke mediatycoon John de Mol, die een belang van ruim drie procent in het bedrijf nam, gaf tijdelijk verlichting voor de beurskoers, maar wat hij precies beoogt met zijn komst is nog steeds onduidelijk. De Graaf: "Ik ga het niet bagatelliseren, want het is fors wat er gebeurt."

Paniek? De Graaf: "Ik raak niet in paniek."

Slecht slapen? "Ik heb slechte nachten gehad, ja. Maar je moet met elkaar de rust bewaren en een sterke maag hebben."

Ze lacht: "Mijn moeder zegt dat ik zo geboren ben. Anders kun je misschien ook maar beter niet aan dit soort banen beginnen."

Haar vader belde het afgelopen jaar veel, zegt De Graaf. "Hij maakt zich zorgen, is heel betrokken. En trots. Hij vindt het jammer dat ik niet meer mijn meisjesnaam draag." Opnieuw een lach: "Ik krijg dagelijks de beurskoers van hem door."

Ze bladert door een boek over de geschiedenis van het bedrijf dat ze heeft meegenomen. Mooie oude plaatjes. "We zijn in 1807 in Amsterdam opgericht in de Hollandsche sociëteit van Levensverzekeringen, die later fuseerde met Amstleven," zegt ze. "Ooit zaten we op de hoek van de Nieuwe Spiegelstraat."

Nu zit Delta Lloyd in een glimmende toren naast het Amstelstation en reiken de activiteiten tot ver buiten de gemeentegrenzen. De grootste van de kleine verzekeraars en de kleinste van de grote verzekeraars. "We hebben iets met de Amsterdamse mentaliteit," zegt ze. "Koopmansgeest, gecombineerd met een beetje eigenwijsheid. Wat ik bedoel: we hebben een vrij zware mening over hoe we de dingen willen doen. De toren uit, naar de klanten toe."

Stevig onderuitgegaan met de beruchte woekerpolissen? "We waren de eerste die een overeenkomst sloot met de stichtingen Woekerpolis Claim en Verliespolis. Dat is ook eigenwijs: toegeven als iets niet helemaal goed is gegaan en dat snel willen fiksen."

PensioengeldAmsterdam is de stad van financiële dienstverlening; Rotterdam van de grote schademakelaars, de bikkelaars. "Soort zoekt soort. In en om Amsterdam wonen de werknemers die wij zoeken, de mensen met de juiste expertise. Wij doen ook veel met klanten in de stad. Daarom sponsoren we bijvoorbeeld fotomuseum Foam en zijn we te vinden bij Ajax en evenementen als Sail."

Meer nog: Delta Lloyd nam het initiatief voor Basta (Bedrijven Amsterdam Samen Tegen Armoede). "Als bedrijf moet je ook goed willen doen voor mensen die het niet zo breed hebben. Zo hebben we hier ook veel vrijwilligers die via de Delta Lloyd Foundation in hun eigen tijd Amsterdammers helpen hun financiële huishouding op orde te krijgen. Mensen met schoenendozen vol papier, die zelf hun post niet meer open durven maken."

Waarop de cynicus zegt: is een bedrijf er niet om winst te maken?

De Graaf: "Natuurlijk: Delta Lloyd is een beursgenoteerde onderneming, die zijn aandeelhouders gelukkig moet houden, maar wie dat zegt, luistert niet heel goed naar wat medewerkers en klanten belangrijk vinden. De jonge generatie wordt gedreven door de vraag of een bedrijf ook iets terugdoet. Die willen niet alleen weten wat er nu aan duurzaamheid wordt gedaan, maar ook hoe het staat met de footprint van de toekomst."

Die willen, zegt ze, weten wat een verzekeraar doet met de miljoenen euro's pensioengeld die hij beheert. "Het duidelijkste besluit van het afgelopen jaar is te stoppen met beleggen in het bedrijf Boeing, omdat dat nog beschikt over een heel klein onderdeel dat zich bezighoudt met de productie van controversiële wapens. De tijdgeest is gewoon veranderd. Dit is ook een kwestie van goed zakendoen."

ExcuustruusVorig jaar werd De Graaf door vakblad AM: boven aan de lijst gezet van machtigste verzekeringsvrouwen van Nederland. Trots? Nou, ja. "Het eerlijke antwoord is dat ik er niet zo veel mee had, maar dat ik heb ontdekt dat het voor vrouwen in dit bedrijf toch belangrijk is."

Een vrouwenlijstje. "Ja, jeetje, waar is dat nou voor nodig? Ik heb ook niet zo veel met het begrip macht. Wat meet dat? Over hoeveel je gaat? Zeggen mannen tegen mij: doe niet zo ingewikkeld, dat is toch leuk, zo'n lijstje? Dat is wel weer geestig. Ik denk dat ik toch een rolmodel ben. Dat kun je ontkennen, maar het is gewoon zo. Met een vrouw aan de top verbreed je ook je klantenkring."

Nooit bang geweest te fungeren als excuustruus? Zonder een seconde na te denken: "Jawel, zeker in het begin van mijn carrière, toen ik voor de eerste keer werd bevorderd. Totdat ik dacht: nu doe ik mezelf te kort. Ik heb talenten en ik zit hier om wie ik ben. Ik ben oudste dochter, ik wil heel graag mijn doelen bereiken en ik heb inmiddels wel ontdekt dat ik dat kan. En verder kan ik er ook niets aan doen dat ik een vrouw ben."

Ze is, zegt ze, een aantal jaar geleden door het bedrijf, 'heel bewust in de wind gehangen' om te kijken of ze op termijn toe zou kunnen treden tot de raad van bestuur. "We hebben in Nederland de neiging te denken dat een leider de hele tijd zijn kop boven het maaiveld uit moet steken. In andere culturen is het belangrijker een collectief te smeden met je team. Ertussen te gaan staan en niet erboven."

Het is zoeken. "Als het kan, ben ik op woensdag thuis. Dan werk ik in de ochtend heel hard door en probeer ik er in de middag te zijn voor mijn kinderen. Ik ben er nogal van overtuigd dat balans heel belangrijk is. Als ik op mijn tachtigste voor de kachel zit, wil ik niet alleen goed zijn geweest voor Delta Lloyd, maar vooral ook een goede moeder en partner."

Tien en elf zijn haar zoon en dochter nu. Als ze naar ze kijkt, denkt ze: zorg dat je gelukkig wordt. Doe vooral wat bij je past. "Ze hebben een andere jeugd dan ik. Er is geen gebrek, hooguit aan tijd. Ze groeien op in Duivendrecht en niet in een reservaat voor de rijken. Dat vind ik ongelooflijk belangrijk: ze moeten begrijpen dat niet iedereen het even breed heeft of dezelfde hersenen heeft meegekregen."