Is het verdwijnen van de VAR nu echt zo’n ramp?

Wat verandert er?Vanaf volgende maand wordt gewerkt met nieuwe, gecertificeerde contracten, waarin opdrachtgever en ZZP'er plechtig beloven te voldoen aan de criteria voor zelfstandigheid. Die luiden: ZZP’ers zijn niet in loondienst, de opdrachtgever is niet de baas en zelfstandigen moeten zelf hun vervanging regelen. Er zijn al tientallen modelovereenkomsten opgesteld per beroepsgroep en branche. Zo lees je in de modelovereenkomst voor de bouw dat de timmerman of tegelzetter zijn eigen gereedschap en materialen moet meenemen naar de bouwplaats. Klinkt nogal bureaucratisch… Waarom deze nieuwe regeling?Kort en goed: om schijnconstructies aan te pakken. Een schijnconstructie kan zijn dat een werkgever zijn ontslagen personeel weer inhuurt als ZZP’er. Zij doen dan precies hetzelfde werk, alleen tegen een lager tarief, en werkgevers hoeven geen sociale premies af te dragen. Voorbeelden zijn er te over in de bouw, thuiszorg maar ook bij de pakketbezorging. Deze schijnconstructies zijn niet alleen pijnlijk voor die werknemers, maar ook voor de schatkist. Nu is het ondoenlijk voor de fiscus om de vele honderdduizenden VAR-verklaringen die jaarlijks worden aangevraagd te controleren op schijnzelfstandigheid. Dat moet straks anders en beter. Als het beter wordt, waarom zijn dan zoveel ZZP’ers in rep en roer?Er doen veel spookverhalen de ronde, meent Maarten Post van ZZP Nederland. Het beeld is dat je om een modelovereenkomst te kunnen snappen, een cursus fiscaal recht nodig hebt. Bovendien zouden modelovereenkomsten veel extra administratieve lasten opleveren en zou voor elk klusje een nieuwe modelovereenkomst nodig zijn. Allemaal onzin, zegt de belangenbehartiger. Zijn boodschap aan ZZP'ers: ,"Maak je niet druk, laat de opdrachtgever maar over de brug komen met een contract. Híj zal zich drukker moeten maken." Want de opdrachtgever springt er slechter uit?Als een schijnconstructie nu aan het licht komt, krijgt de zelfstandige een boete en navordering, terwijl de opdrachtgever vrijuit gaat. Die rollen zijn straks omgedraaid; de opdrachtgever wordt aansprakelijk. En daarbij heeft de fiscus al aangekondigd om – pas vanaf medio 2017, het komend jaar is nog een overgangsjaar - vooral bij grote bedrijven te gaan controleren of ze toch niet stiekem werken met schijnzelfstandigen. Dan is er nog iets waar niet alle opdrachtgevers blij van worden, zo weet Bart Timmer van ICT-maatschap The Future Group (TFG): de vrije vervanging. Dit gaat erom dat de opdrachtnemer aansprakelijk is voor de resultaten van de opdracht, maar iemand anders het werk kan laten doen. "Maar in de praktijk zal een eenpitter wel wat anders aan zijn hoofd hebben", zegt Timmer. Gaat de nieuwe regeling het halen?Timmer verwacht volgend jaar al een aanpassing. Dat er één regeling is opgesteld voor alle zzp’ers, vindt hij onverstandig. Voor de onderkant van de arbeidsmarkt, waar nogal eens schijnconstructies kunnen voorkomen, juicht hij het toe, maar voor de 350.000 tot 400.000 kenniswerkers (die net zo goed tot het leger van ZZP'ers behoren) is het nieuwe ZZP-contract geen verbetering. Gericht op het beheren van de schatkist en ontmoedigen van het eigen ondernemerschap, luidt zijn slotsom. Post van ZZP Nederland heeft er juist alle vertrouwen in: dit zorgt juist voor rechtszekerheid voor de ZZP'ers.