Marktkooplui zorgen er met hun praktijken voor dat er in Nederland een constant aanbod is van gestolen spullen. Dat blijkt uit onderzoek naar rondtrekkende roversbendes in opdracht van het ministerie van Veiligheid en Justitie. De conclusie volgt uit een analyse van vijftien recente opsporingsonderzoeken.
Schakel
'Het zijn lokaal ingebedde personen, Nederlandse ingezetenen, die een schakel vormen tussen mobiele bendes uit het buitenland en lokale markten', schrijven de onderzoekers in het rapport Over grenzen op dievenpad. 'Ze zorgen voor verwevenheid tussen boven- en onderwereld en regelen toegang tot lokale legale markten.'
Cosmetica
Zo is recent een Roemeense bende opgerold die samenwerkte met een marktkoopman die gestolen cosmeticaproducten verkocht. De kraamhouder - die vijftien maanden cel kreeg - regelde voor de Roemeense rovers onderdak op een recreatiepark en onderhield contacten met marktkooplui in andere Nederlandse plaatsen.
Jaarmarkten
Ook gestolen kleding wordt zo aan de man gebracht. ,,Wij weten dat deze illegale praktijken zich op grote schaal afspelen", erkent Henk Achterhuis, voorzitter van de Centrale Vereniging voor de Ambulante Handel (CVAH). Volgens hem zijn het vooral jaarmarkten en braderieën waar gestolen spullen worden gesleten. ,,Dat type markten trekt ondernemers aan die niet netjes staan ingeschreven bij de Kamer van Koophandel."
Etos
Op de Ten Katemarkt in Amsterdam zijn de verhalen over heling door marktkooplui bekend. ,,Het gebeurt al jaren dat criminelen uit Oost-Europa gestolen spullen aanbieden", vertelt de Iraaks-Nederlandse koopman Ali Kani, die ruim achttien jaar cosmetica verkoopt op de markt. ,,Zelf sla ik mijn spullen in bij de groothandel. En ik koop grote partijen die in de aanbieding zijn bij Albert Heijn of Etos."
Collega's
Of hij collega's kent die zich schuldig maken aan heling? ,,Daar zeg ik liever niets over. Iedereen moet zelf weten wat voor spullen ze verkopen."
Buit
Oost-Europese roversbendes, die vaak maar kort in Nederland zijn, nemen hun buit mee naar de woning of het recreatiepark waar ze verblijven. Nederlandse marktkraamhouders bezoeken vervolgens de parken om zaken te doen. De marktkooplui slaan de roofwaar op in hun eigen huis, bij de stand op de markt of in gehuurde opslagboxen.
Drogisterijen
'Helers geven bestellingen door en onderhouden contact met dievenbendes omtrent producten waar vraag naar is', schrijven de onderzoekers op basis van recente strafdossiers. 'Het gaat, in de door ons bestudeerde zaken, in hoofdzaak om cosmetische producten afkomstig van drogisterijen'.
Waarschuwingen
Gemeenten doen nog te weinig om de heling door marktkooplui aan te pakken, stellen de onderzoekers. Zo kunnen gemeenten bepaalde marktdelen sluiten, vergunningen intrekken, meer controleren en waarschuwingen geven. Maar dat gebeurt nauwelijks, tot verbazing van politie en justitie.
Screening
,,Wij zijn al jaren bezig om gemeentebesturen te overtuigen niet zo maar vergunningen af te geven voor braderieën", zegt CVAH-voorzitter Henk Achterhuis. ,,Dat doen ze nog veel te vaak. Rotterdam heeft onlangs besloten minder scheutig te zijn met het afgeven van dit soort vergunningen. Dat helpt. Ook moeten de kraamhouders veel beter worden gescreend."
