1
Een vrouwelijke collega heeft gisteren flink geshopt. 'Wauw, mooie rok', oordeelt een mannelijke collega. Wel/niet oké?
,,Wel oké. Hier moeten we niet te krampachtig over doen. Want een collega zou ook 'mooi kopje' zeggen als ze serviesgoed had gekocht. Maar zegt een collega zoiets terwijl hij achter een vrouw de trap oploopt, dan is het natuurlijk niet oké. Dan gaat het over meer dan die rok. Of een compliment kan, is dus sterk afhankelijk van de context. Ik snap overigens wel dat mannen eerder een compliment durven geven over de schoenen of het haar van een vrouwelijke collega dan over een broek of jurk: dan lijkt het namelijk al snel over iemands lichaam te gaan.''
Lees ook: Privé mailen tijdens werktijd verboden? Wat je (niet) mag verbieden voor je personeel
2
Een mannelijke collega heeft net gehoord dat een familielid is overleden: een vrouwelijke collega troost hem met een arm om zijn schouder. Wel/niet oké?
,,Niet oké. Wees áltijd terughoudend met aanrakingen, van wat voor aard dan ook. Er zijn namelijk altijd mensen die er niet op zitten te wachten om betast te worden, zéker niet als ze op hun kwetsbaarst zijn. Doe het dus pas als je de collega goed kent en weet dat hij het op prijs stelt. En als je twijfelt, zeg dan: ik zou je graag een knuffel geven, maar ik weet niet of jij dat wel wil.''
3
Werkoverleg vindt normaal altijd in het kantoor plaats. Een mannelijke leidinggevende stelt een man uit zijn team voor het een keertje in het café om de hoek te doen. Wel/niet oké?
,,Niet oké. Want werkkwesties bespreek je in principe in een werkcontext, dus op kantoor, en niet in een sociale context, zoals in de kroeg. Het kan tot verwarring leiden: zitten we hier nu als collega's of niet? Er zijn natuurlijk uitzonderingen: in sommige branches is het normaal om op een andere plek te brainstormen dan de werkplek.''
4
Er staat een seksvideo van twee Hollywood-sterren op internet: de hele wereld gonst ervan. Een vrouwelijke collega laat haar vrouwelijke collega's een fragmentje zien. Wel/niet oké?
,,Dit is nooit oké, want je moet nimmer dingen als seks en erotiek binnen de werkcontext halen, ook al gaat het in dit geval om het gesprek van de dag.''
5
Een vrouwelijke collega houdt de drukke lift nog net open voor een mannelijke collega en roept: 'Voor jou is er altijd een gaatje'. Wel/niet oké?
,,Dit kan best oké zijn als het om een collega gaat die nóóit op dubbelzinnigheden betrapt wordt. Want we moeten niet overal iets dubbelzinnigs in zien. Zo hoorde ik laatst dat een leraar het in de klas niet eens meer over 'aftreksommen' durft te hebben. Betreft het een collega die áltijd dubbelzinnig doet, dan is het natuurlijk anders. Dan is het wel over de schreef.''
6
Een werkoverleg escaleert in een ruzie. De enige mannelijke collega geeft de andere aanwezige man een relativerende knipoog, bedoeld als: 'Dit waait wel over'. Wel/niet oké?
,,Dit is niet oké. Niet alleen omdat een knipoog altijd voor meerdere interpretaties vatbaar is, maar ook omdat de ene aanwezige man een 'bondje' probeert aan te gaan met de andere man en de vrouwen op een denigrerende manier uitsluit. Zo van: laat ze maar effe.''
7
In de eerste week van januari geeft iedereen elkaar in dit ene bedrijf nieuwjaarszoenen: kwestie van bedrijfscultuur. Wel/niet oké?
,,Niet oké. Ik heb het zelfs wel eens over 'nieuwjaarsterreur': het feit dat er altijd collega's zijn die dat ene moment in het jaar aangrijpen om anderen naar zich toe te trekken, stevig beet te pakken en smak, smak, smak te doen vóór de ander kan protesteren. En bedrijfscultuur? Onzin. Het zou goed zijn als iedereen het binnen zijn eigen team het er eens over zou hebben: hoe kijken we daar tegenaan? Dan zal snel blijken dat veel mensen er niet op zitten te wachten. Sterker: ik ken mensen die zich zelfs ziek melden op zo'n dag.''
8
En weer komt er een app'je van die ene collega binnen. Allemaal onschuldig, maar wel het twintigste bericht vandaag. Wel/niet oké?
,,Niet oké. Al hebben deze berichtjes geen flirterige inhoud, het is wel héél veel belangstelling van één collega voor een ander. Tenzij er sprake is van een verliefdheid en het van beide kanten zeer gewenst is, geldt het motto: niet doen. Het zou sowieso goed zijn als er op werk een soort etiquette kwam over hoe collega's in het elektronisch verkeer met elkaar omgaan.''
9
Een vrouwelijke collega vertelt dat ze al een paar dagen kwakkelt. Een collega (ook vrouw) reageert met: 'Moet je niet gewoon ongesteld worden?' Wel/niet oké?
,,Wel oké. Vrouwen kunnen elkaar dit soort dingen zonder bijbedoelingen vragen. Het zijn heel specifieke vrouwenkwesties over het vrouwenlichaam waar vrouwen het best met elkaar over kunnen hebben. En om precies diezelfde reden kan een man het natuurlijk níét vragen. En - let op - kunnen vrouwen het er ook niet over hebben als er een man bij zit. Die man zal zich dan altijd ongemakkelijk of buitengesloten voelen. Vrouwen moeten het ook niet over allerlei fysieke aspecten van hun bevalling hebben met mannelijke collega's erbij.''
Het zou sowieso goed zijn als er op werk een soort etiquette kwam over hoe collega's in het elektronisch verkeer met elkaar omgaan.
Willeke Bezemer, psychologe
