Ondernemers massaal misleid met renteswap

Mkb'ers met rentederivaten lijken dubbel te zijn gepakt door banken. Die zouden voor zo'n 600 miljoen euro aan verborgen provisies op renteswaps hebben verdiend. Dit claimt Stichting Renteswapschadeclaim.

De belangenbehartiger van gedupeerde ondernemers spreekt van pure misleiding. In brochures, bij presentaties en in gesprekken werd de renteswap als kosteloos product aangeprezen. "De banken brachten stiekem commissies in rekening, de ondernemers hadden daar geen flauw benul van", aldus Pieter Lijesen van Renteswapschadeclaim.

Hoger rentetarief

Zijn beweringen onderbouwt hij met analyses, berekeningen en brochures die in handen zijn van deze krant. De banken lijken op een vrij eenvoudige manier te werk gegaan; zij rekenden een iets hoger rentetarief dan de kostprijs van het product. Het verschil tussen het fictieve rentepercentage en het werkelijke bedrag zouden de banken in eigen zak hebben gestoken.

Lijesen maakt de werkwijze duidelijk met een voorbeeld van een agrarisch ondernemer. "De man heeft in 2008 een lening met een renteswap met een looptijd van tien jaar afgesloten tegen een rentetarief van 2,25 procent. Hij dacht dat dit het tarief was van de renteswap. Echter: we hebben het zwart op wit dat de werkelijke waarde van de renteswap destijds 0,2 lager lag: op 2,05. Maar dat is nog niet het bedrag waar de bank het product voor kocht. In dit onderhavige geval was dat 1,85005 procent. Daarmee is de ondernemer het schip ingegaan."

Verborgen kosten

Zijn constateringen worden onderschreven door financieel expert Patrick van Gerwen van Cadension. Hij schat dat banken gemiddeld 45.000 euro per ondernemer aan verborgen kosten hebben kunnen incasseren. Dit baseert hij op een steekproef op basis van 23 dossiers.

"Gemiddeld betaalden de mkbers 2,40 procent op de hoofdsom van hun lening. Omgerekend naar de 26 miljard euro die in totaal uitstaat aan rentederivaten, loopt het schadebedrag op tot 625 miljoen euro. Er zijn gemiddeld 17.000 renteswaps verkocht aan 14.000 ondernemers. De marge die de bank heeft gepakt, komt daarmee uit op 45.000 euro per ondernemer."

Provisies

Zowel Van Gerwen als Lijesen denken dat dit de reden is waarom bankpersoneel de financiële producten zo gretig aan de man bracht: om flinke provisies op te strijken. Ze hebben afzonderlijk van elkaar deze kwestie begin vorig jaar neergelegd bij de Autoriteit Financiële Markten (AFM), en recenter bij de onlangs ingestelde commissie die gaat over de schadevergoeding voor gedupeerde mkbers met rentederivaten.

ABN AMRO en Rabobank zeggen zich niet te herkennen in de redenatie en cijfers. "Daarbij zijn we in overleg met de derivatencommissie en is dit niet het moment om via de media een inhoudelijke discussie te voeren", aldus een zegsman van ABN AMRO.

De commissie komt naar verwachting volgende week met een oplossing voor het derivatendebacle, en wil pas dan reageren. Wat toezichthouder AFM met de constateringen heeft gedaan, is niet duidelijk.