Nieuws Mode
Marokko: het nieuwe walhalla voor fast fashion
Denk je aan de productie van (spot)goedkope kleding, dan denk je aan Aziatische lagelonenlanden. Maar voor hoe lang nog? In alle stilte heeft Marokko zich afgelopen jaar opgewerkt tot de derde leverancier van textiel naar Europa. Dat schrijft het AD.
Een groot betonnen gebouw in Sale, de voorstad van de Marokkaanse hoofdstad Rabat, is waar the magic happens. Dames zitten aan computers of staan gebogen over een ouderwets tekenvel om nieuwe ontwerpen te bedenken. De ontwerpen worden gemaakt van stoffen uit China, Turkije en Europa, die opgeslagen liggen in een hal naast deze kamer. Daarnaast worden die weer gesorteerd, gecheckt en op maat geknipt.
Eindhalte is een grote ruimte waar honderden tafeltjes met naaimachines staan, bemand door Marokkaanse vrouwen. Ze naaien de stoffen in recordtempo aan elkaar tot sjaals, jurken en T-shirts voor hippe Europeanen die hongerig zijn naar de nieuwste fast fashion. Waarschijnlijk komt deze kleding terecht in Marks & Spencer, Next, Sainsbury's, Zara of Mango.
200.000 arbeidsplaatsen
,,We maken eigenlijk alleen kleren voor de Engelse markt, maar vanwege de brexit zijn we ook begonnen voor de Spaanse markt", vertelt directeur Abdelhal Bessa. Fabrieken zoals deze zijn in groten getale te vinden in Marokko, vooral in de miljoenenstad Casablanca en in Tanger, de poort naar Europa. De organisatie AMITH, die textielbedrijven in Marokko vertegenwoordigt, schat het aantal op 1.100 met bijna 200.000 arbeidsplaatsen - verwacht wordt dat dit er snel 300.000 zullen zijn.
Fast fashion
Alle fabrieken leveren bijna uitsluitend aan Europa. In 2015 importeert de Europese Unie voor bijna 2,5 miljard euro aan kleding uit het Noord-Afrikaanse land. Spanje is het land dat in 2015 de meeste kleding afneemt, gevolgd door Frankrijk, Groot-Brittannië, Ierland, Portugal en Duitsland. Deze groei is vooral te danken aan onze onverzadigbare honger naar de zogenoemde fast fashion, legt Mohamed Tazi, directeur van AMITH uit.
Lees ook: Waarom jeansmerk Kings of Indigo wil dat er minder kleding wordt verkocht in de wereld
Goede locatie
,,Bedrijven willen hun klanten steeds sneller een nieuwe collectie aanbieden. Zara schotelt haar klanten bijvoorbeeld elke twee weken nieuwe kleding voor." En aan die snelheid kan China of India niet voldoen. Mede door de gunstige locatie - slechts een boottocht verwijderd van Spanje - kan Marokko dat wel. ,,We ontvangen de stoffen in het weekend. Maandag beginnen we met knippen en gedurende de week naaien we de stukken aan elkaar. Vrijdag hebben we dan een hele collectie af. Vanaf hier kost het zes dagen om deze via een vrachtwagen in bijvoorbeeld Engeland te krijgen", aldus Bessa. De goede locatie van het land in combinatie met de lagere werklonen was ook voor het Nederlandse merk Van Gils de reden om de productie naar het Noord-Afrikaanse land te verplaatsen.
Niet te vrezen
,,Als er zaterdagavond een vrachtwagen met kleding vertrekt, is deze maandagavond nog in Breda", vertelt directeur Taoufik Radja. Als het aan Bessa en Tazi ligt, haalt Marokko binnenkort Vietnam en Cambodja in en wordt het zelf het land dat de meeste kleding exporteert naar Europa. Toch hoeven Aziatische landen niet meteen te vrezen.
Andere markt
,,Wij werken voor een andere markt dan de Aziatische fabrieken. Zij kunnen hun kleding goedkoper aanbieden dan wij, maar wij bieden betere en snellere service. Daarom produceren wij vooral de fast fashion collecties, en zij de collecties op lange termijn; zo heeft Zara bijvoorbeeld een standaardcollectie en een collectie die elke twee weken vernieuwt", aldus Tazi. Dat modeketens hun kleding laten produceren in verschillende landen en continenten tegelijk, heeft niet alleen te maken met de snelheid of beste prijs.
Risico's spreiden
,,Veel kledingmerken hopen zo de risico's te verspreiden", vertelt Tara Scally van de Schone Kleren campagne. ,,Ze willen niet riskeren dat hun productie stil komt liggen vanwege vakbondsacties of gerechtelijke onderzoeken, zoals bijvoorbeeld onlangs nog in Bangladesh." Marokko is een stabiel land en loopt voorop in de kwaliteit van de werkomstandigheden in de textielfabrieken.
Hoge salarissen
,,Het gebouw is net goedgekeurd door Marks & Spencer. Mijn werknemers werken maximaal 44 uur per week, krijgen pauze en hebben doorgroeimogelijkheden. Een supervisor kan 1500 euro per maand verdienen", aldus Bessa. Volgens de internationale vakbond IndustriAll horen de salarissen in de Marokkaanse textielindustrie inderdaad tot de hoogste van de wereld. In 2014 is het minimum maandsalaris van een Marokkaanse textielwerker 280 euro. Volgens Fair Food heb je echter 500 euro nodig om rond te komen in Marokko. ,,Maar", zegt Scally, ,,de klant is koning en die stelt steeds meer vragen. Als de klant verandering wilt, moeten bedrijven dat geven."
