Vechtend tegen de slaap zat Marcel Mourmans achter het stuur van zijn Bentley, en de slaap was aan de winnende hand. Het was 11 uur 's avonds. De Mora-oprichter had er net drie werkdagen van zeventien uur opzitten in zijn ijsfabriek in het West-Vlaamse Kuurne. 200 wakkere kilometers scheidden Kuurne van zijn huis met zwembad in Lanaken, net over de grens bij Maastricht.
Total loss
Even voorbij Maasmechelen moet Mourmans in slaap zijn gedommeld, want toen hij zijn ogen opende snelde hij met 120 kilometer per uur op de vangrail af. Zijn Bentley was total loss. Zijn Jaguar was kort daarvoor al hetzelfde lot beschoren geweest, ook nadat Mourmans in slaap was gevallen achter het stuur. Maar dit keer waren ook twee andere auto's total loss. Als door een wonder bleven alle inzittenden ongedeerd.
Lees ook: Waarom Unilever Londen voor Rotterdam verruilt
Flinke verliezen
Van zijn auto-ongeluk uit 2007 leerde Mourmans twee lessen: 'Dat ik goede engelbewaarders had. En dat ik niet meer naar Kuurne moest gaan, want dat wordt mijn dood, dacht ik.' Mourmans besloot Frisa/Arctic, zijn Vlaamse ijsfabriek, van de hand te doen. Voortaan zou hij dichter bij huis blijven. In 2003 had hij een eeuwenoude wijnhandel uit zijn geboortestad Maastricht op de kop getikt. 'Ik had daarvoor de verkeerde man aangetrokken als directeur. Hij maakte flinke verliezen. Dus ben ik hier zelf begonnen als directeur.'
Lange werkweken
81 jaar oud is Mourmans inmiddels, maar de Maastrichtse slagerszoon is nog zeven dagen per week te vinden in de sfeerrijke wijnhandel annex feestlocatie. Bij Thiessen Wijnkoopers kun je niet alleen terecht voor een Veuve Clicquot of Valpolicella Ripasso, maar ook voor trouwerijen, doopsels, babyshowers en diners. 'Er zijn dagen bij van een uur of twee, maar ook heel lange dagen. Ik denk dat ik alles bij elkaar 50 à 60 uur werk in de week.' Bij evenementen, waar de wijnhandel de helft van de omzet mee verdient, staat Mourmans aan de deur om de gasten te verwelkomen. Vaak weten ze niet wie die gedistingeerde oude man met snor is. 'Er zijn mensen die denken dat ik de portier ben. Prima, ik heb daar geen problemen mee', lacht hij.
Bedrijfslocaties
Thiessen Wijnkoopers is een wat vreemde eend in de bijt tussen de andere ondernemingen in rubriek De Onderneming. Nederland telt talloze prachtige bedrijven, maar helaas kan datzelfde meestal niet gezegd worden over hun bedrijfslocaties. Verslaggevers die op pad gaan vinden hun bestemming meestal op onaantrekkelijke bedrijvenparken of droefgeestige betonpaleizen.
Prachtig bedrijfspand
Thiessen is een ander verhaal. De wijnhandel huist al sinds 1717 in een prachtig pand aan de Grote Gracht, midden in de Maastrichtse binnenstad. De blikvangers zijn de door flessen en fusten omzoomde wijnkelders, waarvan sommige teruggaan tot begin vijftiende eeuw. In de nissen van de kelders prijken nog oude heiligenbeeldjes, zoals de met snoeimes en druiventros toegeruste Sint Vincent, patroonheilige van de wijngaardeniers. De imposante muren van stoffige wijnflessen in de kelders liggen er vooral voor de sier, vertelt Mourmans, terwijl hij zijn gasten door het ondergrondse gangenstelsel gidst. Wel bewaart de wijnhandel in een van de kelders een kleine collectie kostbare wijn en port, waarvan sommige flessen teruggaan tot de negentiende eeuw.
Lees ook: Deze digitale sommelier helpt je wijn bij gerecht kiezen
Economisch erfgoed
Marcel Mourmans is dan wel een slordige twee eeuwen jonger dan zijn wijnhandel, maar de man achter 'Mmm... van Mora' behoort net zo goed tot het economische erfgoed van Nederland. Zijn carrière begon op zijn tiende met een handel in pakjes Caballero. 'Ik verkocht de sigaretten per stuk aan jongens van de hbs en mulo. Voor tien cent, met een mooie marge van 40 procent.' Zelf zou hij de hbs of mulo nooit halen. 'Met veertien jaar haalde mijn vader me van school. Die zei: 'Ik heb niet geleerd, dus jij hoeft ook niet te leren. Jij wordt gewoon slager, je komt bij mij werken.'
In de winkel
Maar Mourmans liet zich niet zo makkelijk de wet voorschrijven. 'Ik ging niet in de slagerij werken, maar in een banketbakkerij. Dat was een beetje om dwars te zijn tegen mijn vader, ja. Ik wou helemaal niet in de winkel staan. Dan kwamen er allemaal dames naar je toe met klachten als 'De biefstuk was vorige week een beetje taai', daar had ik helemaal geen zin in.'
Bedrijf: Thiessen Wijnkoopers
Waar: Maastricht
Sinds: 1717
Aantal werknemers: 8
Jaaromzet: 1,5 miljoen euro
Nieuwe machines
Na een paar jaar met zijn neus tussen de taart en gebak besloot hij alsnog bij zijn vader in de zaak te gaan werken. 'Mijn vader had een erfenis gekregen van zijn moeder. Daar kocht hij nieuwe machines van om worsten mee te maken. 'Daar kun je wat mee', dacht ik toen.'
Mora
En zo bezorgde Mourmans op zijn zeventiende al zijn zelfgedraaide knakworsten, loempia's en bockworsten bij Maastrichtse cafés. Drie jaar later begon hij Mora, een samenvoeging van de eerste letters van Mourmans en Ramaekers, de achternaam van zijn vrouw Robby. Mora groeide uit tot een kroketten-, bitterballen- en frikandellenimperium met drie fabrieken, duizend werknemers en een omzet van 250 miljoen gulden. Begin jaren negentig besloot hij Mora te verkopen aan Unilever. 'Ik heb er een paar jaar van wakker gelegen dat mijn kinderen Mora aan de hoogstbiedende zouden verkopen als ik er niet meer was. Maar de hoogste bieder is niet altijd de beste werkgever. En ik wilde dat de mensen die Mora samen met mij hadden opgebouwd bij de beste werkgever terecht zouden komen. Dus toen ben ik met mijn koffertje naar Morris Tabaksblat gegaan, toen de grote baas van Unilever, en heb ik hem mijn zaak aangeboden.'
GaiaZOO
Behalve met wijn, baantjes trekken in zijn privézwembad en het ontmossen van zijn bonsaiboompjes houdt Mourmans zich ook nog bezig met anaconda's, capibara's en jachtluipaarden. Mourmans is aandeelhouder van dierentuin GaiaZOO uit Kerkrade, onlangs door 100 duizend ANWB-leden verkozen tot 'leukste uitje van Nederland 2018'. 'Vóór Blijdorp en de Efteling!', zegt Mourmans met de geestdrift van een F-je dat net zijn eerste hattrick heeft gescoord. 'Wij waren bij de uitreiking met twee personen en de Efteling met tien. En wij wonnen! Ja, dat vind ik prachtig!'
Sterven in het harnas
Mourmans is nog lang niet van plan te stoppen. 'Van rentenieren ga ik dood. En ik heb net met Onze Lieve Heer de afspraak gemaakt dat ik voor vijf jaar heb bijgetekend', zegt Mourmans. 'Daarna kan ik altijd nog langer bijtekenen', voegt hij daar snel aan toe. Hij hoopt in het harnas te sterven. 'Met een glas chardonnay in de hand. Dat ik dan omval en dat de mensen dan zeggen: 'Zo, dat was Mourmans.'
Van rentenieren ga ik dood. En ik heb net met Onze Lieve Heer de afspraak gemaakt dat ik voor vijf jaar heb bijgetekend
Marcel Mourmans, oprichter van Mora