Ondernemers dineren met vluchtelingen aan de Zuidas

Dagelijks fietste Marinus Pannevis (67) van advocatenkantoor DLA Piper langs het oude huis van bewaring aan de Havenstraat in Amsterdam. Op het hoogtepunt van de vluchtelingencrisis, in de herfst van 2015, was het gebouw ingericht als tijdelijke noodopvang voor asielzoekers. ,,Ik zag er mannen voor de deur staan, die zich stierlijk verveelden'', zegt Pannevis. Hij kreeg een idee: hoe zou het zijn om die vreemdelingen in contact te brengen met mensen uit een heel andere wereld: die van de chique advocatenkantoren op de Amsterdamse Zuidas, waarvan hij zelf een vertegenwoordiger is? Laat ze één keer per week samen eten, op kosten van de kantoren. Het plan werd een succes.

Havendiner

Inmiddels zijn we zo'n zestig diners verder. Wat begon als een initiatief uit de advocatuur, wordt nu veel breder gedragen: meer dan zeventig Amsterdamse bedrijven en instellingen maakten al een 'havendiner' mogelijk. Aanvankelijk schoven vooral jonge, gevluchte mannen uit landen als Syrië, Irak, Soedan en Eritrea aan bij de wekelijkse etentjes op de maandagavond. In de loop der maanden kwamen vaak ook hun vrouwen en kinderen over.

Toekomst

Zoals Fayrouz en Manal, twee Syrische vrouwen, die met hun mannen - twee broers - hun kinderen en een oma, hebben plaatsgenomen aan een van de gedekte tafels in een voormalig schoolgebouw in Amsterdam-Oost. De vrouwen en kinderen arriveerden pas enkele dagen geleden in Nederland. Hun geschiedenis is als die van zoveel asielzoekers uit de regio: ze zijn christenen uit Deir ez-Zor, dat in handen is van IS, en ze vluchtten naar Libanon. Van daaruit trokken eerst de mannen, via Griekenland en de Balkan, naar Noord-Europa. Ze zijn dolblij om in Nederland te zijn. Gaan ze terug als de oorlog is afgelopen? ,,Nee'', zegt Fayrouz stellig. ,,Onze kinderen zullen hier opgroeien en naar school gaan. Hun toekomst is nu hier.''

Ivoren toren

Tachtig vluchtelingen, twintig genodigden: zo is standaard de tafelschikking. Sophie Ruedisulj (31), fiscalist bij DLA Piper, adviseert Nederlandse en internationale bedrijven. Ze wilde wel eens uit haar 'ivoren toren' aan de Zuidas. ,,Ik wil graag structureel iets met vluchtelingen doen'', vertelt ze. ,,Mijn omgeving is blank en hoogopgeleid. Normaal gesproken kom ik deze mensen niet tegen."

Communicatie

Tegenover Sophie zit een ouder echtpaar, dat slecht Engels spreekt, dus een praatje maken is lastig. In het begin verliepen de gesprekken bijna uitsluitend in een soort gebarentaal of via tolken, vertelt Marc Molhuysen (48), partner bij DLA Piper. Hij was vanaf het begin bij de diners betrokken. ,,Het communiceren gaat steeds beter. Het is opmerkelijk hoe snel deze mensen de taal leren, vooral de kinderen.'' Halverwege de avond, als de muziek aan gaat, dansen en zingen de kinderen onder begeleiding van vrijwilligers. Met het meezingen van de Nederlandse teksten hebben ze nauwelijks problemen.

Praktijk

Een Iraans echtpaar - bekeerd tot het christendom - vertelt hun vluchtgeschiedenis aan de Nederlandse gasten. Een Syrisch meisje, dat rechten studeerde, vraagt zich af of zij misschien ergens stage kan lopen. Marcelle Reneman (40) werkt als docent migratierecht aan de Vrije Universiteit. Het diner is voor haar 'een manier om met de praktijk in aanraking te komen'. ,,Dit zijn de mensen om wie het gaat.''

Bodyguard

Een vluchteling die vanaf het eerste uur meehelpt, is Kinan Mohammad (38). De Palestijn uit Damascus - met baard en donkere bril - werkte als bodyguard voor een hooggeplaatste Syriër. ,,Toen ik een keer geen dienst had, werd hij aangevallen, al mijn collega's werden vermoord. Ik werd verhoord en mij werd te verstaan gegeven dat ik voor mijn veiligheid beter het land kon verlaten.''

Nu woont Kinan, met drie andere vluchtelingen, op een verdieping in dit voormalige schoolgebouw. Hij laat z'n kamer zien. ,,Mooi, he? Zo ruim en dankzij al die ramen heel licht. Elke ochtend als ik opsta, denk ik: wow.'' De meubels kreeg hij van Nederlandse vrienden. Buiten de kamer staat een stapelbed. De vrouw en kinderen van een van z'n medebewoners zijn in Nederland gearriveerd. ,,Ze zijn nu nog in het azc in Veenhuizen, maar gaan hier wonen.''

Gezellig

Zo trekken hier, onopgemerkt voor de meeste Nederlanders, verschillende vluchtelingenlevens aan ons voorbij: families die verspreid raakten over het Midden-Oosten en Europa. Eén keer per week vertellen ze aan buitenstaanders hun verhaal. ,,Ons primaire doel was om voor hen gezellige avonden te organiseren'', zegt Marc Molhuysen. Het werd veel meer dan dat. Kinan Mohammad: ,,Dit is voor nu mijn leven.''