Oud-wielerprof Iris Slappendel emancipeert vrouwen met eigen fietskledinglijn

Iris Slappendel (35) heeft écht niets tegen mannen, verzekert ze in de Volkskrant. Maar de ‘mannenwereld’ die de wielersport volgens haar nog altijd is, daar heeft ze moeite mee. Een wereld waarin teamleiders meestal man zijn, de regels worden opgesteld door mannen, de hoogste beloningen worden opgestreken door mannen en de kleding wordt ontworpen door en voor mannen.

Hoe onfortuinlijk dat laatste kan uitpakken, merkte ze als wielerprof in onder meer de Nederlandse ploeg en die van de Rabobank. Shirts waren te kort en te wijd, broeken aan de onderkant zo strak dat benen spontaan in ‘rollades’ veranderden. ,,Het idee is vaak pink it and shrink it'', zegt Slappendel. ,,Ze maken de kleding een maatje kleiner, gooien er wat roze accenten tegenaan en dan is het een vrouwenproduct.''

Lees ook: Topmerken hebben vrouwenvoetbal omarmd

Geen flapperende kraagjes en rolladebroeken

Dankzij haar achtergrond als industrieel ontwerper kon ze aan de slechtzittende spullen zelf een mouw passen. Ze verving de elastieken, naaide nieuwe zemen in en voorzag het tenue van de Olympische wielerteams zelfs van een heel nieuw ontwerp. Tot ze in 2016 dacht: nu ga ik het helemaal zelf doen. Met wat schetsen onder haar arm klopte ze aan bij een fabrikant. Haar kleding moest niet te kort zijn, instrueerde ze, ze wilde geen flapperende kraagjes en al helemaal geen ‘rolladebroeken’. ,,Ik had eigenlijk vooral veel ideeën over hoe het er niét uit moest zien.''

Inmiddels hangt de eerste versie van de IRIS voorjaarscollectie achter haar in haar werkplaats in Rotterdam. Vier opvallende jerseys en een olijfgroene short. ,,Het begint allemaal met de kleur broek'', legt Slappendel uit. ,,Die kleur wil ik laten terugkomen in alle shirts.'' Voor de combinaties laat ze zich inspireren door de haute couture en kunst waarvan ze de voorbeelden verzamelt op een moodboard voordat ze gaat schetsen.

Niet een of ander tuttig feministisch project

Voor de lijn van volgend voorjaar zit ze in de afrondingsfase. De moeilijkste, vindt Slappendel. Het gaat nu om details als de kleur van de ritsen, sokken en of dat ene shirt niet nét een tintje donkerder moet. Als ze haar stijl zou moeten omschrijven: ,,Alles wat ik zelf zou willen aantrekken.'' Ze laat zich daarbij niet langer leiden door de mening van anderen. Die had haar er twee jaar geleden bijna van weerhouden een opvallend geel shirt op de markt te brengen – inmiddels haar bestverkochte shirt.

Sowieso is ze rechtlijniger geworden. In het begin maakte ze ook mannenshirts en -broeken, want dit moest niet een of ander tuttig feministisch project lijken. Nu heeft ze ontdekt dat het ‘gewoon tof’ is om iets specifiek voor vrouwen te doen. Om ze – en ja ze weet dat dit misschien cliché klinkt – ‘in hun kracht te zetten’. Dat komt mede door het werk voor de vakbond voor wielrensters, die ze in 2017 oprichtte en waarmee ze onder meer succesvol lobbyde voor betaald zwangerschapsverlof en een minimumloon van 15 duizend euro per jaar.

Ondernemerschap als topsport

Soms was het best pittig om al die verschillende projecten te combineren met haar carrière als topsporter. Maar toen Slappendel eind 2016 haar fiets aan de wilgen hing, was ze maar wat blij dat ze iets had gevonden om haar tanden in te zetten. En in feite verschilt dat ondernemerschap niet zo gek veel van topsport. ,,Je probeert constant het uiterste van jezelf te vragen en daar heb je lol in. Of je jezelf nou op de fiets pijnigt of hier: beide geven me een vreemd soort sadistische genoegdoening.''

Lees ook: Team Jumbo-Visma: hoe visie en sponsoring de gele trui naar Nederland halen

Al ziet ze ook een belangrijk verschil tussen beide carrières: ze heeft niet meer alles zelf in de hand. ,,Als sporter ben je verantwoordelijk voor jezelf: je gaat trainen, je eet gezond en als er iets misgaat is het meestal jouw schuld. Nu moet ik als iets misgaat boos opbellen: er zitten zwarte ritsen in in plaats van rode. Dat vind ik zo lastig.''

Nog altijd eenmanszaak

Het is de reden dat haar bedrijf nog altijd een eenmanszaak is. Dat ze alle pakketjes zelf verstuurt, voorzien van een persoonlijk kaartje, dat ze haar eigen boekhouding regelt en de sociale media ook, al ‘snapt ze daar geen bal van’ en vindt ze marketing ‘overschat’. ,,Maar ik ben nu wel op een punt gekomen dat ik er misschien iemand bij moet nemen, of een investeerder moet zoeken om echt te kunnen uitbreiden en flink wat te gaan verdienen.''

Dat momentum wordt niet in de laatste plaats gecreëerd door de coronacrisis die het afgelopen voorjaar veel vrouwen op de pedalen kreeg. Het aantal bestellingen vertienvoudigde bijna van 1 à 2 pakketjes per dag tot 10 à 20. Eind juni dreigde Slappendel zelfs uitverkocht te raken en moest er een nieuwe aanwas komen vanuit de Italiaanse fabriek waarmee ze werkt. Geen gemakkelijke opgave in crisistijd, maar de nieuwe batch is inmiddels binnen en de Italianen slaan hun befaamde vakantie in augustus over om de wintercollectie op tijd gereed te hebben.

Van Rotterdam naar Hongkong

Dat is hard nodig, want de bestellingen blijven ondertussen binnenkomen. Net viel hier in Rotterdam een order op de digitale deurmat vanuit Hongkong. Die klant heeft Slappendel direct even gegoogeld, want ze blijft nieuwsgierig hoe mensen bij haar terechtkomen. ,,In de eerste één tot twee jaar kon ik alles dat ik verkocht herleiden tot een bepaalde connectie, maar als ik nu iemand in ‘mijn’ fietskleding zie en begin te zwaaien dan zie ik ze denken: wie is dat?''

Natuurlijk is het een ontwikkeling die ze toejuicht. Want hoe meer vrouwen zich in die mannenwereld van het fietsen begeven, hoe serieuzer ze worden genomen, hoopt Slappendel. Het haalt misschien eindelijk eens die ‘sfeer van exclusiviteit’ van de fietssport af. Lachend: ,,En misschien kunnen die dames het imago van de asociale wielrenners ook een beetje rechttrekken.''

Lees ook: Deze Amsterdamse ontwerpster blijft door Dragons' Den op koers voor megadoorbraak