Prijsvliegers nu ook de oceaan over

Vliegen naar Londen of Berlijn, dat doe je bijna net zo makkelijk als de trein nemen naar Maastricht of Leeuwarden. Door de EasyJet- en Ryanair-revolutie zijn de ticketprijzen voor vluchten binnen Europa spectaculair gedaald.

Buiten Europa ligt dat anders. Een vlucht naar bijvoorbeeld New York of Los Angeles is meestal een prijzige aangelegenheid. Maar niet lang meer, als het Norwegian Airlines ligt. De prijsvlieger stelt zich op als uitdager van de gevestigde orde. Voor minder dan 400 euro vlieg je met de Noren naar New York, vanaf Londen bijvoorbeeld. Bij concurrenten ben je snel 100 tot 200 euro meer kwijt.

,,De revolutie die prijsvechters hebben ontketend op de markt voor korte afstanden, ga je ook zien op de intercontinentale markt", zegt Lasse Sandaker-Nielsen, woordvoerder van Norwegian Airlines. ,,We vliegen nu vier jaar voor lage prijzen op Amerika, en aan beide zijden van de oceaan zien we grote vraag naar ons product. Met lage tarieven krijgen nieuwe reizigers de kans om de oceaan over te vliegen. Dat is fantastisch voor de toeristische industrie en de lokale economieën."

Norwegian Airlines, in het verleden fel bekritiseerd voor de manier waarop het met zijn personeel omspringt, lanceert elk jaar een aantal nieuwe trans-Atlantische routes en heeft bestellingen lopen voor 260 nieuwe toestellen. Onlangs gaf topman Bjørn Kjos aan ook interesse te hebben in vluchten tussen Schiphol en de VS.

In het spoor van de Noren experimenteren ook andere Europese maatschappijen als Wow en French Blue met goedkope langeafstandsverbindingen.

Alle reden tot alarm bij de traditionele luchtvaartreuzen, zoals Air France-KLM, zou je zeggen. Ze hebben al eens een afslag gemist: de opkomst van EasyJet en Ryan-air in de jaren 90 overviel hen volkomen, met als gevolg dat ze niet meer de baas zijn in Europa.

Toch is de reactie op de opkomst van de nieuwe concurrenten op de langeafstandsmarkt lauwtjes. Jean-Marc Janaillac, de nieuwe Air France-KLM-topman, kondigde wel aan een nieuwe maatschappij voor dit soort goedkopere vluchten in de markt te willen zetten. Maar - surprise surprise - de Franse piloten liggen vooralsnog dwars. Daarbij moet de nieuwe tak zich in eerste instantie gaan richten op de verbindingen met Azië, om de concurrentie van maatschappijen uit de Golfregio het hoofd te bieden. Pas daarna komt de VS in beeld.

Het gebrek aan urgentie is wel te verklaren: veel marktkenners twijfelen aan het verhaal van Norwegian en consorten. Volgens hen is de winst op lange verbindingen beperkt - in elk geval veel kleiner dan de besparingen die de Britse prijsvechters destijds in Europa konden realiseren.

Het Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid, dat vorige week een rapport over de kwestie publiceerde, stelt dat klanten op lange vluchten meer eisen stellen. Een beetje beenruimte bijvoorbeeld, en wat eten en drinken zou ook fijn zijn. Dat is bij prijsvechters meestal alleen tegen bijbetaling te krijgen.

Bovendien, stellen de onderzoekers, is de overstapfunctie bij verre vluchten heel belangrijk om de vluchten vol te krijgen. Een vlucht van Amsterdam naar New York is voor een flink deel gevuld met passagiers die vanuit een andere Europese stad naar Nederland kwamen. Hun bagage wordt automatisch overgeladen, ze hebben één ticket, kunnen alles tegelijk boeken. Dat genoegen kunnen de nieuwe concurrenten hun reizigers tot nu toe niet bieden.

En toch, zegt Hans Heerkens, luchtvaartspecialist aan de Universiteit Twente, doen KLM en andere traditionele luchtvaartbedrijven er goed aan niet op hun lauweren te rusten. ,,Ik vraag me af of hun netwerkmodel, met veel overstappers, nog wel van deze tijd is."

Heerkens neemt Londen als voorbeeld. ,,Daar gaan elke dag tientallen vluchten naartoe, alleen al vanuit Nederland. Mensen kunnen met EasyJet naar Londen, en van daaruit met Norwegian naar New York. Vroeger was vliegen echt nog een onderneming, nu vinden mensen met hun mobiel moeiteloos de weg op vliegvelden. Ze schrikken er echt niet voor terug om zelf voor hun bagage te zorgen. Een gezin dat met vier personen op vakantie naar de VS wil, heeft echt wel oren naar een paar honderd euro voordeel."

Al met al, stelt Heerkens, zal de komst van de prijsvechters een drukkend effect hebben op de prijs van vliegtickets. Dat effect is nu al zichtbaar, blijkt uit cijfers die internationale prijsvergelijker Skyscanner voor deze krant op een rijtje zette. In 2016 was een gemiddelde retourvlucht tussen Nederland en de VS 11 procent goedkoper dan in 2015. Reizigers waren 652 euro kwijt, tegenover 734 euro een jaar eerder.

Wereldwijd daalt de prijs van vliegtickets ook, al heel lang, maar bij lange na niet zo snel. Uit cijfers van de branchevereniging blijkt dat een gemiddelde vlucht op jaarbasis 3 procent goedkoper wordt.

Gerelateerde artikelen:

Budgetvluchten: crew betaalt de prijs