Race om orders Iran begonnen

Er mag weer worden gehandeld met Iran, na jaren atoomboycots. De eerste Nederlandse durfals zijn er al neergestreken, dat schrijft het Parool.

Meer geluk dan wijsheid. Niet dat waterzuiveraar Holland Water uit Driebergen per ongeluk in Iran verzeild is geraakt, maar dat het uitgerekend maandag in Teheran een contract tekent voor de levering van waterzuiverapparatuur, net twee weken nadat de handelsboycot tegen het land is opgeheven, dat is toeval.

Leo de Zeeuw staat op het punt van Dubai naar Teheran te vliegen om het contract te tekenen met een Iraanse partner. “Onze apparatuur viel formeel niet onder de boycot. Maar het was wel door de belemmeringen heel moeilijk zakendoen, vooral met het betalingsverkeer.”

Holland Water levert apparatuur aan onder meer ziekenhuizen en hotels om legionella besmetting te voorkomen en leidt personeel op hoe daarmee om te gaan. “We dachten: dat moet ook in Iran een probleem zijn. Maar zoiets vind je niet via Google; niemand komt ervoor uit met legionella te zitten.”

Legionella, dat ontstaat in slecht verwarmd water, bleek een ‘stevig probleem’. “We zijn bij een aantal ziekenhuizen langs geweest die dat erkenden. Er werd ook al aan gewerkt. Het land is de laatste twintig jaar zo in zichzelf gekeerd geweest dat hun eerste reactie bij problemen is om zelf een remedie te ontwikkelen.”

Holland Water vond al snel een geschikte Iraanse partner. “We zitten al in Dubai. De partner die ons daar geholpen heeft, kende Iran goed. Die heeft ons geïntroduceerd.” De waterzuiveraars zijn niet de eerste Nederlanders die gebruikmaken van het versoepelen van de boycotregels. Heli Holland, de grootste Nederlandse exploitant van helikopters, sloot al een deal met Iran voor de levering van helikopterdiensten. “

We zijn er jaren mee bezig gewest,” zegt René van der Haring van Heli Holland. “Ondanks de boycot mochten we er wel wat dingetjes doen, maarluchtvaart lag natuurlijk heel gevoelig. Toen de boycot wegviel, was dat meteen voorbij.”

Van der Haring kent Iran goed. “Ik heb er tussen 1974 en 1980 zelf gevlogen, vooral voor de olie-industrie maar ook voor het plaatsen van tvmasten. Alles gebeurde daar met helikopters.”Na de islamitische revolutie van 1978 liep het snel af. “Maar ik heb altijd contact gehouden.”

Hij verwacht er veel van. “Onze concurrenten van vóór de boycot zijn vaak nog actief, maar dan wel met machines van 40, 45 jaar oud. ”

Nu de handelsbelemmeringen zijn weggenomen, richt Heli Holland een eigen Iraanse dochter op. “We gaan er twee tot vier helikopters neerzetten.” Die zullen vooral personeel en materieel voor de olie-industrie gaan vliegen, ‘zowel op land als offshore’.

De regels schrijven voor dat op elke helikopter ten minste één Iraanse vlieger zit. “Je vliegt altijd met z’n tweeën. Wij leiden die jongens hier nu op. Vliegen kunnen ze wel, maar deze toestellen moeten ze nog leren kennen.” De eerste drie vliegers streken deze week neer in Emmer-Compascuum, dertig volgen dit jaar. Hij wil weinig kwijt over zijn investering. “Maar ga ervan uit dat we per kist 6,5 miljoen euro kwijt zijn en acht man nodig hebben.”

Van der Haring wil al te goedgelovige ondernemers die in Iran aan de slag willen, graag uit de droom helpen. “Doe alles zelf. Kom er zo snel mogelijk achter wie de werkelijke opdrachtgever is. Meestal zitten daar drie, vier tussenpersonen tussen die allemaal geld willen opstrijken.” Volgens Van der Haring moeten touwtjes vooral ook kort worden gehouden. “Voor je het weet heb je een kantoor met tientallen mensen die allemaal familie van elkaar zijn. Je kunt niets op zijn beloop laten.”

Holland Water gaat wel in zee met een Iraans bedrijf. “Je hebt er gewoon iemand nodig die letterlijk en figuurlijk de weg kent,” zegt De Zeeuw. “Onze partner kent het land en spreekt dialecten. “Als we er zelf iets zouden opzetten, ben ik net zo lang bezig als in Nederland vijftien jaar.”

Het betalingsverkeer is nog een probleem en ook is het nog niet mogelijk een exportverzekering af te sluiten, zodat al het risico voor de Nederlandse ondernemer is. De Zeeuw: “Maar ik ga ervan uit dat zulke obstakels de komende maanden zijn opgelost.”