'Kleine winkeliers de dupe van steeds latere sluiting supermarkten'

,,Eerst was 18.00 uur heel gebruikelijk, daarna werd het 20.00 of 21.00 uur en nu lijkt 22.00 uur het nieuwe normaal te worden”, zegt Bob Gross, eigenaar van Openingstijden.nl, tegen het AD. De website registreert de openingstijden van winkels en analyseerde specifiek de ontwikkeling bij supermarkten de afgelopen vijf jaar.

Een van de voornaamste uitkomsten: in de afgelopen vijf jaar is het aantal supermarkten met 22.00 uur als sluitingstijd zo goed als verdubbeld. Het aantal steeg in die periode van 250 supermarkten naar ruim 550 van de ongeveer 4000 vestigingen. Vooral vorig jaar liep het aantal hard op. En niet alleen in de grote steden in de randstad, blijkt uit de inventarisatie.

Ook blijkt dat die stijging vooral op conto komt van Albert Heijn. De Zaanse grootgrutter heeft inmiddels 36 procent van de vestigingen tot 22.00 uur open. Met de ruimere openingstijden zegt de supermarktketen tegemoet te komen aan de wens van klanten. ,,We weten dat onze klanten heel druk zijn en dat boodschappen doen vooral gemakkelijk moet zijn”, reageert Ronald van der Aart, zegsman bij AH. ,,Hiermee zijn klanten meer flexibel en kunnen ze zelf bepalen wanneer ze gedurende de dag boodschappen doen.”

Meer flexibiliteit supermarkten

Ook andere supermarkten bieden meer flexibiliteit. Zo blijkt uit het onderzoek dat bij Jumbo 14 procent van de winkels open is tot 22.00 uur, bij Plus is dat 9 procent en Lidl 6 procent. Vooral het afgelopen jaar is het hard gegaan, zo blijkt. Vijf jaar geleden konden consumenten in 64 gemeenten bij tenminste één supermarkt tot 22.00 uur terecht, in 2019 waren dat 83 gemeenten en sinds dit jaar is dat al mogelijk in 119 gemeenten.

Toch gaan lang niet alle supermarktketens mee in die opwaartse trend, zo valt op te maken uit het onderzoek. Aldi bijvoorbeeld heeft slechts 1 procent van de winkels open tot 22.00 uur. Ook Nettorama, Boni en MCD laten zich vooralsnog niet verleiden om hun winkeltijden op te rekken naar 22.00 uur.

Het onderzoek laat zien dat andere branches nog nauwelijks meedoen met sluitingstijden tot 22.00 uur. Uitzonderingen zijn Etos en Gall & Gall, waar een klein maar groeiend aantal open is tot die tijd. Daar gaat het om respectievelijk 12 en 36 vestigingen. Toch verwacht Bob Gross van Openingstijden.nl dat op termijn winkeliers uit andere branches overstag gaan. ,,Om zo te kunnen profiteren van consumenten die later op de avond boodschappen komen doen”, denkt hij.

Slechte zaak voor supermarktbranche

Niet iedereen is gelukkig met de verdere verruiming van de winkeltijden. Mari Martens, namens de FNV betrokken bij de supermarktbranche, vindt het een slechte zaak. ,,Ik snap dat supermarkten dit doen omdat zij er omzet uit halen, maar eigenlijk is het totaal onverantwoord”, reageert hij. Volgens hem zijn het vooral de jonge medewerkers die het werk opknappen, zonder dat daar een toeslag tegenover staat. ,,De kleine winkelier is gedwongen om mee te gaan in dit geweld.” Het probleem is volgens hem dat dit voor veel kleinere winkeliers onmogelijk is.

Ook CNV is kritisch op de ontwikkeling. ,,Waar ligt de grens?”, vraagt Jacqueline Twerda van de vakcentrale zich af. Haar vrees is dat supermarkten over enkele jaren tot 23.00 uur of zelfs nog later open zijn. ,,Tuurlijk, het kan fijn zijn om 21.30 uur ‘s avonds nog even snel een boodschapje te halen. In die zin is verruiming van de openingstijden geen onlogische ontwikkeling. Maar we moeten ons als maatschappij wel afvragen of we deze kant op willen. Wat mij betreft moeten we bij 22.00 uur echt een grens trekken. Als winkels nog langer open willen blijven, zullen ze daar hun personeel beter voor moeten belonen.”

Kwestie van draagvlak en balans

Detailhandel Nederland vindt ruimere openingstijden vooral een kwestie van ‘draagvlak en balans’, de gemeenten besluiten wat de mogelijkheden zijn en winkeliers beslissen vervolgens wat het meest haalbaar en winstgevend is. ,,Het uitgangspunt is vanzelfsprekend dat dit in onderlinge overeenstemming gebeurt. Als kleinere winkeliers eventueel niet mee kunnen met een verruiming, moet dit in het algemeen worden meegewogen. Tegelijkertijd wil je ook zorgen voor aantrekkelijke winkelgebieden die competitief blijven met de 24 uurseconomie van de online-winkels”, aldus een zegsvrouw.