Meer winkelpubliek in Amsterdam-Centrum, niet in Arenagebied

In tien jaar is het aantal passanten in de Nederlandse winkelstraten volgens onderzoek van ABN Amro en Locatus ruim een vijfde gedaald. Ook de gemiddelde winkelomzet is in die periode fors teruggelopen, evenals de winkelhuur. Aan Amsterdam lijkt die malaise voorbij te gaan, maar dat beeld wordt volgens analist Sonny Duijn van ABN Amro vertekend door de enorme groei van het aantal bezoekers in de winkelstraten van het centrum.

P.C. HooftbuurtHet aantal passanten op het drukste moment van een gemiddelde koopzaterdag lag daar in 2004 op 56.400. Na de crisis van 2008 daalde dat licht, maar inmiddels ligt het aantal bezoekers op gemiddeld 73.200, bijna dertig procent méér dan in 2004. Ook in de P.C. Hooftbuurt is het bezoek in die periode flink gestegen, 34 procent. Amsterdamse Poort groeide dertien procent.

Maar dat zijn uitzonderingen. Vooral in winkelgebieden waar niet meer wordt geïnvesteerd, is het bezoek gekelderd. Zo leverde het Arenagebied, waar ook woonboulevard Villa Arena deel van uitmaakt, dertig procent bezoekers in. Winkelcentrum Boven 't Y trok in 2004 nog 38.600 bezoekers, nu zijn dat er 23.500, veertig procent minder.

Vicieuze cirkel"Het is een vicieuze cirkel", zegt Duijn."Als er minder passanten door een winkelstraat lopen, komen winkels in de problemen. De leegstand die daardoor ontstaat, zorgt er dan weer voor dat er nog minder mensen komen." Dat consumenten tussen 2009 en 2014 simpelweg minder uit te geven hadden en de verkopen via internetwinkels juist toenamen, verergert de situatie alleen maar.

Door te investeren in winkelgebieden, nieuwe winkels toe te voegen en op zoek te gaan naar meer afwisseling, kan de bezoekersdaling worden aangepakt. Zo staat de Amsterdamse Kinkerbuurt vergeleken met 2004 nog diep in het rood, 31 procent, maar trekt het aantal bezoekers er de afgelopen drie jaar juist weer aan, sinds de opening van De Hallen.

Verjongingsoperatie Het Osdorpplein, waar momenteel een rigoureuze verjongingsoperatie loopt, laat net zo'n beeld zien. Het aantal passanten is er met vijftien procent gestegen.

Eigenaren van winkelpanden, winkeliers en overheden moeten volgens Duijn veel beter samenwerken om de tendens te doorbreken. Ook zullen kansloze winkelpanden moeten verdwijnen. "We juichen plannen toe om langdurig leegstaande winkels, die vaak aan de randen van winkelgebieden liggen, om te bouwen naar bijvoorbeeld woningen. Dat zorgt dan ook weer voor meer bewoners die naar zo'n winkelgebied gaan."

FaillissementenDat geldt volgens hem alleen voor gebieden waar de bevolking groeit. Vooral in gebieden waar veel vergrijzing is of - zoals in sommige delen van Oost- en Zuid-Nederland zelfs sprake is van leegloop - zullen hele winkelgebieden moeten worden gesaneerd als ze niet levensvatbaar zijn.

Waar het aantal bezoekers in de Nederlandse winkelstraten fors is gedaald, is het aantal vierkante meters winkelvloer sinds 2004 alleen maar gestegen, elf procent. Doordat de winkelhuren in Nederland relatief laag liggen en er door faillissementen van onder meer Dixons, V&D staat er relatief veel winkelruimte leeg - momenteel ruim acht procent.

VoordeelDe ruimte voor kledingwinkels is zelfs bijna twintig procent gegroeid, terwijl hun omzet bijna twee procent is gedaald. Geen houdbare, levensvatbare situatie, oordeelt ABN, zeker niet omdat steeds meer kleding via internet wordt gekocht: momenteel al achttien procent.

De winkelcrisis heeft wel ook een voordeel. Er is veel ruimte beschikbaar en de huren zijn relatief laag. Momenteel strijken dan ook veel buitenlandse winkelketens hier neer, vorig jaar in Amsterdam alleen al achttien.