'De RAI moet weer een clubhuis zijn'

Op zijn twaalfde was hij eens op paardenkamp geweest; er was een vriendinnetje met paardenliefde in het spel. Maar daarna gingen de vliegtuigen zijn leven beheersen.

En dan, veertig jaar na dat kamp, is Paul Riemens (54) voorzitter van Jumping Amsterdam, het belangrijkste ruiterevenement van het jaar dat net is afgelopen. Het voorzitterschap is een uitvloeisel van de al even opmerkelijke overstap die Riemens vorig jaar maakte van de luchtverkeersleiding naar RAI Amsterdam.

"Ik vind het belangrijk zo'n kwetsbaar evenement als Jumping voor de stad te behouden," zegt hij. "Het is een evenement waar geld bij moet. We zijn sterk afhankelijk van sponsors en er zijn genoeg andere organisatoren die dat graag willen overnemen."

"Als RAI kunnen we zeggen: een beurs levert meer rendement op. Maar Jumping hoort echt bij Amsterdam. Het is erfgoed. Als je kijkt naar wat dát oplevert, dan vind ik dat belangrijker dan de cijfertjes achter de komma."

Riemens had een carrière bij de luchtmacht, studeerde informatica en wiskunde, beklom de carrièreladder van de luchtverkeersleiding tot aan de leiding van Luchtverkeersleiding Nederland (LVNL) en de toppositie in het Europese luchtruim.

En dan naar RAI Amsterdam. "Helemaal terecht, die verbazing," zegt hij in zijn eerste interview na zijn aantreden negen maanden geleden. "Van beurzen wist ik voorheen niets."

Maar zo onlogisch is de stap niet. Als topman van LVNL promoveerde hij in 2011 op regionale economische ontwikkeling, in het bijzonder het belang en de gevolgen van Schiphol voor stad en land. "Die zijn niet zo heel erg anders dan die van de RAI voor Amsterdam. Dit complex ligt midden in de stad. Alles wat we hier doen, heeft invloed; positief en negatief."

Dat ziet hij ook als kern van zijn rol: RAI meer bij de stad trekken en de stad meer bij RAI betrekken. Hij grijpt daarbij terug naar het verleden. "In de tijd van de oude RAI aan de Ferdinand Bolstraat was het ook een soort clubhuis voor de buurt. Dat willen we weer zijn."

"Ik wil aan alle kanten van het RAI-complex buurtfuncties toevoegen. In overleg met winkeliers en horeca uit de omgeving, zodat we niet gaan overlappen. Ik wil dat doen met individuele, lokale ondernemers, die zelf in hun zaak staan en echt voor hun buurtje zorgen. Dat doen we al bij Strand Zuid en de Roast Room; en het werkt."

"Dat vereist dat wij ons als organisatie over hen ontfermen. Ik zie RAI ook meer als rentmeester dan als kale evenementenorganisator die naar het hoogste rendement streeft."

Zo wil hij de overgang van stad naar de RAI-kolos 'vloeiender' maken. "Zeker vanuit het Beatrixpark is de RAI een gebouw waar je met je rug naar toe gaat staan. Dat moet anders, minder hard, meer toegankelijk. We kijken nu met de architect hoe we de RAI zachter kunnen maken. En we gaan in overleg met de buurt hoe we dat het beste kunnen doen."

Hij neemt een voorbeeld aan alle fietsroutes die langs en door het complex lopen. "Voor onze operatie is dat niet handig. Maar ik vind dat die juist moeten blijven. Ze dragen bij aan onze leefbaarheid. We moeten veel meer doen om de stad te betrekken."

Zo geeft RAI sinds kort onderdak aan twee containerkeukens van fietsbezorger Deliveroo. "We kwamen ze met dat idee tegen op de Horecava. Ze mogen het nu hier een tijdje proberen."

"In het Beatrixpark zijn van die bootcamps, waarover dan weer wordt geklaagd. Waarom halen we die niet naar binnen? Zeker op momenten dat het bij ons een beetje luw is. Of dat dan een sportschool moet zijn of een openbare ruimte, laten we daarover praten."

Ook startend en ondernemend Amsterdam moet een plek in het complex krijgen. "Ik wil dat meer slimme jongens en ondernemers zich in de pels van RAI nestelen. Mensen die iets toevoegen aan wat wij bieden."

Hij denkt aan een multimediacafé. "De mediahub die we nu in het complex hebben, wordt misschien vijf keer per jaar gebruikt bij beurzen. De rest van de tijd kan die plek prima voor andere mediadoeleinden worden gebruikt, voor socialemediacampagnes."

"Maar ik wil ook zorgen voor een plek waar innovatie kan gedijen, met een schuin oog naar onze eigen activiteiten en de evenementen die we hier organiseren. Een innovatielaboratorium in een soort glazen huis op het Europaplein, zodat iedereen naar binnen kan kijken wat daar gebeurt."

Het moet een vrijplaats worden waar mensen met ideeën over RAI - start-ups, kennisinstituten, studenten, medewerkers, ondernemers of 'toevallige' passanten - samenkomen en werken aan oplossingen. Over de logistiek bijvoorbeeld: "Telkens als hier beurzen worden opgebouwd en afgebroken staat het vol vrachtwagens, die vervolgens op het parkeerterrein staan. Dat moet toch anders kunnen."

"Waarom niet met betrokken partijen nadenken of we stands alvast op een buitenstation kunnen opbouwen om ze vervolgens kant-enklaar hier af te leveren? Zo'n lab kan uitzoeken wat daarvoor nodig is."

"Maar ik verwacht ook dat er oplossingen uitkomen voor zaken waar wij helemaal niet aan hebben gedacht. Van zo'n lab profiteren wij en helpen we slimme mensen. Ik zie het als een soort ruilhandel. Ik wil dat glazen huis ook niet zelf exploiteren of bekostigen, maar met een partner die daarvoor weer iets terugkrijgt."

Paul Riemens' focus op de stad betekent niet dat RAI Amsterdam zich afwendt van internationale activiteiten, ook al dragen die jaarlijks 1,75 miljoen bezoekers bij aan de vermeende drukte in de stad.

"We hebben met z'n allen lang gewerkt aan het herstel van de Amsterdamse economie," zegt Riemens. "Dan moeten we niet schrikken dat het succes daarvan aanvullende maatregelen nodig maakt om de gevolgen op te lossen. Als er last is van bezoekers, moeten we dat regelen. Maar laten we geen zwart-witdiscussie voeren."

Hij is niet bang dat RAI net als in 1961 plaats moet maken voor de oprukkende stad of vanwege het druktedebat wordt verbannen naar de regio, zoals een vorig college al eens opperde.

"Wij zijn deel van de stad. Heel veel concurrenten zijn jaloers op onze plek midden in de stad en de prominente rol die Amsterdam daardoor speelt in de internationale congres- en beurswereld."

Hij gelooft niet dat Amsterdam zich afkeert van RAI, nu de gemeente vanwege politieke onmin over een wapenbeurs in het complex zijn belang (25 procent) wil verkopen. "Voor betrokkenheid van de stad is het niet per se nodig dat de overheid aandeelhouder is. Laten we bespreken hoe we dat in de toekomst regelen. We moeten daarbij duidelijk maken wat onze maatschappelijke kosten en baten zijn voor de stad."

RAI berekende zijn economische spin-off al eens op 501 miljoen euro en 7000 banen per jaar.