Van eenvoudige verlijmingen tot micro-assemblage en innovaties

'Eigenlijk wordt 2016 het jaar van verandering, zowel met bedrijf als privé." Dat zegt André Jansen van Maan Group. Even twijfelt hij of dit interview op het geschikte moment komt. Toch is juist zijn eigen verhaal, als 'founding father', interessant. Want begon het bedrijf met drie panden in Raalte niet in de schuur in zijn achtertuin?

Bestaat de schuur nog?"En of! Hij staat naast de boerderij, het ouderlijk huis van mijn vrouw Mariet. We wonen er nog, maar gaan dit jaar weg. Door het bedrijf, onze kinderen, kleinkinderen en sport rijden we steeds heen-en-weer. Ondanks dat ik de boerderij, mét Belgisch paard, geweldig vind, maken we deze move.

"Zelf ben ik een boerenzoon, een na laatste in een rij van negen. Mijn vader was meer ondernemer dan boer. Altijd groot bezig. Uiteindelijk verkocht hij de boerderij en zei tegen ons: 'Iedereen die wat voor zichzelf wil, moet het zelf oppakken'."

Ondernemen zit in de genen?"Altijd al. Na de Antoniusschool in Raalte ging ik naar de gts in Deventer. Een soort lts, maar breed - met veel beroepskeuzes. Het werd elektra en vervolgens elektronica aan de mts. Daarna werkte ik een paar jaar in een kartonnagefabriek. Met offset, drukkerij, vouwen, lijmen. Vervolgens was ik tien jaar de technische man bij een Apeldoorns bedrijf in lijmapparatuur. Ik zag waar lijmverbindingen voor dienden. Het bedrijf verhuisde later naar Houten. Wij woonden inmiddels in Broekland. Dat reizen vond ik vreselijk. In mijn technisch-commerciële functie kwam het accent op het laatste te liggen. Mijn expertise mocht ik in heel Europa gebruiken. Toch voelde ik me een nummer en besloot in de zomer van 1996 dat ik zou stoppen. Ik begon voor mezelf. In die schuur. Dat werd bedrijfsruimte met kantoor. De kinderen hielpen met de verbouwing."

Wat was het plan?Lachend: "Onduidelijk... In ieder geval iets met lijmapparatuur. Inkopen bij grote bedrijven en weer verkopen. Courante apparatuur. De eerste keer ging mijn vader mee. Hij vond het mooi. Terug met een aanhanger, helemaal volgeladen. Via mijn oude baas in Apeldoorn breidde het netwerk uit. Soms deed ik reparaties. Toch wilde ik continuïteit. Dat werd de tapijttegel uit Genemuiden."

Iets heel anders!"De fabrikant zocht iemand die ze netjes van een goed plakkende lijmlaag voorzag. Ik kreeg het vertrouwen, een vijfjarig contract en bouwde een machine. Zij brachten tegels. Met hulp van de familie voorzag ik die van een lijmlaag. Stond er zo'n enorme vrachtauto op de oprit...

Er waren wat kinderziektes, maar de continuïteit voor Maan was er! Die naam is trouwens een samentrekking van de voornamen van mijn vrouw en mijzelf. Samen vormden we een team voor de manier van ondernemen.

"Eind jaren negentig kwam er een nieuwe uitdaging. Een producent van gehoorapparaten had problemen met de verlijming van een piepklein onderdeel: een membraan op een aluminium kastje dat geluid produceert. Ze hadden te kampen met veel uitval. Voor deze micro-assemblage moest een lijmapparaat komen; mijn derde zelfontwikkelde apparaat. Ik voelde: dit was zo knetterbelangrijk, dit moest ik goed doen. In maart 2000 kwamen ze in de schuur kijken. Het was ijskoud weer, maar het werkte goed. Dat jaar besloot ik uit de schuur te vertrekken. In een pand in Raalte kwam de membraanproductie. Later kwamen daar verlijmingen in speakers en microfoontjes voor mobiele technologie bij. Allemaal halffabrikaten."

Er staan hier drie Maan-panden..."In 2004 werden we benaderd door een firma die verlijmingsoplossingen zocht voor seals, zoals in machines voor microchips. Ik maakte een sample, zij waren tevreden. We belandden in een stroomversnelling. In dat eerste pand had ik clean rooms gebouwd voor de seals.

Intussen ging de in- en verkoop van machines daar verder. Te risicovol, vond ik. In 2008 volgde het tweede pand voor de machines. Een mooie scheiding. Ondertussen verschoof het accent richting ontwikkeling. We hadden een minilaboratorium waar veel vragen werden gesteld over precisieverlijmingen. Dus kwam in 2012 het derde pand met allerlei laboratoria. Daar worden innovaties gedaan."

Kun je enkele innovaties noemen?"Als eerste de Linerless, plaketiketten zonder rugpapier. Supermarkten en distributiecentra voor pakjes gebruiken deze. Meer etiketten op rol, gemaakt in één gang en 50 procent materiaalbesparing: een duurzame innovatie. Daarna zijn we de diepte ingegaan wat betreft het activeren van oppervlaktes voor verlijmingen. Er zijn diverse methodes. Zoals een plasmawolk loslaten op kwetsbare gemetalliseerde filmen die gebruikt worden bij zonnepanelen. Tenslotte zijn we trots op de GrowCoon: 100 procent afbreekbare kluitpotjes voor de tuinbouw. We kunnen dit afbreekproces sturen, afhankelijk van wat nodig is. Van twee weken tot een jaar. We maken deze innovatieve substraatmandjes én we maken machines om ze te produceren. Hierin komen al onze divisies samen."

De GrowCoon, hoe kom je op zo'n idee?"Toeval. Ik raakte aan de praat met een substraatleverancier. Hij hoorde over verlijmingen en vroeg: kun je niet grond aan elkaar lijmen voor kwetsbaar stekmateriaal? Dat bleef me bezighouden. Ik dacht aan biolijm waarmee ik gewerkt had en kwam toen op dit kluitpotje."

En 2016, het jaar van verandering?"Mijn hoofd zit vol. Hoe houd je al die ballen in de lucht? Mijn zoon en dochter zitten in het bedrijf. We willen Maan Group doorzetten als familiebedrijf, maar ze willen zich nog niet vastleggen. Er is een tussenpauze nodig.

"Er is nog veel te doen, zeker met biomaterialen. Duurzaamheid combineren met uitdagingen. De Maan Group is breed, dat wordt me ook gezegd. Maar ik blijf gewoon dat eigenwijze technische mannetje. Vind alles te leuk!"