Weer naar de stad om huis te veilen

De Eerste Amsterdamse Onroerend Goed Veiling (EAOGV), die ruim 150 jaar bestaat, zag het aantal veilingen vorig jaar opdrogen. "Het was dramatisch," erkent de in februari aangetreden directeur Chris van Dam (46). "De omzet daalde van 230 miljoen euro in 2009 naar 30 miljoen in 2015."

Nu het op de woningmarkt weer dringen is, groeit het aantal vrijwillige veilingen weer. Vorig jaar veilde EAOGV, volledig eigendom van de Makelaarsvereniging Amsterdam (MVA), 27 woningen. In de eerste helft van dit jaar waren dat er al 38. De omzet bedroeg 26,5 miljoen euro in de eerste helft van 2016, slechts vier miljoen minder dan in heel 2015. Het aantal executieveilingen bedroeg 101 vorig jaar en vijftig in de eerste helft van 2016, wat bij een krimpende markt duidt op een groeiend aandeel.

Wie een bijzonder huis in Vianen of in Tietjerksteradeel te verkopen had, deed dat altijd in het toonaangevende veilinghuis in Amsterdam. Als eerdere verkooppogingen waren gestrand gold de EAOGV als redder in nood.

Executieveilingen waren lange tijd in de minderheid. In de jaren negentig kende Amsterdam bijna geen executieveilingen. In de crisis draaide dat om, maar toen banken met hun executieveilingen naar goedkopere nieuwe regioveilingen gingen, liep de positie van de Amsterdamse veiling weer terug.

De Amsterdamse veiling zag de omzet sinds de crisis met bijna negentig procent dalen. Als belangrijkste oorzaak noemt Van Dam de kredietcrisis, waardoor de vrijwillige woningveilingen opdroogden. Er waren geen kopers, dus wilde niemand veilen.

Ook keerden de banken, die de executieverkopen regelden, Amsterdam in de crisis de rug toe. De banken uitten eerder kritiek op Amsterdam wegens te hoge tarieven voor executieveilingen. Na een reorganisatie van de afdeling bijzonder beheer stopte ING als eerste met de executieveilingen in Amsterdam. In dat spoor volgden Nationale Nederlanden en enkele andere banken. Deze banken weten Amsterdam sinds anderhalf jaar weer te vinden.

Daarnaast richtte de Rotterdamse notaris Vic van Heeswijk rond 2005 een sterk concurrerende regioveiling op Schiphol op. Terwijl het net van 45 landelijke veilingen instortte, sprong de Federatie van Regioveilingen met inmiddels 17 veilingen in het gat. Het waren hybride veilingen, in de zaal en gelijktijdig via internet. De regioveilingen werden prijsvechters.

Een veiling via de regioveilingen kost duizend tot twaalfhonderd euro. De veiling in Amsterdam hanteert percentages en kwam vroeger volgens bronnen veel hoger uit. Onder druk van de banken werd dat teruggebracht tot onder de 1500 euro.

Van Dam zegt dat de tarievenstructuur vooral ingewikkeld is. "Het komt bij ons nu neer op een half procent tot een procent. We zijn voor objecten tot drie ton sterk concurrerend met regioveilingen, die ook niet allemaal hetzelfde tarief hebben."

De veilinghuizen zijn niet goed met elkaar te vergelijken. In Amsterdam gaat het volgens de veiling Schiphol vooral om een makelaarsveiling waar veel panden vrijwillig worden geveild en een makelaar bezichtigingen regelt. In de regio doen ze veel executieveilingen en die zijn volgens enkele makelaars vooral in handen van notarissen.

Enkele Amsterdamse makelaars zeggen dat de notarissen zo twee keer aan een klant verdienen; via de veiling en via de banken bij het afwikkelen van executies. Notarissen zeggen op hun beurt dat je in Amsterdam niet zonder makelaar op de veiling kan kopen. Volgens Van Dam is dat onzin. "Iedereen kan bij ons zonder makelaar kopen."

De veilinghuizen streven naar samenwerking. Amsterdam is lid van de Federatie van Regioveilingen, maar vindt door een eigen internetveilingsysteem nog geen aansluiting bij de landelijke markt. Volgens sommige makelaars is een fusie tussen de executieveiling Schiphol en de Amsterdamse veiling de enige goede oplossing.