Waarom Elske Doets een aparte status voor ondernemen beperkend en kortzichtig vindt

De toenemende aandacht voor ondernemen in het onderwijs is winst. Steeds meer ondernemers delen door heel het land hun ervaringen met studenten. Ook zijn er steeds meer opleidingen die het curriculum verrijken met vakken die ondernemingsgericht zijn en zelfs letterlijk ‘ondernemen’ in hun naam dragen. (Hoewel het op de middelbare school nog nauwelijks aandacht krijgt, wanneer gaat daar het roer om?). Uitstekend! En toch, en toch… Soms bekruipt me een onheilspellend gevoel als ik hoor of zie dat ‘ondernemen’ als een modieus extraatje wordt aangeboden.

Steeds vaker denk ik: wat heb je aan al die afzonderlijke hoekjes, uurtjes, workshops en rolmodellen om het ondernemen onder de aandacht te brengen? Wekt dat niet de valse indruk dat ondernemen een aparte discipline is? Dat je pas onderneemt als je ingeschreven staat bij de Kamer van Koophandel? Dat je op een bepaald moment móét kiezen of je wel of geen ondernemer wil worden? En dat alleen als je (veel) winst maakt, succesvol bent en je materiële welstand kunt laten zien, de moeite waard bent om boegbeeld te zijn van het ondernemerschap?

Eerlijk gezegd vind ik deze gang van zaken beperkend en kortzichtig. En ik zal uitleggen waarom.

Ondernemer zijn is bovenal een mentaliteit

Voor mij is ondernemer zijn bovenal een mentaliteit: producten of diensten willen maken waar (liefst veel) mensen blij van worden, voordeel aan hebben of (snel) van kunnen leren. Zo deed er onlangs een jonge, vrouwelijke wiskundige mee aan de Young Lady Business Academy. Zij kan met verbluffend effect scholieren een vorm van ‘magische concentratie’ aanleren, waardoor ze exacte vakken veel sneller begrijpen en hun resultaten daadwerkelijk met sprongen omhoog zien gaan.

Deze wiskundige staat weliswaar (nog) niet in de lijstjes van topondernemers, haar verdiensten zijn (nog) bescheiden en ze huist (nog) niet in een indrukwekkend kantoorgebouw. Maar wat ik vind ik haar een inspirerende ondernemer. En wat voor verschil maakt zij nu al in de levens van leerlingen die moeite hebben met exacte vakken.

Maak van ondernemen de vanzelfsprekende manier van denken en handelen

Ondernemen is, wat mij betreft, dus veel meer dan een te kiezen leefstijl of het oprichten van een bedrijf. Mijns inziens is het, in de meest brede zin, de beste manier om zin te geven aan je dagelijkse bestaan: iets creëren waar je medemens wérkelijk iets aan heeft en tegelijkertijd op een goede manier leren omgaan met tijd, geld en door jezelf geformuleerde doelen en dromen. Is het logisch als je van zoiets elementairs een vak, leergang, studie of specialisme maakt? Mijn antwoord: nee.

Maak van ondernemen, in alle fasen van het onderwijs, de vanzelfsprekende manier van denken en handelen. Door álle vakken en disciplines heen.