Wel of niet eerst buiten het familiebedrijf werkervaring opdoen?

Brede werkervaring versus mislopen van kansen

Als opvolgerscoach heb ik helaas niet hét antwoord op dit dilemma. Vroeger (ik ben zelf ook een telg uit een ondernemersfamilie) dacht ik dat ergens anders werken niet nodig was. In contact met ‘tig verschillende familiebedrijven en bedrijfsopvolgers zie ik nu wel de voordelen in van het opdoen van ervaring ergens anders. Behalve de werkervaring, zie je bij een ander ook hoe de dingen anders kunnen en dat kan van grote waarde zijn voor de toekomst van het bedrijf. Mijn indruk is dat opvolgers die eerst elders gewerkt hebben, wat rationeler en met meer emotionele afstand naar het familiebedrijf kunnen kijken.

Lees ook: Het familiebedrijf als keurslijf: ‘Kan ik dit mijn kinderen aandoen?’

Tegelijkertijd kom ik ook situaties tegen waarbij ik heel goed begrijp dat opvolgers niet langer willen wachten om in het familiebedrijf te stappen. Ik heb bijvoorbeeld een paar keer gezien dat het jongste kind niet kan wachten om ook in het familiebedrijf aan de slag te gaan, om zo niets te missen van wat broers en zussen die al wel in het bedrijf werken allemaal ontwikkelen. Ik ken een bedrijf waarbij de twee oudste kinderen met hun ouders bezig zijn met het uitbreiden van het bedrijf. De jongste is daar nauwelijks bij betrokken omdat hij nog op school zit. Hij wil het liefst eerst ergens anders werken, maar hij vraagt zich af of dat wel verstandig is.

Zelfstandigheid versus buitenstaander worden

Een carrière buiten het familiebedrijf vraagt meer van je zelfredzaamheid dan wanneer je werkt binnen de veilige muren van het bedrijf van je ouder(s). Als zoon of dochter van de baas heb je nou eenmaal een andere positie in het familiebedrijf en in een ander bedrijf kan je ervaren hoe het is om gelijk te zijn aan je collega’s. Je leert zelf een positie te verwerven, om promotie te maken en je kan kennismaken met verschillende rollen. Deze zelfstandigheid is in mijn ogen heel goed voor het opbouwen van een gezond zelfvertrouwen en een helder zelfbeeld. Veel opvolgers die al van jongs af aan in het familiebedrijf werken, lopen na enkele jaren toch met de vraag rond wie ze zelf zijn zonder het familiebedrijf.

Anderzijds kan je bij terugkeer in het familiebedrijf ook een soort vreemde eend in de bijt worden. Vanuit jouw positie heb je waarschijnlijk invloed om veranderingen door te voeren in het familiebedrijf en daar kan je weerstand tegenkomen als die vernieuwing niet helemaal bij de cultuur past. Het kan best ingewikkeld zijn om je na terugkomst weer te vinden in de cultuur en structuur van het familiebedrijf.

Breed netwerk versus tijdverlies

Door buiten de bubbel van het familiebedrijf te treden, kom je in contact met nieuwe mensen. Zo bouw je als vanzelf een nieuw netwerk op dat grote voordelen kan bieden. Contact met andere professionals, klanten of leveranciers kunnen ooit van waarde zijn voor het familiebedrijf. Een goed netwerk biedt nieuwe zakelijke kansen of toegang tot goed advies of nieuwe samenwerkingen. Je maakt bovendien kennis met nieuwe markten of sectoren. Het bouwen van zo’n nieuw netwerk is lastiger wanneer je binnen het familiebedrijf werkt.

Lees ook: Bedrijf overnemen van je ouders? 3 ervaringstips hoe je dat gesprek aanpakt

Hoewel het opdoen van nieuwe contacten erg waardevol is, kan de tijd die dat kost wel ten koste gaan van de inwerkperiode bij het familiebedrijf. Te lang ergens anders werken kan een goede voorbereiding op de opvolging in de weg zitten. Vaak is het gewenst om eerst een aantal jaren mee te werken voordat het bedrijf wordt overgedragen aan de volgende generatie. Ouders die zien dat hun kind nog gelukkig is in een functie bij een ander bedrijf, zullen niet snel werk maken van de opvolging. Zo komt de opvolgingsplanning in de ijskast te staan.

Ondertussen kan de opvolger belangrijke veranderingen in het familiebedrijf missen waar hij geen input op heeft kunnen leveren. Dat kan weer van invloed zijn op het toekomstige besluit van de opvolger en zo kan de continuïteit van het bedrijf in gevaar komen.

Kortom, er is geen goed of fout en wat wijsheid is hangt af van de familie, het bedrijf en de persoonlijke wensen. Zet alle voor- en nadelen op een rij om zo een weloverwogen en bewuste keuze te maken. Dat voorkomt spijt achteraf.

Bekijk hier de voorwaarden.