Je doelen voor 2024 helder maken? Gebruik deze 3 vragen om te reflecteren

Waartoe is ons bedrijf op aarde?

Ooit werd het familiebedrijf opgericht, wellicht door jezelf, wellicht door een van je voorouders. Als je zelf de initiatiefnemer bent, dan weet je vast nog waarom je ooit bent begonnen met ondernemen. Ik noem dit de kiemkracht van je bedrijf. Hier is het hartje gaan kloppen van de nieuwe entiteit die je in het leven hebt geroepen. Welke drive zat er achter die creatiekracht? Dit is een bron van energie die in het bedrijf zit, kan je het nog zien? Kan je het weer aanwakkeren wellicht?

Lees ook: Zo communiceer je met de familie en voorkom je gedoe bij de bedrijfsopvolging

Als je niet de oprichter van het bedrijf bent, is het interessant om te achterhalen wat de drive van je voorouder was om dit bedrijf te starten. Is het bijvoorbeeld ontstaan uit passie of uit een nood om te overleven? Sommige bedrijven zijn zo oud, dat dit niet meer te achterhalen is. Stel je dan de volgende vraag.

Wanneer is de bestemming bereikt?

Wat was het doel van de oprichter van het bedrijf en wanneer is dat bereikt? Dit hogere doel wordt ook wel de bestemming genoemd. Weten waar het bedrijf naartoe op weg is, helpt om duidelijke keuzes te maken en bij heldere communicatie naar medewerkers en klanten. Ook bij de bedrijfsoverdracht naar de volgende generatie is het heel verhelderend om duidelijkheid te hebben over ‘de bestemming’ van het bedrijf.

Ter illustratie: Wellicht was het bedrijfsdoel ooit, ver in de vorige eeuw, om alle transportpaarden in de stad te voorzien van nieuwe hoefijzers. Anno 2023 zijn er niet of nauwelijks nog transportpaarden, dus je kan zeggen dat de bestemming is bereikt. Als de smederij nu nog steeds bestaat als metaalbedrijf, dan zijn ze dus in de loop van de jaren andere dingen gaan doen. Een oude bestemming is bereikt, maar waar is dat bedrijf nu naar onderweg? Is dit nog steeds duidelijk voor iedereen, of heerst er een sfeer van opportunisme. Alle kansen maar aangrijpen die voorbijkomen. Dit kan uitputten.

Lees ook: Bedrijfsopvolging? Waarom zou je het je kinderen (niet) aan willen doen?

Begrijp me niet verkeerd, ik zie het als een kracht als bedrijven kunnen transformeren. Nog krachtiger is het om te zien en te weten wat gaandeweg is geëindigd of moet eindigen (maar misschien tegen beter weten in nog in stand wordt gehouden), en om te zien wat beter werkt. Dan is er dus een bestemming bereikt en is er een nieuwe reis gestart. Ben daar duidelijk over tegenover jezelf, de medewerkers en de buitenwereld.

Neem de kantoorboekhandel bij mij in de buurt die nu ook sierraden verkoopt. Verrassend, niet? Het zit in een winkelcentrum en als je binnenloopt zie je voornamelijk vitrines met blinkende armbanden en oorbellen. Is het nou een juwelier of een kantoorboekhandel? Nogal verwarrend als je op zoek bent naar enveloppen. Als opvolgerscoach vraag ik me dan af hoe dit zo gekomen is. Is er misschien een meewerkende dochter die meer passie heeft voor sierraden dan voor ordners, postzegels en magazines? Ik vraag me dan af hoe het hier zit met de bestemming van het bedrijf én de bestemming van de betrokken ondernemers, medewerkers of familieleden. Zal iedereen scherp hebben wat ze aan het doen zijn?

Wat zijn onze patronen?

,,Als iets een keer gebeurt is het een incident, als iets twee keer gebeurt is het toeval en als iets drie keer gebeurt is het een patroon”, dat zijn de woorden van Peter R. de Vries. Ze werden aangehaald tijdens een online lezing over teamcoaching die ik onlangs volgde. Overal zijn patronen, ook in je familiebedrijf, en het is heel leerzaam om ernaar te kijken. Een te hoog ziekteverzuim, gedoe met klanten of zich herhalende fouten kunnen wijzen op een patroon. Patronen kunnen gaan over de dynamiek op de werkvloer, maar het is ook iets dat in de bedrijfscultuur kan zitten. Bij familiebedrijven kan je soms een parallel trekken met de familiecultuur.

Een bedrijf dat zich weet aan te passen in tijden van crisis, kent een grote veerkracht. Wellicht is dit ook gebaseerd op een vechtersmentaliteit van de ondernemer(s). Wie zich hiervan bewust is, kan deze eigenschappen positief inzetten. Omgekeerd is het ook goed om bewust te zijn van overtuigingen of eigenschappen die nu beperkend zijn. Stel, dat in een bedrijf persoonlijke aandacht voor klanten ooit een belangrijk speerpunt was. De overtuiging dat iedereen altijd bereikbaar moet zijn voor klanten, kan de medewerkers nu opbreken als door digitalisering het klantenbestand is gegroeid. Het kan zich uiten in steeds meer ziekteverzuim of een netelige sfeer. Door dit soort symptomen onder de loep te nemen en door dieper te kijken, is er structurele verbetering mogelijk.

Hopelijk helpen de vragen om wat dieper inzicht te krijgen in je bedrijf, voor een frisse start van het nieuwe jaar. En, na inzicht volgt actie.