Carnaval als spiegel van de maatschappij: hoe je in 7 stappen tot nieuwe kansen komt

Als je wilt weten hoe het Nederlandse volk over de lokale en landelijke politiek en actualiteit denkt, gecombineerd met een ongelooflijke hoeveelheid humor en creativiteit, dan moet je naar een carnavalsoptocht gaan. Daar komen, onder normale omstandigheden, aaneengesloten praalwagens voorbij die menig politicus en burger even achter de oren doen krabbelen. Het is eigenlijk een grote lange spiegel die aan het publiek voorbijtrekt.

Het is niet alleen de inhoud die ons aanzet tot reflectie, eigenlijk is heel het fenomeen carnaval bijzonder interessant. Allereerst is het een voorbeeld van de ultieme gelijkheid. Supporters van voetbalclubs die in ieder ander geval elkaars hersenen inslaan, staan nu naast elkaar te zingen. Een directeur en een schoonmaker die lachend met elkaar proosten, terwijl zij tijdens het werk nooit met elkaar communiceren. Misschien nog wel treffender. Hoe kan het nu dat de meeste verenigingen in Nederland moeite hebben met het vinden van vrijwilligers, terwijl men tijdens carnaval in de rij staat om vrijwilligerswerk te doen? Hoe kan het nu dat wij van ons betaalde werk diep ongelukkig worden en dat alle energie uit ons wordt gezogen, terwijl wij aan het feest van carnaval niets verdienen en ons de gelukkigste mens op aarde wanen? Sterker nog, wij sparen ons geld er zelfs voor op. Dat klinkt als de omgekeerde wereld.

Die omgekeerde wereld paste de hofnar vroeger ook toe. Die bood de koning perfecte reflectie door een helicopterview aan te nemen en de koning van de nodige kritiek te voorzien. Ook altijd op een positieve en vermakelijke manier met een vleugje satire, maar met als doel de koning van advies te voorzien. Dit alles werd voorafgegaan door het stellen van goede vragen.

Beste ondernemer, stel nu dat we deze dag zouden aangrijpen om deze rollen eens aan te nemen. Stelt u zich eens voor dat u de koning bent en ik uw hofnar. Wat zouden uw antwoorden dan zijn op de volgende vragen?

• Doet u wat u echt leuk vindt?
• Heeft dat met de coronacrisis te maken? Of gaf u dit antwoord daarvoor ook al?
• Als u een praalwagen zou moeten maken die uw ongenoegen uitbeeldt, hoe zou die eruit zien?
• Hoe zou u dat ongenoegen zelf kunnen verminderen of weg kunnen nemen?
• Met welke praalwagen zou u samen kunnen werken? Met welke ondernemer zou u de handen ineen kunnen slaan?

Praktijkcase van mijn vriend Paul

Case: Paul heeft een eigen kinderwinkel en is net als vele andere zwaar getroffen door de coronacrisis. Paul ziet het even niet meer zitten.

Handreiking: Ik stel Paul voor om samen door mijn reflectiemodel heen te gaan.

7 makkelijke stappen:

1. Tijd & afstand: Paul en ik hebben expliciet een uur uitgetrokken om lekker te reflecteren. Onder het genot van een kop koffie gaan wij boven de situatie hangen.
2. Verleden: Allereerst spoelen we het bandje even terug. Paul: “Oké, we hebben te maken met een pandemie, dat heeft grote invloed op mijn bedrijf.”
3. Verkennen: Wat voor gevoelens gaan er door je heen? Paul: “Ik voel mij ellendig en mis iedere dag de zin om uit bed te komen.”
4. Evaluatie: Wat is er fijn en niet fijn aan de situatie? Paul: “Tja, het fijne is dat ik mijn vrouw en kinderen iedere dag zie. Dat was voor corona wel anders. Altijd aan het werk. Wat ik afschuwelijk vind zijn die ellendige regels die steeds worden opgelegd. En ik zou nu wel eens gewoon weer open willen. Of in ieder geval iets om handen willen hebben.”
5. Blinde vlek: Oké, helemaal helder en zeer begrijpelijk. Echter tegen de besluiten die de overheid neemt kun je niets doen. Wat zou jij zelf kunnen veranderen?
6. Conclusie: Paul denkt na en zegt in eerste instantie: “Protesteren op het Malieveld?” Dat kan, en op welke manier zou je DIRECT impact kunnen maken? Paul denkt na en zegt opeens: “Ik ga mijn trotse ballen opzij zetten!” Hij pakt zijn telefoon en tikt het volgende bericht op Facebook: Lieve mensen, ik word knettergek van te weinig om handen hebben tot mijn winkel weer opent. Als iemand voor minimaal een maand een arbeidskracht kan gebruiken, stuur me dan een PB. Ik heb HBO/WO denkniveau, ben proactief, heb energie voor 10, ben niet bang om vieze handen te krijgen en kan wel tegen een stootje. Het liefst elders op locatie.
7. Actie: Petje af Paul! Wat zou je doen als je weer een nare situatie doormaakt? “Ik ga denken in mogelijkheden!” Precies! Want golven ga je nooit tegen kunnen houden. Je kunt wel leren surfen.
   

[Uitkomst: Paul werkt nu voor minimaal een maand bij een bakkerij uit zijn netwerk en heeft het geweldig naar zijn zin]

Wat als het iedere dag carnaval zou zijn?

Wat als we iedere dag een context zouden creëren waarin wij heerlijk konden reflecteren en elkaar konden helpen door het stellen van kritische vragen, echter wel op een positieve en leuke manier. Moeten we niet van iedere dag carnaval maken? Dan hebben we plezier, maar we zeggen elkaar wel de waarheid. Of moeten we dan gewoon een hofnar aannemen?

Alaaf! Alaaf! Alaaf!